USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
«The New York Times» (აშშ): „როგორ მართავს ჯო ბაიდენი აშშ-ის ორ ყველაზე რთულ მოკავშირეს - უკრაინას და ისრაელს“
дата:  332

ამერიკული გაზეთი „ნიუ-იორკ თაიმსი“ (The New York Times) 5 მაისის ნომერში ბეჭდავს სტატიას სათაურით „როგორ მართავს ჯო ბაიდენი აშშ-ის ორ ყველაზე რთულ მოკავშირეს - უკრაინას და ისრაელს“ (ავტორი - დევიდ სანგერი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ბოლო დღეების განმავლობაში აშშ-ის პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა საკმაოდ კარგად აჩვენა თავისი მძიმე მდგომარეობა ორი მიმართულებით: როგორი ძნელია სწორი მიდგომის პოვნა ამერიკის ურთულეს მოკავშირეებთან - უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისთან და ისრაელის პრემიერ-მინისტრ ბენიამინ ნეთანიაჰუსთან, რომელთა ქვეყნებს, როგორც ჯო ბაიდენმა დაიფიცა, „იმდენხანს დაიცავდა, რამდენ ხანსაც საჭირო იქნებოდა“.

იმ კონფლიქტებს, რომლებშიც ვოლოდიმირ ზელენსკი და ბენიამინ ნეთანიაჰუ არიან ჩაბმულნი, საერთო მხოლოდ ის აქვთ, რომ ისინი ხალხებს შორის ურთიერთწყენის საფუძველზე გაჩნდნენ და მათ ფესვები წარსულში აქვთ გადგმული. სამწუხაროდ, ისე დაემთხვა, რომ ორივე დღეს კრიტიკულ გადამწყვეტ მომენტამდე მივიდნენ. ამასთან, აშკარა გახდა, თუ რამდენად განსხვავდება ერთმანეთისაგან სამი ქვეყნის ინტერესები (აშშ, უკრაინა, ისრაელი), არაფერი რომ არ ვთქვათ მათ ლიდერებზე, რომელთა ხელისუფლება, სხვადასხვა მიზეზების გამო, გარკვეულწილად შესუსტებულია (აშშ-ში საპრეზიდენტო არჩევნები ახლოვდება, ისრაელში კოალიციური მთავრობა მყიფეა, უკრაინაში პრეზიდენტის უფლებამოსილების ვადა ამოიწურა, მაგრამ ომის გამო გაუგრძელდა).

პრობლემა იმითაც უფრო მძიმდება, რომ ვაშინგტონში არ აქვთ წარმოდგენილი ერთიანად, თუ როგორი შეიძლება იყოს მისაღები ფინალი უკრაინაში და ღაზაში. კიევი მთელი მსოფლიოს გასაგონად აცხადებს, რომ უკრაინამ სრულიად უნდა გაიმარჯვოს და რუსეთი უნდა დამარცხდეს, უნდა გათავისუფლდეს ყოველი მტკაველი მიწა, რომელიც კრემლმს აქვს დაპყრობილი. ისრაელს კვლავ მიზნად აქვს დასახული „ჰამასის“ „ტოტალური განადგურება“ იმ გარანტიით, რომ 2023 წლის 7 ოქტომბრის ტრაგედია არასოდეს აღარ განმეორდება.

მაგრამ უკრაინისა და ისრაელის სურვილები არარეალისტურია: რუსეთი სანქციებმა ისე ვერ დაასუსტა, როგორსაც დასავლეთი ელოდა, კრემლი ძლიერდება. „ჰამასის“ სრული განადგურების მოწოდებები კი სამუდამო ომს ნიშნავს (ისრაელის ოფიციალურმა პირებმა უკვე განაცხადეს, რომ ომი ღაზას სექტორში წლის ბოლომდე გაგრძელდება და შეიძლება მომავალ წელსაც). ჯო ბაიდენი ცდილობს სიტუაცია ანტიკრიზისულად მართოს და უარესი თავიდან აიცილოს. იგი გაურბის პასუხს კითხვაზე, რით შეიძლება დასრულდეს საბოლოოდ ეს ომები.

„არც უკრაინა და არც ისრაელი ჩვენი მოკავშირეები არ არიან ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების საფუძველზე“, - ამბობს დევიდ აარონ მილერი, კარნეგის ფონდის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი, - ჩვენ მათთან ისეთი შეთანხმებები არ გვაქვს დადებული, როგორებიც გვაქვს, მაგალითად, იაპონიასთან, სამხრეთ კორეასთან ან ფილიპინებთან... მაგრამ ჩვენ მაინც ვართ დაინტერესებული იმით, რომ ეს ომები მომდევნო ნაკლებად ძალადობრივ ეტაპზე გადავიყვანოთ და ჩამოვაყალიბოთ ხედვა, თუ როგორ უნდა იქნენ ისინი შეწყვეტილი“.

ორივე შემთხვევაში ჯო ბაიდენმა უკვე გადადგა ნაბიჯები და მსხვილი ფსონები დადო: გასულ ხუთშაბათს გამოაცხადა, რომ უკრაინას აძლევს იმის ნებას, რომ ამერიკული იარაღით რუსეთის ტერიტორია დაიბომბოს, მაგრამ შეზღუდულად, მხოლოდ ფრონტის პირა რეგიონებში. ეს პირველი მსგავსი განცხადებაა აშშ-ის პრეზიდენტისაგან 27-თვიანი რუსეთ-უკრაინის ომის განმავლობაში. ჯო ბაიდენი იძულებული გახდა რეაგირება მოეხდინა ვოლოდიმირ ზელენსკის მუდმივ თხოვნებზე, რაც ზეწოლაში გადაიზარდა.

პრეზიდენტის თანაშემწეების თქმით, ჯო ბაიდენს Tავისი გადაწყვეტილება არ შეუცვლია („ბირთვული ომის პროვოცირება არ უნდა მოხდეს’), არამედ მცირე გამონაკლისი გააკეთა ესკალაციის დაუშვებლობიდან. მაგრამ საქმე ისაა, რომ ეს გამონაკლისი შეიძლება კიდევ განმეორდეს: როგორც ენტონი ბლინკენმა თქვა კიევიდან დაბრუნების შემდეგ, ამერიკული სტრატეგია შეიძლება ბრძოლის ველზე შექმნილი სიტუაციისდა მიხედვით შეიცვალოს.

ჯო ბაიდენის მრჩევლები კერძო საუბრების დროს ამბობენ, რომ აშშ-ისა და უკრაინის პრიორიტეტები ერთმანეთისაგან განსხვავდებიან. ამჟამად ვოლოდიმირ ზელენსკის რუსეთთან დასაკარგავი აღარაფერი არ აქვს და სიტუაციას განუსაზღვრელად ამწვავებს, ჯო ბაიდენი კი თავს იკავებს - თეთრ სახლში მაინც ფიქრობენ, რომ ვლადიმერ პუტინი თავის ტაქტიკურ ბირთვულ იარაღს უკრაინის ბრძოლაში გამოიყენებს და შეეცდება მსოფლიო დაარწმუნოს, რომ თუ კიევი გააგრძელებს ამერიკული იარაღით რუსეთის ტერიტორიის დაბომბვას, კრემლი უკრაინას თავისი ყველაზე ძლიერი იარაღით მოაშთობს. რა თქმა უნდა, თავის მხრივ უკრაინა დარწმუნებულია, რომ ამერიკის შიშით რუსეთი ბირთვულ იარაღს ვერ გამოიყენებს და რომ ბირთვული საფრთხე გამოგონილია.

მეორე დღეს იმ გადაწყვეტილებიდან, როცა ჯო ბაიდენმა უკრაინას ამერიკული იარაღის შეზღუდული გამოყენების ნება დართო რუსეთის ტერიტორიის დასაბომბად, მან ასევე გადადგა ნაბიჯი ბენიამინ ნეტანიაჰუზე ზეგავლენის მოსახდენად, ვისთანაც ბოლო დროს ურთიერთობა ძალიან გაუარესდა. ჯო ბაიდენის გეგმა სამი ეტაპისაგან შედგება:

პირველი ფაზა - ცეცხლის შეწყვეტა ექვსი თვით. ისრაელის ჯარები ღაზას დასახლებული პუნქტებიდან გადიან. „ჰამასი“ ათავისუფლებს ებრაელ მძევლებს ასობით პალესტინელი პატიმრის გათავისუფლების სანაცვლოდ. პალესტინელი დევნილები ღაზას სექტორში თავიანთ საცხოვრებელ ადგილებს უბრუნდებიან. ფართოვდება ჰუმანიტარული დახმარება. მსოფლიო პალესტინელ დევნილებს ათასობით დროებით საცხოვრებელ კომპაქტურ ბინას აწვდის. გრძელდება მოლაპარაკება ისრაელსა და „ჰამასს“ შორის. წარმატებების შემთხვევაში მხარეები მეოე ეტაპზე გადადიან.

მეორე ფაზა - ხდება ყველა დარჩენილი ებრაელი მძევლის, აგრეთვე ტყვე სამხედრო მოსამსახურეების (განსაკუთრებით ქალების) გათავისუფლება. ისრაელის ჯარების სრულად გადიან ღაზას სექტორის ტერიტორიიდან. ცეცხლის ექვსთვიანი შეწყვეტა თანდათანობით გადადის სამხედრო მოქმედების შეწყვეტაში.

მესამე ფაზა - დაღუპული ებრაელი მძევლების ნეშთების დაბრუნება. ღაზა სექტორის რეკონსტრუქციის რეალიზების დაწყება აშშ-სა და მსოფლიო საზოგადოების მონაწილეობით.

ჯო ბაიდენმა იცის, რომ თუ ისრაელის სამშვიდობო გეგმა არ გაამართლებს, მას თავის პარტიაში პრობლემები შეექმნება, რაც არასასურველია პრეზიდენტის წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას. მაგრამ რადგანაც ჯო ბაიდენი ისრაელის მტკიცე მოკავშირეა ბოლო 50 წლის განმავლობაში, მას ჯერ კიდევ იმედი აქვს, რომ საქმე აუცილებლად ექნება გოლდა მეირის მსგავს პიროვნებასთან. პრეზიდენტი აცნობიერებს, რომ მას არ შეუძლია დაემუქროს ისრაელის დღევანდელ მთავრობას, მაგრამ არც მისი მიტოვების უფლება არ აქვს.

წყარო: https://www.nytimes.com/2024/06/03/us/politics/biden-israel-ukraine.html

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати