,
ბრიტანული გაზეთი „ფაინენშელ თაიმსი“ (Financial Times) ფრანგი და ბრიტანელი ლიდერების ორშაბათის პარიზულ რანდევუს ეხმიანება და 12 ნოემბრის ნომერში აქვეყნებს სტატიას სათაურით „სტარმერი და მაკრონი აცხადებენ, რომ უკრაინის მიმართ მათი „მხარდაჭერა უცვლელია“ (ავტორები - ედრიან კლასი პარიზიდან და ჯინ პიკარდი ლონდონიდან).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
აშშ-ის პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევიდან რამდენიმე დღის შემდეგ, დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა კირ სტარმერმა და საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა აღნიშნეს, რომ უკრაინას მტკიცე მხარდაჭერას უცხადებენ.
ელისეის სასახლის მიერ ორშაბათს გავრცელებულ განცხადებაში ნათქვამია, რომ მათ დაადასტურეს თავიანთი ერთგულება იმ მჭიდრო კოორდინაციის მიმართ, რომლის მიზანია ადრე გაჟღერებული დაპირების შესრულება - „გრძელვადიანი დახმარება იმდენი, რამდენიც საჭიროა“, რათა რუსეთმა თავის აგრესიულ ომში წარმატებას არ მიაღწიოს. იგივე საკითხია ხაზგასმული დაუნინგ-სთრითის განცხადებაშიც: „ლიდერებმა შეხვედრა უკრაინის საკითხის განხილვით დაიწყეს და გადაწყვიტეს, რომ გააგრძელონ უკრაინის დახმარება, განსაკუთრებით ზამთრის პერიოდში, კიევის მაქსიმალურად ძლიერი პოზიციის უზრუნველყოფით“.
კირ სტარმერი ემანუელ მაკრონს პარიზში ორშაბათს შეხვდა, როცა მან მონაწილეობა მიიღო 11 ნოემბერს გამართული „დაზავების დღის“ საზეიმო ღონისძიებაში, პირველი მსოფლიო ომის (1914-1918 წლები) დასრულების აღსანიშნავად. იგი როგორც ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი, პირველად დაესწრო საფრანგეთის ხელისუფლების მიერ პარიზში გამართულ „დაზავების დღეს“, ბოლო 80 წლის განმავლობაში.
ეს შეხვედრა წარმოადგენდა ორი ევროპელი ლიდერის მცდელობას - ერთიანი ფრონტით გამოვიდნენ უკრაინისადმი სოლიდარობის გამოსახატავად იმ დროს, როცა კიევის მთავარი მხარდამჭერის - აშშ-ის - ხელისუფლებაში მკვეთრი ცვლილებები მიმდინარეობს, ქვეყნის ახალ პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევის შემდეგ.
რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდან ემანუელ მაკრონის პოზიცია კრემლის მიმართ თავდაპირველად შედარებით ლოიალური იყო და ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკებას ითვალისწინებდა, მაგრამ შემდეგ ისე მკვეთრად გამკაცრდა, რომ ფრანგმა ლიდერმა ევროპული ტაბუ დაარღვია - არ გამორიცხა უკრაინაში სახმელეთო ძალების გაგზავნა კიევის დასახმარებლად. ემანუელ მაკრონის ასეთი განცხადება იმ დროს მოულოდნელი და ანაზდეული აღმოჩნდა როგორც ევროპელი ლიდერებისათვის, ასევე თვითონ კრემლისთვისაც.
დონალდ ტრამპს და მის მრჩევლებს წინასაარჩევნო კამპანიის მსვლელობის დროს არაერთხელ განუცხადებიათ თავიანთი სურვილის თაობაზე უკრაინაში ომის დასრულებასთან დაკავშირებით, თუმცა არ დაუზუსტებიათ, როგორ იქნება მიღწეული. ევროპელი ლიდერების შიშობენ, რომ დონალდ ტრამპის იზოლაციონისტურ ტენდენციებს და მის კრიტიკას უკრაინის ომის დიდ ხარჯებთან მიმართებით შეუძლიათ საქმე იქამდე მიიყვანოს, რომ აშშ უარს იტყვის უკრაინის დახმარებაზე.
დონალდ ტრამპმა ნატოს წევრ სახელმწიფოებს მოუწოდა, რომ თავიანთი სამხედრო ბიუჯეტები მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) 2-3%-მდე გაადიდონ, რაც საკმაოდ მნიშვნელოვანი ნახტომია მას შემდეგაც კი, როცა ბევრმა ნატოელმა რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდან უკვე გაზარდეს თავისი სამხედრო ბიუჯეტები. ამჟამად დიდი ბრიტანეთი თავდაცვისათვის ხარჯავს მშპ-ის 2,3%-ს, საფრანგეთმა კი განაცხადა, რომ მიმდინარე წლის ბოლომდე მისი სამხედრო ხარჯები 2%-მდე მიაღწევს, რაც ნატოს მიერ დადგენილ ფარგლებში თავსდება.
„მე ყოველთვის ვიქნები იმის მომთხოვნი, რომ ნატოს ყოველი წევრი სახელმწიფო თავდაცვისათვის მშპ-ის არანაკლებ 3 პროცენტს ხარჯავდეს. სამხედრო ხარჯების თამასა 3%-მდე უნდა ასწიოთ. ორი პროცენტი არაფერია, თქვენ ესოდენ მცირე თანხით ნატოს ძალებს ანიავებთ, მის რესურსებს იპარავთ. ეს საუკუნის ქურდობაა იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენს ხარჯავს ამერიკა“, - განაცხადა დონალდ ტრამპმა აგვისტოში წინასაარჩევნო კამპანიის დროს.
ახლად არჩეული პრეზიდენტის ვაჟმა დონალდ ტრამპ-უმცროსმა სოციალურ ქსელებში დაწერა, რომ უკრაინის ლიდერი ვოლოდიმირ ზელენსკი სულ რაღაც რამდენიმე კვირაში თავის „ფულად შემწეობას“ დაკარგავს - მხედველობაშია სამხედრო და ფინანსური დახმარების შეწყვეტა აშშ-ის მხრიდან.
ემანუელ მაკრონმა და კირ სტარმერმა პარიზში შეხვედროს დროს „ღრმა შეშფოთება“ გამოხატეს ახლო აღმოსავლეთში (ღაზას სექტორში და ლიბანში) შექმნილი სიტუაციის მიმართ, აგრეთვე განიხილეს ზომების გამკაცრება იმ ბანდების მიმართ, რომელებიც „ადამიანების კონტრაბანდას“ (არალეგალურ მიგრაციას) ეწევიან.
სხვათა შორის, მოლაპარაკების დაწყებამდე მასმედია იუწყებოდა, რომ საფრანგეთისა და დიდი ბრიტანეთის ლიდერები თავისუფალ ვაჭრობასთან დაკავშირებულ საკითხებზეც იმსჯელებენო - დონალდ ტრამპის სურვილის ფონზე, რომელიც აშშ-ში პროდუქციის იმპორტზე ტარიფების გადიდებას ითვალისწინებს, მაგრამ ლონდონისა და პარიზის შემაჯამებელ განცხადებებში ვაჭრობის საკითხების განხილვის ფაქტი ნახსენები არ არის.
როგორც ჩანს, ემანუელ მაკრონი და კირ სტარმერი სიფრთხილეს იჩენენ და საჯაროდ დონალდ ტრამპის კრიტიკას თავს არიდებენ.
წყარო: https://www.ft.com/content/bd3f9199-7220-44b9-848c-447f42ead9e1
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
