22 წლის წინ, ბონის უნივერსიტეტიდან სასწავლო ვიზა რომ მივიღე, ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტში ასპირანტი ვიყავი. მყავდა ძალიან პროგრესულად მოაზროვნე ხელმძღვანელი, ბატონი დავით თევზაძე, რომელსაც თავიდანვე სურდა, რომ სამეცნიერო თემა შედარებით ლიტერატურათმცოდნეობაში დამეწერა.
გერმანიაში სწავლის შანსი რომ არ გამომჩენოდა, ალბათ დისერტაციას საქართველოში დავწერდი, მაგრამ ბონის უნივერსიტეტმა სამეცნიერო ცხოვრებაშიც ახალი პერსპექტივა შემომთავაზა. უნივერსიტეტის შედარებითი ლიტერატურატმცოდნეობის კათედრის გამგემ, ბატონმა დოლფ ოელერმა დოქტორანტად ამიყვანა და სამეცნიერო კვლევა ბონში გავაგრძელე. დისერტაცია დავწერე თემაზე „მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ქართული და გერმანული პოლიტიკური ლირიკა“. ერთმანეთს შევადარე დამარცხებული, მაგრამ თავისუფლად მოაზროვნე დასავლეთ გერმანიის და გამარჯვებული, მაგრამ იდეოლოგიით გაჟღენთილი საბჭოთა პოეტების ლირიკა. უფრო სწორედ, ლექსებში გამჟღავნებული ორი ქვეყნის ერთი ეპოქა.
გერმანული უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკებში კვლევის გარეშე დისერტაციის ბოლომდე მიყვანა მართლაც შეუძლებელი იყო. ეს წლები ჩემთვის, როგორც პოეტისთვისაც საინტერსო და ლიტერატურული აღმოჩენებით სავსე იყო. თუმცა თავიდანვე ძალიან მენატრებოდა მიკროფონი და სტუდია. პროფესიით ტელეჟურნალისტი ვიყავი და თბილისში საზოგადოებრივ არხისთვის სტუდენტობიდან ვმუშაობდი. რაინის მხარეში (სადაც მე ვცხოვრობ) ათეული წლებია არსებობს „სამოქალაქო რადიოს“ კულტურა და მე, ბონის სამოქალაქო რადიო LoCom -ში 22 წლის წინ მივიტანე ქართული გადაცემების პროექტი.
ჩემმა ქართულმა ბიოგრაფიამ დიდი როლი ითამაშა იმაში, რომ მწვანე გზა უპრობლემოდ მომცეს და 1999 წლის სექტემბერში ეთერში ქართულ_გერმანულად გავედი. თავიდან ორენოვან ყოველთვიურ ნახევარსაათიან კულტურულ ჟურნალს „ფიჩერის“ ფორმატში ვაკეთებდი .გადაცემას ქუდად ჰამლეტ გონაშვილის ურმული ედო. ასე ისმოდა დიდი ხნის მანძილზე ბონის რეგიონალურ რადიოს ეთერში ქართული პოლიფონია და ქართული ენა. ჩემი გადაცემის სტუმრები გერმანიაში და ავსტრიაში მოღვაწე ქართველები იყვნენ, ან საქართველოსთან საქმიანად და კულტურულად დაკავშირებული გერმანელები. 1999 წლიდან დღემდე ბევრი ცნობილი სახე მყავდა სტუმრად ეთერში: რეზო ჩხიკვიშვილი, მერაბ ნინიძე, მანანა მენაბდე, პაატა ბურჭულაძე, ნინო ხარატიშვილი, ზურაბ ქარუმიძე , კრისტიანე ლიხტენფელდი და კიდევ ბევრი სხვა მწერალი, მთარგმნელი, კულტურის და განათლების სფეროს, ეკლესიის და დიპლომატიის წარმომადგენელი. ქართველი პოლიტიკოსი ბატონი ზურაბ ჟვანიაც კი, რომელიც ექსპო 2000 ზე ჰანოვერში ჩავწერე.
2005 წლამდე ორ ენაზე გავდიოდი ეთერში. 2005 წლიდან რაინის მხარეში რეგიონალური სამთავრობო პოლიტიკა შეიცვალა და სამოქალაქო რადიოში უცხოენოვანი გადაცემები აკრძალეს. მას შემდეგ გადაცემების კეთება გერმანულ ენაზე გავაგრძელე. თუმცა ქართული მუსიკით და ქართული მისალმებით ვაგრძელებ გერმანულ ეთერში გასვლას. რთულ დროს მომიხდა ევროპაში ცხოვრება და საყვარელი საქმის კეთება. ქართველობა ბოლო 20 წლის მანძილზე გერმანიაში ძნელი იყო. არცერთ გერმანულ საზოგადოებრივ არხზე ქართულენოვანი რედაქცია არ არსებობდა. წლების მანძილზე ამაოდ ვიბრძოდი, Deutsche Welle ში ან WDR ზე „ქართული სარკმელი“ გამეხსნა, სახელმწიფო სტრუქტურებიც ჩავრიე, მაგრამ ამაოდ.
ქართულ კულტურაზე, სამოქალაქო რადიოში მომზადებული ჩემი გადაცემები უდაბნოში შექმნილ ოაზისს ჰგავდა, მაგრამ მე წუთითაც არ მინანია, რომ საყავრელი საქმის ერთგული დავრჩი. არ ვიცი , როგორი იქნება საქართველოს მომავალი ევროპაში, იმედი მაქვს, ქართული სახელმწიფო ოდესმე მეტად იზრუნებს იმაზე, რომ რომელიმე გერმანულ არხზე ქართული რედაქცია დაუშვან.
ახალგაზრდა ჟურნალისტებს ვუსურვებდი, უკეთეს ევროპაში და საქართველოში ცხოვრებას. ადვილი ყოფილიყოს მათთვის ქართველობა. ვურჩევდი, იბრძოლონ თავიანთი მიზნებისთვის და საკუთარი თავის რეალიზებისთვის. საქმის სიყვარული ყოველთვის აძლევს ადამიანს ბრძოლის ძალას.
