USD 2.7075
EUR 3.1272
RUB 3.3424
Tbilisi
მსოფლიოში პირველი საწვავზე მომუშავე თვითმავალი ეტლი კარდენახელმა თავადმა შექმნა
Date:  1402
ქვემოთ ფოტოზე: თავადი ირაკლი ბებურო-ვაჩნაძე თავის გამოგონილ ეტლში, ეტლს სიჩქარის მაჩვენებელი და საყვირიც კი ჰქონდა მიმაგრებული.ის საწვავის საშუალებით საათში 20 ვერსს გადიოდა - ვერსი კილომეტრზე ოდნავ მეტი მანძილია, ეს იმ დროს, როცა პირველი მანქანებისთვის 16 ვერსის გავლაც კი საუკეთესო შედეგად ითვლებოდა.
 
ამ ამბავმა ისტორიკოს გიორგი საითიძის ყურადღება ეროვნული ბიბლიოთეკის არქივში 1912 წლის "სახალხო გაზეთიდან" მიიპყრო, სადაც თავისივე შექმნილ ეტლში ამაყად მჯდომი ქართველი თავადის ფოტო იყო და მისი გამოგონების შესახებ წერდნენ: "თავადი ირაკლი ვასილის ძე ბებურო-ვაჩნაძის მიერ გამოგონილი თვითმოძრავი სავარძელი ამას წინათ მოსკოვში სცადეს და კარგი გამოდგა (საათში 20 ვერსი გაუვლია). ამ სავარძლის დამზადება გამომგონებლის ნების დაურთველად არავის შეუძლიან. მოსკოვში უკვე შემდგარა ამხანაგობა, რომელიც სათანადო ქარხანას აშენებს და შესაფერისი მანქანები დაუკვეთნია".
ვაჩნაძეები თავიანთ სახელებს იმ წინაპრის სახელებს ამატებდნენ, ვისი შთამომავლებიც იყვნენ. მაგალითად, ანანიას შთამომავლები ანანია-ვაჩნაძეებად იწოდებოდნენ, ბებუროს შთამომავლები კი ბებურო-ვაჩნაძეებად. ირაკლი ბებუროს შთამომავალი იყო, სიღნაღში გაიზარდა, შემდგომ კი ნიჟეგოროდის დრაგუნთა პოლკში მსახურობდა ოფიცრად. სამხედრო სამსახურის შემდეგ თბილისში დაბრუნდა, სადაც გამომგონებლის ნიჭმა ჩვეულებრივად ცხოვრების ნება არ მისცა. ერთხელაც, როგორც თვითონ წერს, ტფილისში, გოლოვინის პროსპექტზე, დაუძლურებული თავადი დაინახა, რომელსაც მოსამსახურე ურიკის მსგავსი მოწყობილობით მიაგორებდა და სწორედ მაშინ გადაწყვიტა, ასეთი ადამიანებისთვის შვება მიენიჭებინა. მოკლედ, დაჯდა, დახაზა, მუყაოსაგან მოდელი გამოჭრა და სპონსორს დაუწყო ძებნა.
 
სპონსორიც მოიძებნა - ერთ-ერთმა ბიზნესმენმა გამოგონების ხორცშესასხმელად 300 მანეთი აჩუქა, რაც იმდროისთვის დიდი ფული იყო.
მოსკოვის ფაბრიკამ,რომელსაც ინგლისელები აშენებდნენ, ეტლი გამოუშვა თუმცა,მოგებით ვაჩნაძე ვეღარ ისარგებლებდა, რადგან ჯერ პირველი მსოფლიო ომი, შემდგომ კი ბოლშევიკური რევოლუცია მოხდა, ინგლისელი ბიზნესმენები მოსკოვიდან გაიკრიფნენ და თან წაიღეს ვაჩნაძის გამოგონებაც, რასაც ქართველი თავადი ვეღარ მოძებნიდა. ასე დარჩა ევროპას შშმ პირთა პირველი სპორტული ეტლი, რომლის მრავალი სახეობა დღეს უკვე ფართოდ არის მსოფლიოში გავრცელებული.
 
გიორგი საითიძე შეეცადა ირაკლი ვაჩნაძის შთამომავლები მოეძებნა და იპოვნა კიდეც მაგრამ ვაჩნაძეების ნაცვლად უკვე კეთილაშვილებად იწერებოდნენ: ''მითხრეს, რომ ეს საოცარი კაცი ბავშვობიდანვე ოცნებობდა ისეთი მოწყობილობის შექმნაზე, რომელიც ერთდროულად კიდეც იცურებდა, კიდეც იფრენდა და მიწაზეც იმოძრავებდა.ვინ იცის, იქნებ ეს გაეკეთებინა კიდეც, ხელშეწყობა რომ ჰქონოდა. საბჭოთა მთავრობა მას ორი მიზეზით სდევნიდა - გვარისა და ქაქუცა ჩოლოყაშვილთან მეგობრობისთვის, თუმცა ნიჭიერი კაცი არ ეთმობოდათ, ამიტომ გვარის შეცვლა შესთავაზეს - მხოლოდ ამ შემთხვევაში დაგიფინანსებთ გამოგონებებსო.
 
1930-იანი წლების ბოლოს უკვე გაზეთი "კომუნისტი" აქვეყნებს ცნობას ვინმე ირაკლი კეთილაშვილის შესახებ, რომელმაც წყალგაუმტარი ტანსაცმელი გამოიგონა და მტკვარზე უკვე გამოსცადა.მოკლედ, ცხოვრება სხვა გზით წავიდა, ვიდრე ამ ნიჭიერ კაცს უნდოდა, თუმცაღა მას ერთი სურვილი მაინც შეუსრულდა - სამუდამოდ ჩრდილში ყოფნის საფასურად სამშობლოსთან განშორება არ მოუხდა.''
 
წყარო: კვირის პალიტრა
ავტორი: ეთერ ერაძე
society
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way