უცნაური იყო ამერიკაში ჩემი წამოსვლა. 1999 წელს მეუღლესთან ჩამოვედი, რომელიც ვირჯინიის უნივერსიტეტის ეპილეფსიის ნეიროფიზიოლოგიური საფუძვლების ლაბორატორიაში მუშაობდა. სამ პატარასთან ერთად ვიყავი. ვისაც ახსოვს 90-იანების საქართველო, ჩვენი ქვეყნისთვის უმძიმესი პერიოდი იყო - ნაომარი, მძიმე ეკონომიკური მდგომარეობა, კორუფცია, კრიმინალი, უშუქობა. სერიოზული პრობლემების წინაშე ვიდექით თითოეული ადამიანი და სწორედ ამ პერიოდში მომიწია წამოსვლა. სულაც არ ვფიქრობდი, რომ ქვეყანას ვტოვებდი, რაღაცნაირი ინერცია იყო. არეული და ქაოსური სიტუაციიდან უცბად მოვხვდი დალაგებულ, მშვიდ და გაბრდღვიალებულ პატარა საუნივერსიტეტო ქალაქში, ჩარლოტსვილში. თითქოს ყოველდღიური პრობლემები უკან დარჩა, მაგრამ ასეც არ იყო.
კულტურული განსხვავება ახალი გამოწვევების წინაშე გაყენებს ადამიანს. ქვეყანაში რაც უფრო მაღალია ცხოვრების დონე, უფრო მეტის სწავლა გიწევს სამოქალაქო კუთხით, რაც ავტომატურად მოიცავს ელემენტარულ ადამიანურ ურთიერთობებს და თითქოს ახლიდან ყალიბდება კომუნიკაციის ჩვევები. ეს არ არის უმტკივნეულო, მაგრამ, თამამად ვიტყოდი, ძალიან სასარგებლო პროცესია, რაც ბევრ რამესთან ერთად გასწავლის საკუთარ თავთან კომფორტულად ყოფნას და ჩვეულებრივ ადამიანს მოქალაქედ გადაგაქცევს. ეს უწყვეტი პროცესია. ჩამოსვლიდან მალევე გავიცანი არაჩვეულებრივი ადამიანი, მხატვარი-კოლექციონერი რიჩარდ ფრიმანი. დავიწყე მის სახელოსნოში მუშაობა, სადაც რესტავრაცია უკეთდებოდა ანტიკურ ნახატებს და არა მარტო ნახატებს, სხვადასხვა მასალით შესრულებულ დაზიანებულ ნამუშევრებს.. შეუფასებლად ბევრი მასწავლა მისტერ ფრიმანმა და ასევე ძალიან გამომადგა საქართველოში მიღებული ჩემი ადრეული გამოცდილება, როცა ხელოვნების მუზეუმში ვმუშაობდი ქსოვილების რესტავრატორ შესანიშნავ კატო კაცაძესთან. სერიოზული ნამუშევრები შემოდიოდა, თვალებს არ ვუჯერებდი, პოულ ქლის (Poul klee) ნამუშევარი რომ დამიდეს წინ. თავიდან ხელი მიკანკალებდა. პიკასოს მოზრდილ გრაფიკას უკვე გამოცდილი შევხვდი.
პარალელურად საკვირაო სკოლაში ვმუშაობდი ხატვის მასწავლებლად და შემდეგ ბავშვებისთვის გავაკეთე კერძო კლასები. ვასწავლიდი არა ხატვას, არამედ ხედვას. რადგან ვფიქრობ, სანამ ხელში აიღებ ფუნჯს, მანამდე უნდა დაინახო, რა დახატო. დანახვა კი პროცესია აღმოჩენის, შესწავლის, შეყვარების, გაბრაზების, იმედგაცრუების, საკუთარ თავთან კამათის და კრიზისისაც კი, რაც შანსს გვაძლევს, თუ სწორად გამოვიყენებთ, წავალთ წინ. მოკლედ, ხედვის უნარი ანალიზთან ერთად ყველანაირ ემოციას მოიცავს და ძალიან საინტერესოს ხდის ჩვენს ცხოვრებას . საოცარი გრძნობაა, როცა სხვას აძლევ შენს გამოცდილებას და კიდევ უფრო საოცარია, როცა ეს გაცემა ამართლებს. 2006 წელს გადავედი პიცბურგში. ქალაქში, სადაც დაიბადა ენდი უორჰოლი, მდიდარი ისტორიით და მუზეუმებით - ყოფილი ინდუსტრიული ქალაქი, რომელიც ნელ-ნელა გადაქცეულიყო არტქალაქად. შეჩერებულ, მიტოვებულ ქარხნებში გამოფენები ეწყობოდა. ძალიან გამიჭირდა რესტავრაციის მიტოვება, მაგრამ სწორედ ამ პერიოდმა მაინც საკუთარ სურვილებთან მიმიყვანა. აქტიურად დავიწყე ხატვა, მივიღე მონაწილეობა ჯგუფურ გამოფენებში ატლანტაში - Gertcev Gallery და პიცბურგში - Iron City Brewery. მერე იყო ფოტოგრაფიით გატაცება და ეს გატაცება ისეთ ადიქციაში გადაიზარდა, წყლის თემაზე საერთაშორისო ფოტოკონკურსში მივიღე მონაწილეობა. სხვადასხვა ქვეყნიდან წარდგენილი მრავალი ათასი ფოტოდან მხოლოდ ასი ფოტო დატოვეს და ამ ასიდან მე-11 ადგილი მერგო. ეს ფოტოები გამოეფინა ქალაქ კამპინასში(ბრაზილია) და შემდეგ ნიუ-იორკის ექსპო-ცენტრში. პროექტის სახელწოდება იყო World Water Imege Exhibit (WWIC).
ამავე წელს პორტუგალიურმა ფოტო ჟურნალმა - “HSOT! Magazine”-მა 2013 წლის პირველ ნომერში შეიტანა ჩემი ფოტო, რომელზეც საქართველოს პარლამენტის ყოფილი შენობის (ქუთაისში) ინტერიერია გამოსახული. მაგრამ ყველა ჩემი გაფრთხიალება მაინც თითებთან ჩერდება. ფუნჯი, გრაფიტი, ბურღი, მაკრატელი, სანთელი, სულ ერთია რით, მთავარია ზედაპირზე - ტილო, ფურცელი, ქვიშა, მინა..- კვალი დავტოვო. ჩემი თემაა- ემოცია. თავს ვთვლი პორტრეტისტად. მე მგონი, სხვები ექსპრესიონისტად მთვლიან, ალბათ ასეც არის. ყველა პორტრეტი მე ვარ, მაშინაც როცა სხვას ვხატავ. სამ ნაწილად ვყოფ ჩემს პორტრეტებს - როგორი მინდა ვიყო, როგორი ვარ და როგორი არ მინდა ვიყო. მიუხედავად სხვადასხვა მიმართულებისა და სხვადასხვა მასალით მუშაობისა, ჩემთვის სახის ემოციის ხატვა ყველაზე საინტერესოა. ემოციას შევადარებდი ნოტების, ბგერების უსასრულო კომბინაციას , რომელიც მუსიკის გარდა ვიღაცისთვის აბსტრაქტული, გადღაბნილი ხმაურიცაა, მაგრამ ეს ხმაური ზოგჯერ უფრო საინტერესო და ინფორმაციულია, ვიდრე დალაგებული და სისტემური .
არასოდეს ვმალავდი ჩემს დამოკიდებულებას ზღვარს გადასული ტრადიციების მიმართ, მაგრამ არ ვთვლი, რომ ქართული კონტექსტიდან ამოვვარდი, უბრალოდ მიმაჩნია , სპეციფიკური კულტურა და ტრადიციები არ უნდა ათამაშებდნენ ადამიანებს. პირიქით, ადამიანები უნდა მართავდნენ მათ. ასეც ვიტყოდი, ტრადიციები კი არ უნდა გვაკონტროლებდეს, ჩვენ უნდა ვაკონტროლებდეთ ტრადიციებს. დღეს განვითარებული ქვეყნების წარმატება, ადამიანური რესურსების გამოყენების თვალსაზრისით, სწორედ ამ ფუნდამენტზეა დაშენებული - ერთი, როგორც ცალკე, რიგითი ადამიანის უნიკალურობაზე. ასეთ ქვეყნებში სწორედ ამიტომ ეძლევა პრიორიტეტი განათლებას. ვგულისხმობ არა მხოლოდ საგანმანათლებლო სისტემას, არამედ ეს არის მთელი პროცესი მშობლის ბავშვთან ურთიერთობებიდან დაწყებული, სახლის გარეთ სოციუმში დამოკიდებულების, როგორც ფენომენის, ტოლერანტობის, კრიტიკული აზროვნების, უფრო შეფასების ვიდრე განსჯის და ბოლო-ბოლო ზრდილობის ჩვევები. ამიტომ ასეთ ქვეყნებში რთულია ადამიანებით თამაში, მათით მანიპულირება. სწორედ ამიტომ არ სრულდება ჩემში ის აქტი, დავტოვე ქვეყანა და რაღაც ასეთი. მინდა საქართველოშიც ასე იყოს. მართალია ძალიან ნელა, მაგრამ მაინც ამისკენ მივდივართ . ვფიქრობ, ბოლო თაობის ემიგრაციას ძალიან გაუმართლა. ციფრულმა ხანამ , ახალმა ტექნოლოგიებმა უამრავ ადამიანს მისცა საშუალება, შეიძლება გეოგრაფიულად მოწყვეტილი იყო , მაგრამ არა სოციალურად ან პოლიტიკურად ან და თუნდაც კულტურულ ასპექტში. ეს ძალიან დიდი პრივილეგიაა . მეც არ ვარ გამონაკლისი და ვიყენებ ამ შესაძლებლობას. რაც აქ ვარ, საქართველოში დაახლოებით ათამდე გამოფენაში მივიღე მონაწილეობა. ვცდილობ ყველა პროექტი კონკრეტულ, ვიტყოდი, პრობლემურ კონცეფციაზე ავაგო. ხოლო გამოფენა , რომელიც ხელოვნების მუზეუმში იყო წარმოდგენილი, ძალიან ემოციური იყო ჩემთვის. დაარქივებული დაკითხვის ოქმი ხელში შემთხვევით ჩამივარდა და ეს ამბავი, კონკრეტულად კი ჩემი პაპის ტრაგიკული ცხოვრება, გახდა ამ თემაზე მუშაობის ინსპირაცია. 22 წლის უნიჭიერესი ბიჭი, რომელიც ბერიას ბრძანებით დახვრიტეს. ექსპოზიცია სამ ნაწილად იყო წარმოდგენილი - ინსტალაცია, ფერწერა და ვიდეო. ამ სამ ვექტორში ავსახე საკუთარი ხედვა, პერსონალური წარმოსახვა და ჩემეული ფორმა მივეცი ისტორიულ ტრაგედიას . პირველადი რეფლექსიით ჩვენ ვხედავთ იმას, რასაც ზედაპირზე მონოტონური ცხოვრება გვთავაზობს, მაგრამ სინამდვილე არასოდესაა ზედაპირზე. პროექტს დავარქვი “მიგდებული მეხსიერება” ( Neglected Memory)
ზოგადად, ამ კითხვებზე პასუხებით დაუსრულებლად შეიძლება საუბარი, ამიტომ მინდა ერთი წინადადებით დავასრულო - ფიქრი, ანალიზი და უწყვეტი კამათი საკუთარ თავთან.
