USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
«The Guardian» (დიდი ბრიტანეთი): „ნატო უკრაინის გამო სულ უფრო უგუნურად იქცევა, რასაც გერმანულ რაკეტებზე ინფორმაციის გაჟონვა ადასტურებს“
თარიღი:  346

ბრიტანული „გარდიანი“ (The Guardian) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ნატო უკრაინის გამო სულ უფრო უგუნურად იქცევა, რასაც გერმანულ რაკეტებზე ინფორმაციის გაჟონვა ადასტურებს“ (ავტორი - საიმონ ჯენკინსი), რომელშიც გერმანელი ოფიცრების ბოლოდროინდელი სკანდალური საუბრის ნეგატიური შედეგებია განხილული როგორც ევროპისათვის ასევე საერთოდ, დასავლეთისათვის.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

გერმანიის შეიარაღებული ძალები „ჭკუიდან შეიშალნენ“ – მოსკოვმა გაამჟღავნა „ლიუფტვაფეს“ ხელმძღვანელსა და მაღალჩინოსან სამხედროებს შორის 38-წუთიანი სატელეფონო დისკუსია „ტაურუსის“ ფრთოსანი რაკეტების უკრაინისადმი სავარაუდო გადაცემის თაობაზე, რაც იმას მოწმობს, რომ ნატო, თავისი განცხადებების მიუხედავად, მაინც ცდილობს ომი გაამწვავოს. გერმანელ ოფიცრებს შორის საუბარი, როგორც ამბობენ, თითქოსდა გასაიდუმლოებული იყო, მაგრამ იმ დონეზე, რომ კოდს ბავშვიც კი გამოიცნობდა. ამ ყველაფერმა განამტკიცა ვლადიმერ პუტინის განცხადება, რომ დასავლეთი ომს რუსეთის წინააღმდეგ აწარმოებს და უკრაინა მხოლოდ ინტრუმენტის როლს ასრულებს.

დასავლეთის გამართლებული მიზანი უკრაინაში იყო ხელი შეეშალა კრემლისათვის, რომ რუსეთს კიევის არჩეული ხელისუფლების დამხობის შესაძლებლობა არ ჰქონოდა. ეს მიზანი მიღწეული იყო უკვე ომის რამდენიმე თვის განმავლობაში, დასავლეთის მატერიალურ-ტექნიკური მხარდაჭერით, როცა რუსეთის არმიამ კიევიდან უკან დაიხია. იმ დროისთვის ნატო არავითარ შემთხვევაში არ მიდიოდა უგუნური ესკალაციის რისკზე, რათა ლოკალური ომი, სხვა ევროპული ომების მსგავსად, საერთოკონტინენტურ ომად არ გადაქცეულიყო.

მაგრამ რამდენადაც უკრაინის კონფლიქტი მოსალოდნელ ჩიხში შევიდა, ნატოს ადრინდელმა სტრატეგიამ თანმიმდევრულობა დაკარგა. ეს სწორედ ის მომენტია, როცა მსგავსი ომები კონტროლიდან გამოდიან. უკვე ორი წელია დასავლელი ლიდერები, რომლებიც საკუთარ  ხალხს თავს ვაჟკაცებად აჩვენებენ და კიევში დადიან, ვოლოდიმირ ზელენსკის ხვდებიან და სრული გამარჯვების მოსაპოვებლად აქეზებენ - ჩვენ დაგეხმარებითო. ასეთი იყო პრემიერ-მინისტრ ბორის ჯონსონის დაპირებაც, თუმცა იმ განსხვავებით, რომ ამომრჩეველი მხოლოდ ფულს იხდიდა და უკრაინისთვის არ კვდებოდა. საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი უფრო შორს წავიდა და უკრაინაში ნატოს ჯარების გაგზავნის სურვილი გააჟღერა.

საერთოდ, თავიდანვე შეიმჩნეოდა, რომ ნატოს გეგმებში რუსეთზე სრული გამარჯვება გათვალისწინებული არ იყო, მაგრამ ეს არ ნიშნავდა იმას, რომ პოზიცია არ შეიცვლებოდა. დღეს ალიანსის გენერალური მდივანი აცხადებს, რომ „ჩვენ კურსი უნდა გავაგრძელოთო“, მაგრამ არ აზუსტებს, თუ როგორი კურსი უნდა გაგრძელდეს. გერმანელ გენერლებს, შესაძლოა, სურთ ესკალაცია, მაგრამ კიდევ კარგი, რომ მათი კანცლერი სიფრთხილეს იჩენს. იგივე შეიძლება ითქვას აშშ-ის საზოგადოებრივ აზრზეც, რომლის მიხედვით, ამერიკელებს ესკალაცია არ სურთ, თუმცა იმავდროულად სახელმწიფო მდივანი ენტონი ბლინკენი აცხადებს, რომ დასავლეთმა უნდა უზრუნველყოს, რათა რუსეთისათვის ომი კრემლის „მიზნების სტრატეგიულ ჩაშლად გადაიქცეს“.  

ფაქტია, რომ მოსკოვს ომის მდგომარეობაში ყოფნა დიდი ხნის განმავლობაში შეუძლია. როგორი მიუღებელიც არ უნდა იყოს უკრაინისათვის იმ შეთანხმების პროექტი, რომელიც 2022 წლის მარტში განიხილებოდა, ალბათ, ღირს, რომ კიევი მას დაუბრუნდეს - მოლაპარაკების დროს უკვე ნაწილობრივ შეთანხმებული იყო საზღვრების საკითხი. ამის ნაცვლად უკრაინა უფრო ემსგავსება ნატოს გენერლების სურვილების შემსრულებელ ქვეყანას, რომლებსაც უკრაინის ომით თავიანთი ქვეყნების სამხედრო ბიუჯეტის გადიდება და „ცივი ომის“ დროინდელი დაფინანსების განახლება უნდათ. სამწუხარო ისაა, რომ მათი სურვილების ფასს გადასახადის გადამხდელები და უკრაინელი ახალგაზრდები იხდიან.

დასავლეთი ევროპა არ არის დაინტერესებული ომის ესკალაციით აღმოსავლეთ ევროპაში უკრაინისათვის შორი რადიუსით მოქმედი რაკეტების მიწოდებით. დასავლეთმა კიევს დახმარება უნდა გაუგრძელოს, მაგრამ მას არ აქვს სურვილი რუსეთი უკრაინის რუსულენოვანი რეგიონებიდან - ყირიმიდან და დონბასიდან გააძევოს. დასავლეთისათვის დღეს მთავარ სურვილს და მიზანს რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტის დარეგულირება (შეწყვეტა) და დანგრეული ქვეყნის აღდგენა წარმოადგენს.

რაც შეეხება ანტირუსულ სანქციებს, ისინი ჩაიშალა, თუმცა უკვე მოასწრეს გლობალური ვაჭრობის სისტემის დარღვევა. სანქციები, შესაძლოა, მოსწონთ დასავლელ დიპლომატებს და ანალიტიკურ ცენტრებს - არ არის გამორიცხული, ვინმე მართლაც დაზარალდეს - მაგრამ რუსეთის ეკონომიკა ამით არ დანგრეულა და ვლადიმერ პუტინის აზრი არ შეცვლილა. მოსალოდნელია, რომ მიმდინარე წელს რუსეთის ეკონომიკის ზრდის ტემპები დიდი  ბრიტანეთისას გადააჭარბებს.

ბოლო 25 წლის განმავლობაში დასავლეთის მიერ უხეში ფორმებით განხორციელებული სამხედრო ინტერვენციები ჩვენთვის გაკვეთილი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ, როგორც ჩანს, უშედეგო აღმოჩნდა და ვერაფერი ვისწავლეთ.

წყარო: https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/mar/05/nato-ukraine-russia-germany-military-leak

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.