USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
თბილისი
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „ავბედითი დაპირისპირება საქართველოში“
თარიღი:  189

ბრიტანული გაზეთი „ფაინენშელ თაიმსი“ (Financial Times) აქვეყნებს სარედაქციო სტატიას სათაურით „ავბედითი დაპირისპირება საქართველოში“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

„2024 წლის თბილისში 2014 წლის კიევის შემაშფოთებელი გამოძახილი ისმის. ათი წლის წინ უკრაინის დედაქალაქში ათასობით ადამიანი ქუჩაში გამოვიდა მას შემდეგ, რაც რუსეთზე ორიენტირებულმა პრეზიდენტმა უარი განაცხადა ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერაზე. დღეს საქართველოს დედაქალაქში მასობრივი საპროტესტო აქციები მიმდინარეობს იმ კანონპროექტის წინააღმდეგ („უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“), რომლის დაკანონება მოსკოვის მიერ კონტროლირებული ოლიგარქის გავლენის ქვეშ მყოფმა მთავრობამ განიზრახა.  [მილიარდერის სურვილით] მთავრობა ოპოზიციას უსწორდება და ძირს უთხრის ქვეყნის იმედებს ევროკავშირის წევრად მიღების საკითხში. პარლამენტს, სადაც მმართველი პარტია უმრავლესობაშია, კანონპროექტის მესამე მოსმენით მიღება უკვე გადაწყვეტილი აქვს.

ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მოვლენაა ჩვენგან შორს მდებარე ქვეყნისათვის. საქართველო პირველი იყო ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკებიდან, რომელმაც 2003 წელს დემოკრატიული „ფერადი რევოლუცია“ მოახდინა და ხუთი წლის შემდეგ ვლადიმერ პუტინის რისხვა საკუთარ თავზე იწვნია, რუსული არმიის შეჭრის სახით. მას შემდეგ კრემლის ჯარებს ქვეყნის ტერიტორიის 20% აქვთ ოკუპირებული. იმის გამო, რომ პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის ადრინდელი რეფორმისტული მმართველობა მოგვიანებით რბილ რეპრესიებში და კორუფციულ ნათლიმამობაში გადაიზარდა, მისმა პარტიამ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში, გაერთიანებული ოპოზიციური კოალიციისაგან - „ქართული ოცნებისაგან“ დამარცხება განიცადა. „ქართულ ოცნებას“ აფინანსებდა ბიძინა ივანიშვილი, რომელმაც მილიარდები პოსტსაბჭოურ რუსეთში ბიზნესის წარმოებით დააგროვა.

არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ ივანიშვილმა და მისმა პარტიამ (იმის მიუხედავად, რომ ოლიგარქი მხოლოდ პარტიის საპატიო თავმჯდომარედ ითვლება) მოსკოვსა და დასავლეთს შორის ლავირება დაიწყეს, მოსახლეობის მიერ ნატოსა და ევროკავშირის მხარდაჭერის ფონზე. დასავლური რეფორმები ტარდებოდა, მაგრამ პროგრესი უმნიშვნელო იყო.

გასულ წელს მმართველი პარტია შეეცადა მიეღო ისეთი კანონპროექტი, რომელიც ვალდებულს გახდიდა უცხოური დახმარებით დაფინანსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებს და მასმედიის საშუალებებს, რეგისტრირებულიყვნენ „უცხოური სახელმწიფოს ინტერესების გამომხატველ ორგანიზაციებად“, ანუ ქართული კანონპროექტი ძალიან ჰგავდა რუსეთის კანონს, რომელსაც ვლადიმერ პუტინის რეჟიმი სამოქალაქო საზოგადოებაზე ზეწოლისათვის იყენებდა. ევროკავშირმა თბილისს მკაფიოდ მიანიშნა, რომ ასეთი კანონპროექტის მიღება შეუთავსებელია საქართველოს იმედებთან ევვროკავშირთან ინტეგრაციაზე. 2023 წელს გამართული მასობრივი პროტესტების შედეგად, მთავრობამ უკან დაიხია, მაგრამ სულ რაღაც ოთხიოდე თვის შემდეგ, რაც ევროკავშირმა საქართველოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიანიჭა, „ქართულმა ოცნებამ“ კანონპროექტის მიღება ისევ განიზრახა.

ნაწილობრივ ამის მიზეზი შეიძლება ის იყოს, რომ მმართველ პარტიას სურს ოქტომბერში დაგეგმილ საპარლამენტო არჩევნებში გამარჯვების შანსები აიმაღლოს. მაგრამ ქართველების მნიშვნელოვანი ნაწილი ფიქრობს, რომ ბიძინა ივანიშვილს და მის მიმართ ლოიალურად განწყობილ ელიტას, რომელთაც მომგებიანად მიაჩნიათ რუსეთთან მეგობრული ურთიერთობა, უფრო ის უნდათ, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანება არ მოხდეს. ბრიუსელმა საქართველოს ევროკავშირში მიღებისათვის პირობები წაუყენა: უნდა მოხდეს „დეოლიგარქიზაცია“ და კორუფციის ალაგმვა უმაღლეს დონეზე. მიუხედავად იმისა, რომ გამოკითხვების თანახმად, მოსახლეობის 80%-ს ევროკავშირში გაწევრიანება სურს, მთავრობა სარგებლობს ქართული საზოგადოებისათვის დამახასიათებელი სოციალური კონსერვატიზმით (განსაკუთრებით სოფლის მოსახლეობაში) და ხაზს უსვამს ევროკავშირის ერთგულებას ისეთი ფასეულობებისადმი, როგორიცაა „ლგბტ-საზოგადოების“ უფლებების დაცვა [რაც, თავის მხრივ, კონსერვატორ ქართველებში პოპულარობით არ სარგებლობს].

საპროტესტო აქციების მონაწილეები უკან არ იხევენ, თუმცა მასობრივი უწესრიგობები არავის არ ჭირდება იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ რუსეთის ჯარები თბილისიდან ერთი საათის სავალზე, სამხრეთ ოსეთში დგანან. შექმნილი სიტუაციიდან ყველაზე კარგი გამოსავალი იქნება, რომ პროევროპულად განწყობილმა მოსახლეობამ ოქტომბერში დაგეგმილ არჩევნებში „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებას ჩამოაშოროს, მაგრამ ოპოზიცია ერთიანი არ არის, არ ჰყავს საერთო გავლენიანი ლიდერი, ხოლო აღნიშნული კანონპროექტი მძლავრ ინსტრუმენტს წარმოადგენს ხელისუფლებისათვის - გააკონტროლოს ოპოზიციის მიერ უცხოეთიდან მიღებული ფულადი ნაკადები.

შექმნილი ვითარება ევროკავშირის დიპლომატიის ერთგვარ გამოცდასაც წარმოადგენს. ბოლო წლებში საქართველოში დემოკრატიული პროცესების ტემპების შენელების კვალობაზე, ბრიუსელმა უყოყმანოდ უნდა გაუგზავნოს ოფიციალურ თბილისს მკაფიო სიგნალი, რომ თუ პარლამენტი კანონპროექტს მიიღებს, საქართველოს ევროკავშირში მიღების კანდიდატის სტატუსი შეუჩერდება. ეს უნდა იყოს აგრეთვე მინიშნება ქართველი ოლიგარქისთვისაც, რომ მას შეიძლება სანქციები დაუწესდეს თავისი სიმდიდრით სარგებლობისათვის, თუ საპროტესტო აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ სისხლიანი რეპრესიები დაიწყება.

ევროკავშირი ასევე ვალდებულია იმ პროევროპელი ქართველების წინაშეც, რომლებიც თავიანთი უსაფრთხოებით რისკავენ. ბრიუსელმა მათ უნდა მიანიშნოს, რომ ევროკავშირის წევრობის გზა ღია იქნება, თუ კანონპროექტი გაუქმდება და რეფორმები რეალურად გატარდება.  დასავლეთის ქვეყნებმა ყველაფერი უნდა გააკეთონ ქართული ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების დასახმარებლად. პოსტსაბჭოურ ისტორიაში არაერთხელ ყოფილა ციკლი, როცა დემოკრატიის პროგრესს ნაწილობრივ რეგრესი ცვლიდა. ამიტომ აუცილებელია ქართველების იმედების მხარდაჭერა, რომ ეს ციკლი დაირღვეს.

წყარო: https://www.ft.com/content/37fcdbab-3969-4eba-87e0-a44737a9a3fd

 

ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.