USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
Tbilisi
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „ავბედითი დაპირისპირება საქართველოში“
Date:  192

ბრიტანული გაზეთი „ფაინენშელ თაიმსი“ (Financial Times) აქვეყნებს სარედაქციო სტატიას სათაურით „ავბედითი დაპირისპირება საქართველოში“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

„2024 წლის თბილისში 2014 წლის კიევის შემაშფოთებელი გამოძახილი ისმის. ათი წლის წინ უკრაინის დედაქალაქში ათასობით ადამიანი ქუჩაში გამოვიდა მას შემდეგ, რაც რუსეთზე ორიენტირებულმა პრეზიდენტმა უარი განაცხადა ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერაზე. დღეს საქართველოს დედაქალაქში მასობრივი საპროტესტო აქციები მიმდინარეობს იმ კანონპროექტის წინააღმდეგ („უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“), რომლის დაკანონება მოსკოვის მიერ კონტროლირებული ოლიგარქის გავლენის ქვეშ მყოფმა მთავრობამ განიზრახა.  [მილიარდერის სურვილით] მთავრობა ოპოზიციას უსწორდება და ძირს უთხრის ქვეყნის იმედებს ევროკავშირის წევრად მიღების საკითხში. პარლამენტს, სადაც მმართველი პარტია უმრავლესობაშია, კანონპროექტის მესამე მოსმენით მიღება უკვე გადაწყვეტილი აქვს.

ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მოვლენაა ჩვენგან შორს მდებარე ქვეყნისათვის. საქართველო პირველი იყო ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკებიდან, რომელმაც 2003 წელს დემოკრატიული „ფერადი რევოლუცია“ მოახდინა და ხუთი წლის შემდეგ ვლადიმერ პუტინის რისხვა საკუთარ თავზე იწვნია, რუსული არმიის შეჭრის სახით. მას შემდეგ კრემლის ჯარებს ქვეყნის ტერიტორიის 20% აქვთ ოკუპირებული. იმის გამო, რომ პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის ადრინდელი რეფორმისტული მმართველობა მოგვიანებით რბილ რეპრესიებში და კორუფციულ ნათლიმამობაში გადაიზარდა, მისმა პარტიამ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში, გაერთიანებული ოპოზიციური კოალიციისაგან - „ქართული ოცნებისაგან“ დამარცხება განიცადა. „ქართულ ოცნებას“ აფინანსებდა ბიძინა ივანიშვილი, რომელმაც მილიარდები პოსტსაბჭოურ რუსეთში ბიზნესის წარმოებით დააგროვა.

არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ ივანიშვილმა და მისმა პარტიამ (იმის მიუხედავად, რომ ოლიგარქი მხოლოდ პარტიის საპატიო თავმჯდომარედ ითვლება) მოსკოვსა და დასავლეთს შორის ლავირება დაიწყეს, მოსახლეობის მიერ ნატოსა და ევროკავშირის მხარდაჭერის ფონზე. დასავლური რეფორმები ტარდებოდა, მაგრამ პროგრესი უმნიშვნელო იყო.

გასულ წელს მმართველი პარტია შეეცადა მიეღო ისეთი კანონპროექტი, რომელიც ვალდებულს გახდიდა უცხოური დახმარებით დაფინანსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებს და მასმედიის საშუალებებს, რეგისტრირებულიყვნენ „უცხოური სახელმწიფოს ინტერესების გამომხატველ ორგანიზაციებად“, ანუ ქართული კანონპროექტი ძალიან ჰგავდა რუსეთის კანონს, რომელსაც ვლადიმერ პუტინის რეჟიმი სამოქალაქო საზოგადოებაზე ზეწოლისათვის იყენებდა. ევროკავშირმა თბილისს მკაფიოდ მიანიშნა, რომ ასეთი კანონპროექტის მიღება შეუთავსებელია საქართველოს იმედებთან ევვროკავშირთან ინტეგრაციაზე. 2023 წელს გამართული მასობრივი პროტესტების შედეგად, მთავრობამ უკან დაიხია, მაგრამ სულ რაღაც ოთხიოდე თვის შემდეგ, რაც ევროკავშირმა საქართველოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიანიჭა, „ქართულმა ოცნებამ“ კანონპროექტის მიღება ისევ განიზრახა.

ნაწილობრივ ამის მიზეზი შეიძლება ის იყოს, რომ მმართველ პარტიას სურს ოქტომბერში დაგეგმილ საპარლამენტო არჩევნებში გამარჯვების შანსები აიმაღლოს. მაგრამ ქართველების მნიშვნელოვანი ნაწილი ფიქრობს, რომ ბიძინა ივანიშვილს და მის მიმართ ლოიალურად განწყობილ ელიტას, რომელთაც მომგებიანად მიაჩნიათ რუსეთთან მეგობრული ურთიერთობა, უფრო ის უნდათ, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანება არ მოხდეს. ბრიუსელმა საქართველოს ევროკავშირში მიღებისათვის პირობები წაუყენა: უნდა მოხდეს „დეოლიგარქიზაცია“ და კორუფციის ალაგმვა უმაღლეს დონეზე. მიუხედავად იმისა, რომ გამოკითხვების თანახმად, მოსახლეობის 80%-ს ევროკავშირში გაწევრიანება სურს, მთავრობა სარგებლობს ქართული საზოგადოებისათვის დამახასიათებელი სოციალური კონსერვატიზმით (განსაკუთრებით სოფლის მოსახლეობაში) და ხაზს უსვამს ევროკავშირის ერთგულებას ისეთი ფასეულობებისადმი, როგორიცაა „ლგბტ-საზოგადოების“ უფლებების დაცვა [რაც, თავის მხრივ, კონსერვატორ ქართველებში პოპულარობით არ სარგებლობს].

საპროტესტო აქციების მონაწილეები უკან არ იხევენ, თუმცა მასობრივი უწესრიგობები არავის არ ჭირდება იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ რუსეთის ჯარები თბილისიდან ერთი საათის სავალზე, სამხრეთ ოსეთში დგანან. შექმნილი სიტუაციიდან ყველაზე კარგი გამოსავალი იქნება, რომ პროევროპულად განწყობილმა მოსახლეობამ ოქტომბერში დაგეგმილ არჩევნებში „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებას ჩამოაშოროს, მაგრამ ოპოზიცია ერთიანი არ არის, არ ჰყავს საერთო გავლენიანი ლიდერი, ხოლო აღნიშნული კანონპროექტი მძლავრ ინსტრუმენტს წარმოადგენს ხელისუფლებისათვის - გააკონტროლოს ოპოზიციის მიერ უცხოეთიდან მიღებული ფულადი ნაკადები.

შექმნილი ვითარება ევროკავშირის დიპლომატიის ერთგვარ გამოცდასაც წარმოადგენს. ბოლო წლებში საქართველოში დემოკრატიული პროცესების ტემპების შენელების კვალობაზე, ბრიუსელმა უყოყმანოდ უნდა გაუგზავნოს ოფიციალურ თბილისს მკაფიო სიგნალი, რომ თუ პარლამენტი კანონპროექტს მიიღებს, საქართველოს ევროკავშირში მიღების კანდიდატის სტატუსი შეუჩერდება. ეს უნდა იყოს აგრეთვე მინიშნება ქართველი ოლიგარქისთვისაც, რომ მას შეიძლება სანქციები დაუწესდეს თავისი სიმდიდრით სარგებლობისათვის, თუ საპროტესტო აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ სისხლიანი რეპრესიები დაიწყება.

ევროკავშირი ასევე ვალდებულია იმ პროევროპელი ქართველების წინაშეც, რომლებიც თავიანთი უსაფრთხოებით რისკავენ. ბრიუსელმა მათ უნდა მიანიშნოს, რომ ევროკავშირის წევრობის გზა ღია იქნება, თუ კანონპროექტი გაუქმდება და რეფორმები რეალურად გატარდება.  დასავლეთის ქვეყნებმა ყველაფერი უნდა გააკეთონ ქართული ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების დასახმარებლად. პოსტსაბჭოურ ისტორიაში არაერთხელ ყოფილა ციკლი, როცა დემოკრატიის პროგრესს ნაწილობრივ რეგრესი ცვლიდა. ამიტომ აუცილებელია ქართველების იმედების მხარდაჭერა, რომ ეს ციკლი დაირღვეს.

წყარო: https://www.ft.com/content/37fcdbab-3969-4eba-87e0-a44737a9a3fd

 

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way