USD 2.7118
EUR 3.1568
RUB 3.4534
Tbilisi
კაბა - ისტორია და ევოლუცია
Date:  8003

დღეს როცა ვამბობთ „კაბა“ უპირველეს ყოვლისა მხედველობაში გვაქვს გარკებული ნივთი: ქალის გარდერობის ელემენტი. მაგრამ რამოდენიმე ათეული წლის წინ სიტყვა „კაბა“ ქალის და მამაკაცის ნებისმიერ სამოსს ნიშნავდა რომელსაც თეთრეულის ზევიდან ატარებდნენ. ოჟეგობის და უშაკოვის განმარ­ტებით ლექსიკონებში ორივე მნიშვნელობაა განხილული: კაბა - როგორც მხოლოდ ქალის სამოსი და კაბა როგორც ზოგადად ტანსაც­მლის კრებითი სახელი.

შეიძლება სიტყვის მეორე მნიშვნელობა დღეს მოძველებულად ჟღერს მაგრამ ჯერ კიდევ გამოიყენება... გასული საუკუნის დასაწყისში შეიძლება გენახათ მაღაზია წარწერით „ქალის და მანაკაცის კაბა“ - რა თქმა უნდა „კაბას“ გულისხმობდნენ როგორც სამოსს. მაგრამ თვისი არსებობის გარიჟრაჟზე კაბას -როგორც ერთიან სამოსს ქვედაბოლოთი და ზედა ნაწილით ატარებდნენ როგორც ქალები ისე მამაკაცები.

ითვლება, რომ კაბა ადრეული მოსასხამებიდან წარმოიქმნა. პირველი კაბები ძველ საბერძნეთში გაჩნდა: ეს იყო მხრებზე ქინძისთვებით დამაგრებული ქსოვილის ორი ნაჭერი, რომელიც წელზე დამატებით ქამრით მაგრდებოდა. ბიზანტიელები პირველები იყვნენ ვინც სახელოებიანი ტანსაცმელი შექმნა. თავიდან კაბას ატარებდა ყველა. შარვალი პრინციპში არსებობდა, მაგრამ ის უფრო მხედრების „სპეციალიზებული“ ტანსაცმელი იყო. (რომაელები შარვალს „ბარბაროსების“ კუთვნილებად თვლიდნენ). შარვალმა, კაბა მამაკაცების გარდერობში მასიურად შუა საუკუნეებში შეცვალა -  სწორედ ეს დრო შეიძლება ჩაითვალოს კაბის თანამედროვე მნიშვნელობის დაბადებად.

 

მანეკენის ისტორია: ხის კერპიდან არტ-ობიექტამდე

ქალის გარდერობის საკუთრებად კაბა XV საუკუნის დასაწყისიდან იქცა. სწორედ ამ დროიდან დაიწყო კაბის ტრანსფორმაცია და გართულება  - დაიწყეს კაბის დეკორირება. XVI-XVII საუკუნეებში მოდაში კორსეტები, ფუშფუშა კაბები და სახელოები შემოვიდა. მეთვრამეტე საუკუნეში თეატრალური ბაროკო უფრო მსუბუქმა როკოკომ შეცვალა კიდე ერთი საუკუნის შემდეგ მოდაში კვლავ უბრალო სილუეტი დაბრუნდა. კაბის კარკასები შემსუბუქდა, მაგრამ კრინოლინების და  ტურნურების გამო კაბები საკმაოდ „მოუქნელი“ და რთული იყო.

რევოლუცია მეოცე საუკუნეში მოხდა, როცა ჯერ კაბა კორსეტისაგან, შემდეგ ქვედაბოლო ზედმეტი ფენებისაგან განთვისუფლდა, მერე კაბის სიგრძე დამოკლდა. წვივის გამოჩენა სენსაცია იყო, მაგრამ 1920 წლებში მოდაში მუხლამდე და ცოტა უფრო მოკლე კაბა შემოდის.

1926 წელს გაჩნდა კოკო შანელის ცნობილი პატარა შავი კაბა. 40-იან წლებში მოდაში იყო განიერი ქვედაბოლოები და ფანარი-სახელოები. მეორე მსოფლიო ომის დროს მუხლამდე სიგრძის, მართკუთხედი სილუეტის კაბებს ატარებდნენ. კრისტიან დიორის წყალობით ელეგანტურობა და შიკი მოდაში ომის შემდეგ new look-ის სტილთან ერთად დაბრუნდა. 50-იანებში კოქტეილის კაბები გაჩნდა, 60-იანებმა მინი კაბები მოიტანეს. 70-იანებმა ჰიპის და დისკოს სტილი. 80-იანებმა გეომეტრიული სილუეტი და პოპ-არტი. 90-იანი წლებიდან დაწყებული მოდა კაბებზე აღარ იყო ასეთი ერთმნიშვნელოვანი. ბოლო სამი ათეული წელი მოდური შეიძლება იყოს რეტრო სტილის  და სრულიად თანამედროვე,  გრძელი და სუპერმოკლე კაბები.

 

 

analytics
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way