USD 2.7484
EUR 2.8998
RUB 2.7361
თბილისი
"ერთი გმირის ისტორია" - მამუკა ბეკურაშვილი
თარიღი:  547

მამუკა ბეკურაშვილი დაიბადა 1987 წლის 21 აგვისტოს, მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ბიწმენდში. სკოლის დასრულების შემდეგ, ძმასთან, ირაკლი ბეკურაშვილთან ერთად, წავიდა სამხედრო სავალდებულო სამსახურში, შემდეგ კი_ საკონტრაქტო სამხედრო სამსახურში.

კაპრალი, მამუკა ბეკურაშვილი მსახურობდა საქართველოს შეიარაღებული ძალების, გაერთიანებული შტაბის, სახმელეთო ჯარების, 1-ლი ქვეითი ბრიგადის, ჯავშანსატანკო ბატალიონში, მემიზნე-ოპერატორად. დაიღუპა 8 აგვისტოს, ცხინვალში, ორმხრივი შეტაკების დროს, სნაიპერის ტყვიით.
მზია ბეკურაშვილი, დედა: " ირაკლი და მამუკა ერთად გაიზარდნენ, ტყუპებივით. ირაკლი 11 თვით იყო მამუკაზე უფროსი. სკოლაშიც ერთად დადიოდნენ, ჯარშიც ერთად წავიდნენ და ომშიც. მამუკა უფრო დინჯი და ჭკვიანი იყო. ბავშვობაშიც დიდი ადამიანივით ლაპარაკობდა, მაგრამ კარგი იუმორი ჰქონდა, ხუმრობა უყვარდა. ძმებს შორის უფრო ყურადღებიანი იყო, უფრო მზრუნველი. სკოლაში კარგად სწავლობდა, სწავლის გაგრძელებაც უნდოდა უნივერსიტეტში, მაგრამ ისეთი დრო იყო მაშინ, არ გვქონდა საშუალება, ხელი შეგვეწყო. თქვა, მაშინ ჯერ ჯარში წავალ, იქ ვიმეცადინებ, მოვემზადები და მერე ჩავაბარებო. დედას არასდროს ემეტება თავისი შვილები ომში წასასვლელად, მაგრამ ორივე ძმას ძალიან უნდოდა, წასულიყო და მოეხადა ვალი სამშობლოს წინაშე.
...არ ვიცოდი, ომში რომ წავიდნენ. ისედაც, ყოველ საღამოს ვურეკავდი, ორივეს ველაპარაკებოდი და ისე ვიძინებდი. 7-ში ღამე რომ დავურეკე, მამუკამ ძალიან ჩუმად მიპასუხა; დედი, რად ჩურჩულებ-მეთქი, ვკითხე, ბატალიონში ბიჭებს სძინავთ და არ მინდა, გავაღვიძოო. თურმე, ომში ყოფილა და არ მეუბნებოდა... 8-ში დილითვე გავიგეთ, რომ ომი დაიწყო, ხან ერთთან ვრეკავდი, ხან მეორესთან. არც ერთი არ მპასუხობდა. ბოლოს, როგორც იქნა, ირაკლიმ მიპასუხა, მითხრა, კარგად ვართ მეც და მამუკაცო. ხუთ წუთში ისევ დარეკა, დედი ჩქარა, მამუკა დაიჭრა და გორის ჰოსპიტალში წამოიყვანეს, მიხედეთო. გავვარდით გორის ჰოსპიტალში, რომ მივედით, იქ არ დაგვხვდა. სიებს აკრავდნენ დაჭრილებისას, მაგრამ მამუკა არ იყო ამ სიებში. ვტიროდით, ვღრიალებდით... მთელი სანათესაო ეძებდა; ვერსად ვიპოვნეთ, თურმე,უკვე, დაღუპული ყოფილა და არ გვეუბნებოდნენ. მერე, ერთი ექიმი გამოვიდა_ ვინ ხართ ბეკურაშვილისო, იკითხა; მამუკას ბიძაშვილი ბიჭები მახლდნენ... წინ გადავდექი_დედა ვარ, მითხარით, სად არის ჩემი შვილი-მეთქი. არა, შენ არა, ბიჭები გამომყვნენო.. მორგში უნახავთ ჩემი შვილი და გარეთ ვეღარ გამოდიოდნენ საცოდაობით. მერე მომატყუეს -დაჭრილია, ხვალ თბილისში უნდა გადაიყვანონ და შენ თავზე უნდა დაადგეო. წამოდი დღეს სახლშიო-მითხრეს; არ ვიჯერებდი, ვტიროდი, სანამ მამუკას არ ვნახავ, არსად წამოვალ-მეთქი. საავადმყოფოსთან ჯარისკაცები იდგნენ; რომ ვტიროდი, მათ ერთ-ერთი გამოეყო, ჩემთან მოვიდა_დეიდა, მამუკას ეძებო? კი შვილო-მეთქი, ნუ ტირი, დეიდა, მამუკა თავის ფეხით შევიდა ჰოსპიტალში, ფეხშია დაჭრილი, არ ინერვიულოო. წადი, ხვალ თბილისში გადააგზავნიან და იქ მიხედავთო. ისე დამამშვიდა, სახლში წამოვედით. რომ მოვედით, მთელი ეზო სავსე დამხვდა ხალხით_უკვე გაეგოთ მამუკას დაღუპვის ამბავი. მერე კი მივხვდი, რაშიც იყო საქმე... ირაკლისაც უმალავდნენ ძმის დაღუპვის ამბავს, არც მან არ იცოდა.
ჩემს მამუკას ძალიან უყვარდა თავისი ქვეყანა და, ეს,თავისი სიკვდილითაც დაამტკიცა. 20 წლის იყო და თავისი ახალგაზრდა სიცოცხლე ქვეყნის ერთიანობას შესწირა. მადლობა, რომ არ ივიწყებთ ჩვენ შვილებს, მათ დამსახურებას და ღვაწლს."
ირაკლი ბეკურაშვილი, ძმა: ‘’სატანკო ბატალიონში ვმსახურობდით... ერთად მივდიოდით ტანკებით. ტანკი ცხინვალის მისადგომებთან ამიფეთქეს და, ერთმანეთს, ამ დროს დავცილდით, თუმცა, მანამდე მითხრა_’’უკან არ დავბრუნდები, თუ ცხინვალს არ დავიბრუნებთო“. სულ ოცი წლის იყო, მაგრამ ძალიან ვაჟკაცური, პრინციპული და უშიშარი.
შემდეგ მამუკასაც აუფეთქეს ტანკი, ტანკსაწინააღმდეგო ყუმბარით. მძღოლი დაიჭრა; მამუკამ და მისმა ოფიცერმა კონტუზია მიიღეს, დაჭრილი მძღოლი, სამშვიდობოს, მაინც გამოიყვანეს. თვითონაც დაიჭრა მხარში, მაგრამ, როგორც თანამებრძოლებმა მიამბეს, დაჭრილების გამოსაყვანად, ისევ უკან შებრუნებულა; მერე კი, სნაიპერს მოუკლავს – შუბლში ჰქონდა ტყვია მოხვედრილი.
თავიდან მითხრეს, რომ მამუკა დაიჭრა და გორის ჰოსპიტალში ჰყავდათ გადაყვანილი. მერე, როდესაც გამოვდიოდით, მეთაურმა მითხრა მისი დაღუპვის ამბავი...
მე მასზე უფროსი ვიყავი, მაგრამ, თითქოს, ჩემზე დიდი იყო_უფრო დინჯი, სერიოზული, ბავშვური არასდროს ყოფილა, ბავშვობაში კი...
21 აგვისტოს ხდებოდა 21 წლის, საკუთარი ოქროს დაბადების დღისთვის განსაკუთრებულად ემზადებოდა... სამწუხაროდ, არ დასცალდა. ჩვენს სოფელში, ბიწმენდში მამუკას სახელობის ქუჩაა და, ასევე, იმ ბიჭების სახელობის მემორიალია, ვინც, ჩვენი კუთხიდან, სამშობლოს ერთიანობისთვის ბრძოლებში დაიღუპნენ."
ტარიელ ბეკურაშვილი, ძმა:„ ჩემზე სამი წლით უფროსი იყო, მაგრამ უფრო მეტით უფროსი მეგონა, ბავშვობიდანვე დიდი კაცივით იქცეოდა, კაცურად აზროვნებდა, დაუფიქრებლად არაფერს აკეთებდა. სულ ჭკუას მარიგებდა. მის ხელში ვარ გაზრდილი. მე კი არა, ჩვენს უფროს ძმას – ირაკლისაც ასწავლიდა ჭკუას. მარტო ჩვენთან კი არა, მეგობრებთანაც ასე იქცეოდა. ძირითადად, უფროსი ასაკის მეგობრები ჰყავდა. თანატოლებთან, ვისთანაც მეგობრობდა, ყველას რჩევებს აძლევდა. მე მის რჩევებს ყოველთვის ვითვალისწინებდი, მიმაჩნდა, რომ ჩემზე გამოცდილი და ჭკვიანი იყო.დასჯით არც ერთხელ დავუსჯივარ, სიტყვით მაგებინებდა, მეც ყოველთვის ვუჯერებდი, ვიცოდი, რომ სიმართლეს მეუბნებოდა. ჩემთან საუბრის დროს, ტონს, არასოდეს უწევდა. კარგი იუმორი ჰქონდა, ყველას ეხუმრებოდა, მაგრამ არ მახსოვს, ვინმეს სწყენოდა მისი იუმორი. მამუკამ ომის დაწყების წინა დღეს დამირეკა; რომ მემშვიდობებოდა, მითხრა: ჭკვიანად მოიქეციო. მანამდე, ასეთი რამ, არასოდეს უთქვამს. 7აგვისტოს, დილას, წასულა სახლიდან. შვიდში ღამით, განგაშისას გაიყვანეს ჩემი ორივე ძმა ცხინვალში. მამუკა, ცხინვალის ბაზართან, 8 აგვისტოს დაღუპულა… მისგან ბევრი რამ ვისწავლე, ძალიან მაკლია, მეც და მთელს ოჯახს!..’’
მამუკა ბეკურაშვილი (სიკვდილის შემდეგ) დაჯილდოებულია ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით.
ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.