USD 2.6910
EUR 2.8756
RUB 2.9082
Тбилиси
ედვარდ მუნკის "კივილი" - ერთი სურათის ისტორია
дата:  7434

ექსპრესიონიზმის ფუძემდებლის, ყველაზე ცნობილი ნორვეგიელი მხატვრის ედვარდ მუნკის ერთ-ერთ საუკეთესო სურათის „კივილი“-ს შექმნას საინტერესო ისტორია აქვს.

 „კივილი“ - ცნობილი ნორვეგიელის ნამუშევართა სერიას წარმოადგენს. ამ ნაწარმოების ყველაზე ადრეული ვერსია 1893 წლით თარიღდება. სულ არსებოს „კივილი“-ს ოთხი ვერსია, აქედან სამი მუნკის სამშობლოში ინახება, მეოთხე კი 2012 წელს აუქციონზე რეკორდულ 119,9 მილიონ დოლარად გაიყიდა. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობადი არტ-გამოსახულება მსოფლიოში.

როგორ დაიბადა ამ ტილოს შექმნის იდეა...

1891 წელს მხატვარი მეგობრებთან ერთად იმყოფებოდა ეკებერგის მთის გადმოსახედზე, საიდანაც ოსლოს მშვენიერი ხედი იშლებოდა. საკუთარ დღიურში ის წერდა: „გზაზე მეგობრებთან ერთად მივდიოდი. მზე ჩადიოდა. უცებ ცა სისხლის ფერი გახდა. სევდამ შემიპყრო. ფიორდი და ქალაქი ალში იყო გახვეული. მეგობრებს ჩამოვრჩი. შიშისგან ვკანკალებდი და უცებ ბუნების კივილი გავიგონე“. ამ მომენტის მხატვრული ასახვა თავდაპირველად გახდა 1893 წლის ნახატი სახელწოდებით „სასოწარკვეთილება“. მიუხედავად ამისა, მუნკი აგრძელებდა ექსპერიმენტირებას და დახატა ახალი სურათი იგივე სახელწოდებით. ამ ნამუშევარზე მამაკაცის სახე ბევრად უფრო სევდიანი იყო.

მხატვარი სულ ახალ-ახალ ესკიზებს ხატავდა. ცოტა ხანში ცენტრალური ფიგურა ანდროგინური გახდა, პერსონაჟს კი, ღრმა მწუხარების გამომეტყველებით, თავი ხელებით უჭირავს.

1893-1910 წლებში მუნკი ამ ნახატის ახალ ვარიანტებს ქმნიდა - ასე გაჩნდა „კივილი“-ს ოთხი ვერსია, რომელიც ადამიანებზე საოცრად ძლიერ ფსიქოლოგიურ ზემოქმედებას ახდენდა.

სურათის უკანა პლანზე დაინახავთ ორ ფიგურას, რომლისთვისაც აბსოლუტურად უცხოა ის, რასაც ძირითადი ფიგურა განიცდის. ცაში ნარინჯისფერი ჭარბობს, პეიზაჟი კი ნახევრად გამჭვირვალე სინათლითაა განათებული. ფუნჯის თითოეული მოსმით მუნკი ცდილობს გამოხატოს სევდა და სასოწარკვეთილება, რომელიც საკუთარ აპოგეას წინა პლანზე მდებარე ფიგურაში აღწევს.

„კივილი“ იმ ეგზისტენციალური უბედურების სიმბოლოდ იქცა, რომელსაც ადამიანი 19-20 საუკუნეების მიჯნაზე განიცდიდა; მის მარტოობას და გულგატეხილობას.

მკვლევრების ნაწილი თვლის, რომ „კივილი“ - ეს არის ბუნების სასოწარკვეთილება, რომელსაც მთავარი ფიგურა განასახიერებს. სხვები შედევრს უნიკალურ მიღწევას აწერენ: ხმის დაპყრობა ვიზუალური რითმის მეშვეობით. აქედან მოდის ერთ-ერთი მთავარი არტ-დებატი ამ ნახატის გარშემო - ყვირის ეს ფიგურა თუ მას ყვირილი ესმის?

 

культура
პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი
კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.
Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.
საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.
პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.
ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.
საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.
აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.
ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.
более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати