USD 2.6970
EUR 3.1803
RUB 3.4395
Tbilisi
ირმა მგელაძე- ქართველი ფიზიკოსი და ფიზიკის სახელმძღვანელოების ავტორი შვეიცარიაში
Date:  1435
თსუ-ს ფიზიკის ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ მონაწილეობას ვიღებდი თეორიული ფიზიკის კვლევებში თბილისში, დუბნაში (JINR) და ბერნის უნივერსტეტში. კვლევებში ჩართულობის ყველა ეტაპმა დიდი გავლენა მოახდინა ჩემს პროფესიულ ზრდაში, ფიზიკის სიღრმისეულ გააზრებაში და საბოლოოდ ფიზიკოსად ჩამოყალიბებაში, რომელიც რა თქმა უნდა ისევ გრძელდება. ბერნის უნივერსტეტის თეორიული ფიზიკის ინსტიტუტში, ჰიგსის ნაწილაკის პრობლემატიკაზე,1999 წლიდან ვმუშაობდი. 2002 წელს კი გადავწყვიტე, პროფესია შემეცვალა და არჩევანი სწავლებაზე გავაკეთე.
 
ვინიდან ქართულ დიპლომში პედაგოგის სპეციალობაც ეწერა, სწავლების ნება დამრთეს. სანამ ჩემი განათლების შვეიცარიულ დიპლომთან შესაბამისობას შეამოწმებდნენ დავრწმუნდი, რომ ეს სპეციალობა ჩემთვის საკმაოდ დიდი გამოწვევა იყო.
 
პედაგოგიკა და სწავლების დიდაქტიკა ცალკე მიმართულებაა შვეიცარიის უნივერსტეტებში. სამაგისტრო პროგრამის დამთავრების შემდეგ კურსდამთავრებულებს უფლება ეძლევათ დამამთავრებელი კლასების მოსწავლეებს ასწავლონ.
 
ასე რომ, ორი შვილის დედა დიდი სამოვნებით გავხდი სტუდენტი და დავიწყე ბერნის უნივესტეტში გიმნაზიის პედაგოგიკისა და საგნის სწავლების დიდაქტიკის შესწავლა. სამი წლის შემდეგ მუშაობა უკვე როგორც დიპლომირებულმა ფიზიკისა და მათემატიკის მასწავლებელმა ისე გავაგრძელე.
 
სკოლა ყველაზე მეტად არის ქვეყნის კულტურის, მენტალობის და ისტორიის ანარეკლი. მიუხედავად იმისა, რომ შვეიცარიულ სკოლას მშობლის თვალსაწიერიდან უკვე ვიცნობდი, მთლიანად შვეიცარიული განათლების სისტემა დიდი აღმოჩენა იყო ჩემთვის. ამ ქვეყანამ საკმაოდ ადრე გააცნობიერა, რომ ხარისხიანი განათლება ქვეყნის წარმატების საწინდარია. ჯერ კიდევ 1855 წელს, გეოგრაფიულ მეზობლებთან შედარებით ბევრად ღარიბმა მაღალმთიანმა ქვეყანამ გადაწყვიტა, იმ დროისთვის ცნობილ არაქიტექტორს გეორგ სემპერს აეშენებინა ტექნიკური უმაღლესი სასწავლებელი, რომელშიც შემდეგ სახელოვანმა გერმანელმა ფიზიკოსებმა რენტგენმა და აინშტაინმა ისწავლეს. ამ უნივერსტეტმა კი ქვეყანას, საბუნებისმეტრველო დარგებში, 21 ნობელის პრემია მოუტანა. ძლიერმა ინდუსტრიულმა ქალაქმა ბაზელმა რეფერენდუმზე სიძვირის გამო უარი თქვა, რომ გამოჩენილ ესპანელ არქიტექტორს კალატრავას ხიდი აეშენებინა, მაგრამ ქალაქის პატარა შემოგარენში ულამაზესი გიმნაზია ააშენეს, რისთვისაც ფულს არ ზოგავენ. ასეთია შვეიცარიელების დამოკიდებულება განათლებისადმი. ეს მიდგომა იგრძნობა ყველა საგამანათლებლო საფეხურზე თუ ინსტიტუციაში. ეს მიდგომა იგრძნობა საზოგადოების ნდობაში ამ სისტემის მიმართ და პედაგოგების შრომის დაფასებაში.
 
თუ ამერიკულ სისტემას შევადარებთ, გიმნაზიის პროგრამა, სილაბუსების მიხედვით, კოლეჯის მოსამზადებელი და კოლეჯის პირველი ორი წლის პროგრამას მოიცავს. მოზარდები თავიანთი სასკოლო კარიერის მანძილზე რამდენიმე სელექციას გადიან, რის შედეგადაც გიმნაზიაში მოზარდების მხოლოდ 20% ხვდება. ასეთი მკაცრი სელექციის შედეგად გიმნაზიის გამოსაშვები ატესტატი გასაღებია ყველა უმაღლესი სასწავლებლისთვის. ჩვენ, პედაგოგებს, უზარმაზარი აკადემიური თავისუფლება გვაქვს: ვირჩევთ სახელმძღვანელოს, ვწერთ გამოსაშვებ გამოცდებს, რითაც სრულ პასუხისმგებლობას ვიღებთ ჩვენსავე დაწერილ ნიშანზე თუ მიცემული ცოდნის ხარისხზე. ერთის მხრივ ამ გარემოში მუშაობა ჩემთვის უაღრესად საინტერესოა, მაგრამ, ამავე დროს, დიდი გამოწვევაც არის. ასევე, ჩემი საგანი არ მაძლევს მოდუნების შესაძლებლობას. თუ სამეცნიერო მკვლევარი რომელიმე ერთ საკითხს სიღრმისეულად სწავლობს, ჩვენ მუდმივად უნდა ვეუფლებოდეთ ამ დარგის ახალ-ახალ მიღწევებს. მეორე მხრივ, საოცარი ტემპით ვითარდება ექსპერიმენტული ბაზა. მაგალითად, თუ პლანკის მუდმივი გაზომვა ადრე მხოლოდ მაღალტექნოლოგიურ ლაბორატორიებში იყო შესაძლებელი, დღეს ეს, სენსორების საშუალებით მიიღწევა მაღალი სიზუსტით საკლასო ოთახში.
 
სწავლების პარალელურად ვხელმძღვანელობ პრაქტიკას დამწყები კოლეგებისთვის. დამატებით ვკითხულობ მათთვის კურსს “ფიზიკის სწავლება თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით.”
 
ჩემს კოლეგასთან, ჰანს კამერთან ერთად 2010 წელს დავწერე ფიზიკის სახელმძღვანელო, რომელსაც შემდეგ ამოცანების კრებული დაერთო. მიუხედავად გერმანულენოვანი სახელმძღვანელოების სიმრავლისა, შვეიცარიაში გიმნაზიებმა წიგნი საკმაოდ შეიყვარეს. შარშან მესამე გადამუშავებული გამოცემა გამოვიდა. თუმცა ჩემი აქ მუშაობის ყველაზე დიდი აღიარება არის შვეიცარიის გიმნაზების რეფორმირების სამუშაო ჯგუფში მონაწილეობა. ეს პროექტი 2023 წელს უნდა დასრულდეს და რეფორმები მთელ შვეიცარიულ გიმნაზიებში გატარდეს.
გამოცდილებას ხშირად ვუზიარებ ჩემს კოლეგებს საქართველოდან. აგრეთვე, შესაძლებლობა მაქვს, შევხვდე ცერნში ვიზიტად მყოფ კოლეგებს. ის ფაქტი, რომ სკოლის მასწავლებლებს საშუალება აქვთ, კვალიფიკაციის ასამაღლებლად საუკეთესო სამეცნიერო ცენტრებს ეწვიონ, ძალიან მნიშვნელოვანია. თუმცა საკმარისი არ არის. თუ გვინდა, რომ ქვეყანა წინ წავიდეს, ბევრი შრომისა და ინვესტიციის ჩადება გვჭირდება ფიზიკის სწავლების მეთოდიკის დასახვეწად, ასევე ახალგაზრდა ფიზიკოსების დასაინტერესებლად, რომ მათ თავიანთი ცოდნა და გამოცდილება მოზარდებს გაუზიარონ. ეს შესაძლებელი გახდება, თუ სკოლა მათთვისაც განვითარების ადგილად იქცევა საინტერესო ექსპერიმენტული ბაზით თუ ღირსეული ანაზღაურებით.
 
ამ მომენტში უზარმაზარ პრობლემას ზუსტად ახალგაზრდა კადრების მოძიებაში ვხედავ. მაშინ, როდესაც ქართველი ფიზიკოსები მსოფლიოს ყველა კუთხეში წარმატებას აღწევენ, ჩვენ ვერ ვაინტერესებსთ ახალგაზრდებს, რომ მეტი ყურადღება დაუთმონ ამ საგნის სწავლას -- საგნის, რომელიც ანვითარებს ისეთ უნარ-ჩვევებს, როგორიც არის მოდელირება და ლოგიკური კავშირი სხვადასხვა მოვლენას შორის. ეს უნარ-ჩვევები არა მხოლოდ ყველა საბუნებისმეტყველო დისციპლინის საფუძველია, არამედ ძალიან მოთხოვნადია საბანკო, სამედიცინო და საინჟინრო მიმართულებებისთვისაც.
tbilisi
კახა კალაძის განცხადებები 24 დეკემბრის თბილისის მთავრობის სხდომაზე

თბილისის მერიაში დედაქალაქის მთავრობის მორიგი სხდომა გაიმართა. დღის წესრიგით გათვალისწინებული საკითხების განხილვამდე, თბილისის მერმა კახა კალაძემ რამდენიმე განცხადება გააკეთა და 2026 წლის ბიუჯეტის პარამეტრებზე კიდევ ერთხელ გაამახვილა ყურადღება.

მისი თქმით, მომავალ წელს ფინანსები მიემართება იმ პროექტებისკენ, რომლებიც მოქალაქეების კეთილდღეობასა და კომფორტს ეხება, მთავარი პრიორიტეტები კი კვლავ ინფრასტრუქტურის განვითარება და ჯანდაცვის მიმართულება იქნება.

„გუშინ თბილისის საკრებულომ ქალაქის მთავარი ფინანსური დოკუმენტი - 2026 წლის ბიუჯეტი დაამტკიცა. ვისაც გახსოვთ, 2017 წელს, როდესაც ხელისუფლებაში მოვედით, ბიუჯეტის მოცულობა, დაახლოებით, 861 მლნ ლარს შეადგენდა. ამის შემდეგ თანდათანობით, დედაქალაქის ბიუჯეტი იზრდებოდა, რაც საშუალებას გვაძლევდა, ქალაქში ხელშესახები ცვლილებები განხორციელებულიყო. გამონაკლისი არ იქნება მომავალი წელიც. 2026 წლის ბიუჯეტის საერთო მოცულობა შეადგენს 2 193 388 700 ლარს, რომელიც 210 210 700 ლარით მეტია 2025 წლის დამტკიცებულ ბიუჯეტთან შედარებით“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

მისივე თქმით, ბიუჯეტის შემოსავლების სტრუქტურა შემდეგნაირია: საკუთარი შემოსულობები – 1 533 357 600 ლარი; სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისაღები კაპიტალური სპეციალური ტრანსფერი – 630 000 000 ლარი; სხვა კაპიტალური გრანტები (სესხის ფარგლებში დასაფარი დღგ-ის ჩათვლით) – 25 480 000 ლარი; მიზნობრივი ტრანსფერი, დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად – 4 551 100 ლარი.

„მომავალ წელსაც პრიორიტეტული მიმართულება იქნება ინფრასტრუქტურის განვითარება, რადგან მიგვაჩნია, რომ ქალაქის ინფრასტრუქტურული ნაწილი - გზები, ხიდები, სკვერები, მუნიციპალური ტრანსპორტის მოწესრიგება და ა.შ., მნიშვნელოვანია. ყველაზე მეტ თანხას კი, რა თქმა უნდა, სოციალური და ჯანდაცვის მიმართულებით დავხარჯავთ, რადგან ჩვენთვის ამოსავალი წერტილი ადამიანი და მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობაა, მით უმეტეს, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ყველაფერი, რაც ქალაქში კეთდება, კეთდება ჩვენი მოქალაქეების კეთილდღეობისა და კომფორტისთვის“, - აღნიშნა თბილისის მერმა.

ამასთან, კახა კალაძემ ყურადღება კიდევ ერთხელ გაამახვილა იმ მნიშვნელოვან და მასშტაბურ პროექტებზე, რომლებსაც მუნიციპალიტეტი 2026 წელს განახორციელებს.

„გუშინაც დეტალურად ვისაუბრეთ ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით დაგეგმილ მსხვილ და ახალ პროექტებზე, თუმცა კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, რომ მომავალი წელი აუცილებლად იქნება მნიშვნელოვანი ცვლილებების დასაწყისი, რადგან განხორციელდება: სადგურის მოედნისა და დადიანის ქუჩის დამაკავშირებელი საავტომობილო ხიდის პროექტირება/მშენებლობა; სკვერების მოწყობა/რეაბილიტაცია (მათ შორის დიღმის ჭალები, პირველი რესპუბლიკის პარკის რეაბილიტაცია); ე.წ. სამხედრო ქალაქის პარკის მოწყობა; ვაკის პარკის შადრევნების კასკადის რეაბილიტაცია; ოთხი საბავშვო ბაღის მშენებლობა; ავარიული სახლების ჩანაცვლება; ჭადრაკის სასახლის რეაბილიტაცია; სულხან-საბასა და ინგოროყვას ქუჩების რეაბილიტაცია (კომუნიკაციების ჩათვლით) და ბევრი სხვა პროექტი“, - აღნიშნა თბილისის მერმა.

კახა კალაძემ დღევანდელ სხდომაზე მხარდაჭერისთვის მადლობა გადაუხადა თბილისის საკრებულოს წარმომადგენლებს, ცენტრალურ ხელისუფლებას და უწყების თითოეულ თანამშრომელს.

„აქვე მინდა, ვისარგებლო შემთხვევით და მადლობა გადავუხადო თბილისის საკრებულოს წევრებს მხარდაჭერისთვის. დიდი მადლობა ცენტრალურ ხელისუფლებას, პრემიერ-მინისტრს, ფინასთა მინისტრს, რადგან მათი თანადგომის გარეშე შეუძლებელი იქნებოდა უკვე განხორციელებული თუ დაგეგმილი პროექტების ბოლომდე მიყვანა. მადლობას ასევე იმსახურებენ ჩვენი უწყების თანამშრომლები, რადგან მათი დაუღალავი შრომისა და ერთგულების გარეშე, წარმატებაზე საუბარი წარმოუდგენელია.

მუნიციპალიტეტის თითოეული თანამშრომელი საკუთარ აგურს დებს ქალაქის აღმშენებლობის საქმეში, რაც მე, როგორც თბილისის მერს და როგორც ამ ქალაქში მცხოვრებს, მეამაყება. ბედნიერი ვარ, რომ მყავს ძლიერი, პროფესიონალი, საქმესა და ქალაქზე შეყვარებული, ერთგული ადამიანები. ყველაფერი, რაც ბოლო წლებში გაკეთდა და რაც დაგეგმილია, ჩვენი თითოეული თანამშრომლის დიდი დამსახურებაა. ამ გაკეთებულ საქმეებში უზარმაზარი შრომაა ჩადებული. დარწმუნებული ვარ, ერთად დგომითა და სხვა სახელმწიფო უწყებების მხარდაჭერით, ქალაქი მომავალი წლების განმავლობაში იქნება უფრო მწვანე, მოწესრიგებული და თანამედროვე“, - განაცხადა დედაქალაქის მერმა.

თბილისის მერმა აქვე აღნიშნა, რომ მოქალაქეებთან ყოველკვირეული, პირისპირი შეხვედრები 25 დეკემბრიდან 13 იანვრის პერიოდში არ გაიმართება, 2026 წლის 14 იანვრიდან კი მოქალაქეების მიღებას ჩვეულ რეჟიმში შეძლებს.

„ყოველ ოთხშაბათს, 16:00-დან 18:00 საათამდე გვაქვს მოქალაქეების მიღება, სადაც პირისპირ ვხვდებით მათ. ვისმენთ პრობლემურ საკითხებს, ვიღებთ გადაწყვეტილებებს. დღესაც გვექნება აღნიშნული შეხვედრა, თუმცა მომდევნო კვირიდან, საახალწლო დღესასწაულების პერიოდში, აღარ გაიმართება, 14 იანვრიდან კი ჩვეულ რეჟიმში გაგრძელდება“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა ყურადღება რეკრეაციულ სივრცეებზეც გაამახვილა და აღნიშნა, რომ თბილისის მერიის გარემოს დაცვის საქალაქო სამსახურმა ისნის რაიონში ოთხი სკვერის რეაბილიტაცია განახორციელა.

მისი თქმით, ვაზისუბანში რეაბილიტირდა N8 კორპუსის მიმდებარედ არსებული სკვერი, ხოლო N7 კორპუსის მიმდებარედ მოეწყო სრულიად ახალი რეკრეაციული ზონა, მანამდე კი, ამავე ტერიტორიაზე რეაბილიტაცია ჩაუტარდა შაქარაშვილის სახელობის სკვერს და სრულად განახლდა 90-ე სკოლის მიმდებარედ არსებული მარტიაშვილის სახელობის სკვერი.

„სამუშაოების ფარგლებში რეკრეაციულ სივრცეებში მოეწყო საფეხმავლო ბილიკები, საბავშვო და სავარჯიშო მოედნები, სასმელი წყლის შადრევნები, ძაღლების გასასეირნებელი ზონა, ხოლო ტერიტორიაზე განთავსდა თანამედროვე საპარკო ავეჯი. მარტიაშვილის სახელობის სკვერში მოეწყო შადრევანიც. განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო გამწვანებას - მოეწყო სარწყავი სისტემა, დაირგო ხე-მცენარეები“, - განაცხადა თბილისის მერმა.

მისივე თქმით, ამჟამად განხორციელებულმა პროექტებმა ხელი შეუწყო რეკრეაციული ზონების ერთმანეთთან ინტეგრაციას და ერთიანი სარეკრეაციო სივრცის შექმნას, რომელიც თითქმის 3 ჰექტარს მოიცავს.

გარდა ამისა, მთავრობის დღევანდელ სხდომაზე აღინიშნა, რომ მიკრო და მცირე ბიზნესის ხელშეწყობის პროექტის ფარგლებში, დაფინანსებას მიიღებს 46 ბიზნესსუბიექტი, რომელიც გამარჯვებულად შესაბამისმა კომისიამ გამოავლინა.

კახა კალაძის ინფორმაციით, აღნიშნული ბიზნესსუბიექტების დასაფინანსებლად მერიამ ნახევარ მილიონ ლარზე მეტი გამოყო.

„გამოცხადებული გვქონდა განაცხადების მიღება მიკრო და მცირე ბიზნესის ხელშეწყობის პროექტზე. შესაბამისმა კომისიამ მუშაობა დაასრულა და გამარჯვებულად გამოავლინა 46 ბიზნესსუბიექტი. თავდაპირველად გამოყოფილი იყო 300 000 ლარი, თუმცა გავზარდეთ ბიუჯეტი და საბოლოო ჯამში, 523 000 ლარი იქნება განაწილებული აღნიშნულ ბიზნესსუბიექტებზე. ადგილობრივი წარმოების გაძლიერება ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტი და მდგრადი ეკონომიკური განვითარების განუყოფელი ნაწილია. ვულოცავ გამარჯვებულებს და ვუსურვებ წარმატებებს. მსგავსი პროექტების დაფინანსებას მომავალშიც აქტიურად განვაგრძობთ, უფრო გაზრდილი ბიუჯეტით და მეტი შესაძლებლობებით“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

See all
Survey
By the way