USD 2.7268
EUR 3.1435
RUB 3.4821
თბილისი
«The Economist» : „პუტინი, როგორც დღეს ჩანს, უკრაინის წინააღმდეგ ომში იმარჯვებს“
თარიღი:  228

ბრიტანული ჟურნალის „ეკონომისტის“ (The Economist) 2-8 დეკემბრის ნომერში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „პუტინი, როგორც დღეს ჩანს, უკრაინის წინააღმდეგ ომში იმარჯვებს“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

პირველად მას შემდეგ, რაც ვლადიმერ პუტინის არმია უკრაინაში შეიჭრა, რუსეთის პრეზიდენტი ამაყად გამოიყურება და იმედი აქვს, რომ უკრაინაზე გამარჯვებას შეძლებს. მართლაცდა, კრემლმა ქვეყანა სამხედრო რელსებზე გადაიყვანა. პრეზიდენტმა თავისი ხელისუფლება განიმტკიცა. დასავლეთის სანქციების მიუხედავად, ვლადიმერ პუტინმა იპოვა გზები და საზღვარგარეთ სამხედრო საჭურველი შეისყიდა, მისმა საგარეო პოლიტიკამ  გლობალური სამხრეთის ქვეყნები აშშ-ის წინააღმდეგ განაწყო და რაც მთავარია, კრემლი ძირს უთხრის დასავლეთის რწმენას, რომ უკრაინას შეუძლია ომიდან გამარჯვებული გამოვიდეს, ევროპული დემოკრატიული სახელმწიფოს სახით.

დასავლეთს ბევრის გაკეთება შეეძლო ვლადიმერ პუტინის განწყობის გასაუარესებლად.  დასავლეთს რომ მოენდომებინა, მას რუსეთზე უკეთესად შეეძლო თავისი სამრეწველო და საფინანსო რესურსების მობილიზება, მაგრამ მას ხელს უშლის ფატალიზმი, თვითდამშვიდება და სტრატეგიული ხედვის არასებობა, განსაკუთრებით ევროპაში. დასავლეთი უკრაინისათვის და საკუთარი თავისთვისაც, ლეთარგიული ძილისაგან უნდა გამოფხიზლდეს.

მიზეზი, რომლის გამოც ვლადიმერ პუტინის გამარჯვება შესაძლებელია, გამოიხატება არა იმდენად ტერიტორიის ხელში ჩაგდებაში, რამდენადაც გამძლეობაში. არცერთ არმიას - არც უკრაინულს და არც რუსულს - ერთმანეთის უკუგდება არ შეუძლიათ იმ ტერიტორიიდან, რომლებიც ამჟამად აქვთ დაკავებულები. უკრაინის არმიის კონტრშეტევა შეჩერდა. შემტევი ბრძოლები დღეს ძირითადად თავდაცვით, პოზიციურ ბრძოლებად გადაიქცა, რაც იმას მიანიშნებს, რომ ომი შეიძლება წლების განმავლობაში გაგრძელდეს. 

მაგრამ ისიც ცხადია, რომ ბრძოლის ველზე შექმნილი არასახარბიელო სიტუაცია პოლიტიკაზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს. თუ იმპულსი იკლებს, მასთან ერთად მცირდება საბრძოლო სულისკვეთებაც, მატულობს გულგატეხილობა. თუ უკრაინა უკან დაიხევს, კიევში სულ უფრო გაფართოვდება ხელისუფლების მიმართ ნეგატიური განწყობა. დასავლეთის ხმამაღალი განცხადებები უკრაინისადმი მხარდაჭერაზე, სამწუხაროდ, რეალური დახმარების გაფართოებით არ არის განმტკიცებული. ამის შემხედვარე ვლადიმერ პუტინი სულ უფრო მეტ თანხებს ხარჯავს ომისათვის, იგი მზადაა ფრონტის ხაზზე მეტი ჯარისკაცი გაგზავნოს.

დღეისათვის რუსეთის პოზიციები უფრო მტკიცედ გამოიყურება. კრემლმა თავი დააღწია დასავლეთის მიერ შექმნილ იზოლაციას და ეკონომიკის განვითარებისთვის საჭირო ტექნოლოგიებს და მოწყობილობებს მესამე ქვეყნებზე ტრანზიტის მეშვეობით იღებს. რუსეთმა ევროკავშირისაგან უარყოფილ თავის ნავთობს და გაზს ახალი ბაზარი მოუნახა, მათი ფასები ისეთია, რომ რუსულ ხაზინას სტაბილური შემოსავლები აქვს. კრემლმა შეძლო თავისი არმიის უზრუნველყოფა საბრძოლო მასალებითაც...

ვლადიმერ პუტინი ომს იგებს იმითაც, რომ მან ქვეყნის შიგნით თავისი პოზიციები განიმტკიცა. ომი რიგით რუს მოქალაქეებს არ მოსწონთ, მაგრამ ისინი თანდათან შეეგუენ. ხელისუფლება ცდილობს, რომ ომში დაღუპულების ოჯახთა უკმაყოფილობა თავიდან აიცილოს და ამიტომ მათ საკმაოდ მოზრდილ თანხებს უხდიან კომპენსაციის სახით.

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით კიევში განწყობები სულ უფრო უარესდება. ბოლო დროს საზოგადოებამ გამოიღვიძა, პოლიტიკური ცხოვრება გააქტიურდა. მოსახლეობა ჯარში გაწვევის პირობებს აპროტესტებს. პრეზიდენტი და გენერალი ერთმანეთს აკრიტიკებენ. გაისმის ხმები, რომ ხელისუფლებამ კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა უნდა გააფართოვოს. მმართველი პარტიის რეიტინგი თანდათანობით კლებულობს.

თავის მხრივ, უკრაინისადმი სოლიდარობის გამოხატვაში პრობლემები უჩნდება დასავლეთსაც. რამდენიც არ უნდა იძახონ პოლიტიკურმა ლიდერებმა - უკრაინას მუდმივად მხარს ვუჭერთო, თუ ამ განცხადებებს რეალური და პრაქტიკული დახმარების გაწევა არ მოჰყვება, საზოგადოებაში გულგატეხილობა იმატებს. მეტი მხარდამჭერი გაუჩნდება მოლაპარაკების დაწყებას. მით უმეტეს, რომ დღეს უკვე შეიმჩნევა თვით დასავლეთის რიგებში არსებული განხეთქილებაც: უკრაინის მიმართ ევროკავშირში მოწინააღმდეგეთა რაოდენობა მატულობს - პოლონეთი, უნგრეთი, სლოვაკეთი... ამერიკაშიც დემოკრატებსა და რესპუბლიკელებს შორის აზრთა სხვადასხვაობაა უკრაინისათვის დახმარების გაწევაზე. აშშ-ში ახლოვდება 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები და თუ მასში დონალდ ტრამპი გაიმარჯვებს, უკრაინისათვის სიტუაცია გაუარესდება.

რუსეთის უკრაინაზე გამარჯვება დასავლეთისათვის კატასტროფა იქნება. კრემლის გამარჯვების შემთხვევაში რუსეთის არმია ევროპაში და მთლიანად მსოფლიოშიც ყველაზე გამოცდილი და ბრძოლისუნარიანი გახდება.

ვლადიმერ პუტინის შეჩერების საუკეთესო საშუალებაა, რომ დასავლეთმა უკრაინას საუკეთესო და თანამედროვე იარაღი მიაწოდოს.  გასაგებია, რომ სამხედრო არსენალები ცარიელდება, შესაბამისად, საჭიროა მეტი ძალისხმევა იარაღის წარმოების დასაჩქარებლად. აუცილებელია სანქციების შესრულების კონტროლის გაძლიერებაც.

ევროპამ უნდა დააჩქაროს უკრაინის ინტეგრაცია ევროკავშირში. სამწუხაროდ, ევროპელმა ლიდერებმა ვერ გააცნობიერეს ამოცანის მასშტაბურობა და ბევრი ტავს არიდებს ინტგრაციისადმი ხელშეწყობას. ასეთლიდერებს შევახსენებთ ლევ ტროცკის გამონათქვამს: „შესაძლოა პოლიტიკოსები ომით დაინტერესებულები არ არიან, მაგრამ ომია მათით დაინტერესებული“.

წყარო: https://www.economist.com/leaders/2023/11/30/putin-seems-to-be-winning-the-war-in-ukraine-for-now

 

 

ანალიტიკა
უკრაინაში საბრძოლო მოქმედებების ანალიზი - გიორგი კობერიძე
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქში. პოკროვსკიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით რუსული მოიერიშე ნაწილები კვლავ ფლანგებიდან, ბრტყელტუჩას მანევრის განხორციელებას ცდილობენ უკრაინელი მცველების წინააღმდეგ. მათი მიზანია ტორეცკედან კოსტიანტინივკამდე, ან კიდევ უფრო ჩრდილოეთით, დრუჟივკამდე ყველა იმ ტერიტორიის ათვისება, რომელშიც ახლა უკრაინელები აკონტროლებენ.
 
ამის წარმატებით განხორციელების შემთხვევაში კი კრამატორსკისაკენ გაჭრას შეეცდებოდნენ. იმ ფონზე, რომ რუსული წინსვლა ნელია, უკრაინელთა ალყაში მოხვედრის საფრთხე მცირეა. ამასთან, იმდენად ნელა მიიწევენ რუსები წინ, რომ უკრაინელები ახერხებენ ზურგში ახალი თავდაცვითი პოზიციების აგებას, რაც რუსულ წინსვლას კიდევ უფრო აფერხებს. კრამატორსკი და სლავიანსკი და მისი შემოგარენი ციხე-სიმაგრედაა ქცეული. ამაზე ჯერ კიდევ 2023 წლიდან საუბრობდნენ. ზოგადად ფრონტის ხაზი ბოლო ორი წელიწადია ამ მიმართულებაზე ძალიან ნელა იცვება.
 
თუკი რუსებს დრუჟივკა-კოსტიანტინივკასაკენ სვლა არ გამოუვიდათ, ცხადია არის შანსი დასავლეთით განავითარონ შეტევა, რათა პოკროვკის მოექცნენ თავზე.
 
- რუსული იერიში გრძელდება დონეცკის ოლქის დასავლეთით, უშუალოდ პოკროვკისა და მის შემოგარენში. აქაც, რუსებს წინსვლა შესამჩნევად ნელი აქვთ და რაც მთავარია მათ რიგებში მსხვერპლია ძლიან დიდი. პოკროვსკი ომამდე 60 ათასიანი დასახლება იყო. მას რუსები ერთი წელია უტევენ, ხოლო მთელს ამ სექტორს - წელიწადნახევარია.
 
რუსული არმიის ძირითადი ნაწილები სწორედ პოკროვსკისა და ტორეცკე-ჩასივ იარის მიმართულებაზე არიან თავმოყრილები. გენერალური შტაბის უფროსის, სირსკის განმარტებით დაახლოებით 700 ათასი რუსი სამხედროა უკრაინაში, რომელთაგანაც 500 ათასი აღმოსავლეთის ფრონტზეა გადასროლილი.
 
- მაისში დაწყებული რუსული შეტევა სუმის ოლქზე დასტაბილურებული და ზოგიერთ ნაწილში სრულად შეჩერებულია. მეტიც, უკრაინელებმა გაათავისუფლებს რუსების მიერ დაკავებული დასახლება ანდრიივკა და მისი შემოგარენიც. ბრძოლა ოლეკსივკას მიმართულებით მიმდინარეობს. უკრაინამ ინიციატივა დაიბრუნა ამ სექტორში. მომდევნო დღეები უკეთ გამოაჩენს სურათს.
 
სუმის ოლქი რუსეთის კურსკის ოლქს ესაზღვრება. რუსები, გარდა სასაზღვრო სოფლების დაკავების მცდელობისა, ცდილობდნენ გაჰყოლოდნენ სუმი-სუჯას მაგისტრალს, თუმცა ჯერჯერობით იუნაკივკას ვერ გასცდნენ ისინი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ამ მონაკვეთში საზღვრიდან 7 კილომეტრში შეიწიეს მხოლოდ. რუსების მიერ ოკუპირებული ყველაზე დიდი სივრცე კი საზღვრიდან 15 კილომეტრია.
 
იუნაკივკასათვის ინტენსიური ბრძოლა გრძელდება. ამ პატარა ქალაქის სამხრეთ-აღმოსავლეთით დიდი ტყიანი საფარია და მის ხელში ჩაგდებას ცდილობენ რუსები. აქედან არამხოლოდ სუმის მიმართულებით შეუძლიათ აწარმოონ ინტენსიური საარტილერიო დარტყმები, არამედ ტყეში შედარებით ფარულად გადაადგილდნენ კიდეც. უკრაინელებმა ჩაშალეს რუსების მცდელობა სწრაფად დაეკავებინათ დასახლება.
 
და ეს იმ ფონზე, რომ რუსების 50 ათასიანი დანაყოფია მობილიზებული ამ მიმართულებაზე. ეს კი საკმაოდ უმნიშვნელო შედეგია თან თუკი გავითვალისწინებთ იმ პროპაგანდისტულ და პოლიტიკურ კამპანიას, რომელიც სუმის ოლქის ოკუპაციაზე იყო გაკეთებული. სხვათა შორის პუტინმაც ისაუბრა სუმის შესახებ. ჯერჯერობით კრემლი ისე ფუთავს სიტუაციას თითქოს ინიციატივა მხოლოდ მათ ხელში იყოს და თავად წვეტდნენ სადამდე წაიწევენ წინ და რას უზამენ სუმის ოლქს.
 
თუკი რუსეთის მხრიდან ეს ზაფხულის მთავარი შეტევაა მაშინ საკმაოდ ცუდ შედეგს აჩვენებენ ისინი. მაგრამ ჰიპოთეტურად არ არის გამორიცხული კიდევ სხვა ჩანაფიქრი ჰქონდეთ მათ.
 
- სირსკიმ კომენტარი გააკეთა რუსეთის სუჯას ოლქზე. მან აღნიშნა, რომ უკრაინელები კვლავ ინარჩუნებენ რამდენიმე პლაცდარმს რუსეთში და რომ უკრაინა არ აპირებს შეტევით ოპერაციებზე უარის თქმას.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.