USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
Tbilisi
კაბა - ისტორია და ევოლუცია
Date:  8581

დღეს როცა ვამბობთ „კაბა“ უპირველეს ყოვლისა მხედველობაში გვაქვს გარკებული ნივთი: ქალის გარდერობის ელემენტი. მაგრამ რამოდენიმე ათეული წლის წინ სიტყვა „კაბა“ ქალის და მამაკაცის ნებისმიერ სამოსს ნიშნავდა რომელსაც თეთრეულის ზევიდან ატარებდნენ. ოჟეგობის და უშაკოვის განმარ­ტებით ლექსიკონებში ორივე მნიშვნელობაა განხილული: კაბა - როგორც მხოლოდ ქალის სამოსი და კაბა როგორც ზოგადად ტანსაც­მლის კრებითი სახელი.

შეიძლება სიტყვის მეორე მნიშვნელობა დღეს მოძველებულად ჟღერს მაგრამ ჯერ კიდევ გამოიყენება... გასული საუკუნის დასაწყისში შეიძლება გენახათ მაღაზია წარწერით „ქალის და მანაკაცის კაბა“ - რა თქმა უნდა „კაბას“ გულისხმობდნენ როგორც სამოსს. მაგრამ თვისი არსებობის გარიჟრაჟზე კაბას -როგორც ერთიან სამოსს ქვედაბოლოთი და ზედა ნაწილით ატარებდნენ როგორც ქალები ისე მამაკაცები.

ითვლება, რომ კაბა ადრეული მოსასხამებიდან წარმოიქმნა. პირველი კაბები ძველ საბერძნეთში გაჩნდა: ეს იყო მხრებზე ქინძისთვებით დამაგრებული ქსოვილის ორი ნაჭერი, რომელიც წელზე დამატებით ქამრით მაგრდებოდა. ბიზანტიელები პირველები იყვნენ ვინც სახელოებიანი ტანსაცმელი შექმნა. თავიდან კაბას ატარებდა ყველა. შარვალი პრინციპში არსებობდა, მაგრამ ის უფრო მხედრების „სპეციალიზებული“ ტანსაცმელი იყო. (რომაელები შარვალს „ბარბაროსების“ კუთვნილებად თვლიდნენ). შარვალმა, კაბა მამაკაცების გარდერობში მასიურად შუა საუკუნეებში შეცვალა -  სწორედ ეს დრო შეიძლება ჩაითვალოს კაბის თანამედროვე მნიშვნელობის დაბადებად.

 

მანეკენის ისტორია: ხის კერპიდან არტ-ობიექტამდე

ქალის გარდერობის საკუთრებად კაბა XV საუკუნის დასაწყისიდან იქცა. სწორედ ამ დროიდან დაიწყო კაბის ტრანსფორმაცია და გართულება  - დაიწყეს კაბის დეკორირება. XVI-XVII საუკუნეებში მოდაში კორსეტები, ფუშფუშა კაბები და სახელოები შემოვიდა. მეთვრამეტე საუკუნეში თეატრალური ბაროკო უფრო მსუბუქმა როკოკომ შეცვალა კიდე ერთი საუკუნის შემდეგ მოდაში კვლავ უბრალო სილუეტი დაბრუნდა. კაბის კარკასები შემსუბუქდა, მაგრამ კრინოლინების და  ტურნურების გამო კაბები საკმაოდ „მოუქნელი“ და რთული იყო.

რევოლუცია მეოცე საუკუნეში მოხდა, როცა ჯერ კაბა კორსეტისაგან, შემდეგ ქვედაბოლო ზედმეტი ფენებისაგან განთვისუფლდა, მერე კაბის სიგრძე დამოკლდა. წვივის გამოჩენა სენსაცია იყო, მაგრამ 1920 წლებში მოდაში მუხლამდე და ცოტა უფრო მოკლე კაბა შემოდის.

1926 წელს გაჩნდა კოკო შანელის ცნობილი პატარა შავი კაბა. 40-იან წლებში მოდაში იყო განიერი ქვედაბოლოები და ფანარი-სახელოები. მეორე მსოფლიო ომის დროს მუხლამდე სიგრძის, მართკუთხედი სილუეტის კაბებს ატარებდნენ. კრისტიან დიორის წყალობით ელეგანტურობა და შიკი მოდაში ომის შემდეგ new look-ის სტილთან ერთად დაბრუნდა. 50-იანებში კოქტეილის კაბები გაჩნდა, 60-იანებმა მინი კაბები მოიტანეს. 70-იანებმა ჰიპის და დისკოს სტილი. 80-იანებმა გეომეტრიული სილუეტი და პოპ-არტი. 90-იანი წლებიდან დაწყებული მოდა კაბებზე აღარ იყო ასეთი ერთმნიშვნელოვანი. ბოლო სამი ათეული წელი მოდური შეიძლება იყოს რეტრო სტილის  და სრულიად თანამედროვე,  გრძელი და სუპერმოკლე კაბები.

 

 

society
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way