USD 2.7500
EUR 3.1614
RUB 3.3805
თბილისი
18 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  310

18 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 77-ე დღე (ნაკიან წლებში – 78-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 288 დღე.

დღის მოვლენები

1438 : ალბერტ II გერმანიის მეფე გახდა.

1850 : დაარსდა ფირმა ამერიკან ექსპრესი.

1871 : პარიზში დაიწყო აჯანყება. შეიქმნა პარიზის კომუნა.

1913 : საბერძნეთის მეფე გეორგიოს I მოკლულ იქნა ქ. სალონიკში .

1921 : პოლონეთმა და სსრკ-მა დადეს ზავი. დასრულდა პოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომი.

1922 : ინდოეთში დააპატიმრეს მოჰანდას განდი.

1925 : სსრ კავშირში მიღებულ იქნა კანონი სავალდებულო სამხედრო სამსახურის შესახებ.

1940 : ჰიტლერი და მუსოლინი ბრენერის უღელტეხილთან შეხვდნენ.

1965 : რუსი კოსმონავტი ალექსეი ლეონოვი პირველი გავიდა ღია კოსმოსში.

1990 : აღმოსავლეთი გერმანია პირველ თავისუფალ არჩევნებს ატარებს 1932 წლის შემდეგ.

2011 : ლიბიის საპროტესტო აქციები: გაეროს უშიშროების საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება ჩრდილოაფრიკული სახელმწიფოს საჰაერო სივრცეში ფრენის აკრძალვისა და მოსახლეობის დასაცავად „ყველა საჭირო ღონისძიების“ ჩატარების თაობაზე.

2012 : გერმანიის ფედერალურმა კრებამ ქვეყნის პრეზიდენტად იოახიმ გაუკი აირჩია.

ამ დღეს დაბადებულნი

1496 : მარია ტიუდორი — საფრანგეთის დედოფალი (1514–1515)

1555 : ფრანსუა დე ვალუა — საფრანგეთის მეფე ანრი II -ის და ეკატერინე მედიჩის შვილი

1609 : ფრედერიკ III — დანიისა და ნორვეგიის მეფე (1648–1670)

1660 : ჯორჯ I — დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის მეფე (1714–1727)

1782 : ჯონ კელჰუნი — აშშ-ის პოლიტიკოსი

1830 : დანიელ ჭონქაძე — ქართველი მწერალი

1837 : გროვერ კლივლენდი — ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი (1885-–1889) და (1893–1897)

1842 : სტეფან მალარმე — ფრანგი პოეტი

1844 : ნიკოლოზ რიმსკი-კორსაკოვი — რუსი კომპოზიტორი

1864 : თოროს თორამანიანი — სომეხი არქიტექტორი და არქეოლოგი

1869 : ნევილ ჩემბერლენი — დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი (1937–1940)

1871 : რეჯინალდ ოლდუორთ დეილი — კანადელ-ამერიკელი გეოლოგი და პეტროგრაფი

1872 : ილია ზურაბიშვილი — ქართველი მწერალი

1886 : კურტ კოფკა — გერმანელ-ამერიკელი ფსიქოლოგი.

1896 : ლადო გუდიაშვილი — ქართველი ფერმწერი

1901 : ჯუზეპე სანტაგოსტინო — იტალიელი ფეხბურთელი

1904 : სრეჩკო კოსოველი — სლოვენი პოეტი

1905 : დავით ლორთქიფანიძე — ქართველი მეცნიერი

1907 : იაკობ ჯუღაშვილი — ქართველი სამხედრო მოღვაწე

1913 : ვერნერ მელდერსი — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე

1914 : დავით იმნაიშვილი — ქართველი ენათმეცნიერი

1919 : ელიზაბეთ ენსკომი — ბრიტანელი ფილოსოფოსი.

1928 : ფიდელ რამოსი — ფილიპინების პრეზიდენტი (1992–1998)

1929 : შოთა ნიშნიანიძე — ქართველი პოეტი.

1932 : ჯონ აპდაიკი — ამერიკელი მწერალი

1936 : ფრედერიკ დე კლერკი — სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტი (1989–1994)

1937 : სოსო ჩხაიძე — ქართველი კინორეჟისორი

1938 : შაში კაპური — ინდოელი მსახიობი.

1941 : თამაზ ბათიაშვილი — ქართველი მევიოლინე და პედაგოგი

1949 : ალექს ჰიგინსი — ჩრდილოეთირლანდიელი პროფესიონალი სნუკერისტი.

1952 : სალომე ზურაბიშვილი — საფრანგეთის და საქართველოს პოლიტიკური მოღვაწე

1952 : როლანდ გილიგაშვილი — საქართველოს იუსტიციის მინისტრი (2001–2003)

1959 : ლიუკ ბესონი — ფრანგი კინორეჟისორი

1960 : მარიამ წიკლაური — ქართველი პოეტი

1965 : ლევან წულაძე — ქართველი რეჟისორი,

1968 : თემურ ქეცბაია — ქართველი ფეხბურთელი და მწვრთნელი

1970 : კუინ ლატიფა — ამერიკელი მომღერალი

1973 : ლევან კოღუაშვილი — ქართველი კინორეჟისორი და სცენარისტი.

1976 : ჯოვანა ანტონელი — ბრაზილიელი მსახიობი

1977 : ვილი სანიოლი — ფრანგი ვეტერანი ფეხბურთელი

1979 : ადამ ლევინი — ამერიკელი მომღერალი

1980 : ნატალია პოკლონსკაია — რუსი სახელმწიფო მოღვაწე

1981 : ტომ შტარკე — გერმანელი ყოფილი ფეხბურთელი

1983 : მიშა ანდღულაძე — ქართველი მსახიობი

1984 : სიმონე პადოინი — იტალიელი ფეხბურთელი

1986 : ჯაბა კანკავა — ქართველი ფეხბურთელი

1986 : ლიუკე ლი — შვედი მომღერალი

1987 : მაურო სარატე — არგენტინელი ფეხბურთელი

1991 : ავთანდილ ჭრიკიშვილი — ქართველი ძიუდოისტი

1996 : ჯემალ ტაბიძე — ქართველი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

235 : ალექსანდრე სევერუსი — რომის იმპერატორი 222 —235 წლებში

1584 : ივანე IV (რუსეთი) — პირველი რუსი მეფე

1745 : უოლპოლი, რობერტ — ბრიტანეთის სახელმწიფო მოღვაწე

1871 : მორგანი, ოგასტეს — შოტლანდიელი მათემატიკოსი და ლოგიკოსი

1913 : გეორგიოს I — საბერძნეთის მეფე

1929 : ჰამზა, ჰაქიმ-ზადე ნიაზი — უზბეკი მწერალი, დრამატურგი, საზოგადო მოღვაწე

1964 : ვინერი, ნორბერტ — ამერიკელი მათემატიკოსი

1980 : ფრომი, ერიხ — გერმანელი ფსიქოლოგი და სოციოლოგი

1983 : უმბერტო II — იტალიის ბოლო მეფე

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

კონონ ისავრიელი

წმინდა ონისიმე

წმინდა კონონი

მარკოზ მმარხველი

ისიხი მმარხველი

წმინდა ევლოგი

წმინდა ევლაპი

აგრეთვე:

არუბა : დროშის დღე

ბლოგი
ვინ გახდება ახალი პაპი?
რომის პაპი არამხოლოდ რელიგიური, არამედ პოლიტიკური ინსტიტუციაცაა. მას მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს საერთაშორისო ურთიერთობებზე, მით უფრო რომ დიპლომატიურ მისიებში, ტრადიციულად, რომის ნუნციუსი - ელჩი - სხვა დიპლომატების კოლეგიაში მოწინავე პოზიციაზე დგას და დეკანის პატივსაცემ პოზიციას იკავებს ხოლმე. პაპის პოლიტიკურ პოზიციას მთელს ქრისტიანულ სამყაროზე აქვს გავლენა, შესაბამისად, თუ ვინ იქნება რომის შემდეგი ეპისკოპოსი (პაპობის კიდევ ერთი დასახელება) ძალიან მნიშვნელოვანია.
პაპის არჩევა კარდინალთა კოლეგიის მიერ ხდება, რომელსაც კონკლავი ეწოდება. ის პაპის გარდაცვალებიდან მე-15 დღიდან მე-20 დღემდე შეიძლება შეიკრიბოს, თუმცა თუკი კარდინალები უფრო მალე ჩავლენ რომში მისი დაწყება ადრეც დაშვებულია.
მხოლოდ იმ კარდინალებს აქვთ ფარულ კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლება, ვინც ასაკით 80 წლის ქვემოთაა. ახლა 135 კარდინალი იღებს კონკლავში მონაწილეობას. 90 ხმა ანუ ორი მესამედია საჭირო იმისათვის, რომ კარდინალი პაპად იქნას არჩეული. აღსანიშნავია ისიც, რომ 135-დან 108 კარდინალი პაპი ფრანცისკეს მიერაა დანიშნული, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი მისი პოზიციის გამზიარებელია, შესაბამისად პროგრესულ-ლიბერალური ფრთის გამარჯვების შანსი მაღალია.
მაგრამ ერთი ფრთის სრული გამარჯვება მეორე ფრთაზე ვატიკანის შიგნით შესაძლოა დაპირისპირების საგანი გახდეს. სწორედ ამიტომ ზომიერი და შემრიგებელი კანდიდატის გამარჯვებაც არაა გამორიცხული, მით უფრო რომ წინასწარ თავის კანდიდატურას არავინ ასე არ ასახელებს და ადგილზე ხმის პირველი მიცემისას ბევრი რამ ხელახლა ლაგდება.
ვინაა თითოეული ფრთის ყველაზე ცნობილი წარმომადგენელი?
1. კონსერვატიული ფრთის ყველაზე სასურველი კანდიდატი აფრიკიდანაა. იგი გვინეელი კარდინალი რობერტ სარაა. იგი ფრანგულენოვანი, მკაცრად კონსერვატიული ფიგურაა და რადიკალური ისლამისა და გენდერული იდეოლოგიისაგან გამოწვეულ საფრთხეებზე საუბრობს. მას დიდი ხანია კონსერვატორი პოლიტიკური ფიგურები თუ კომენტატორები უჭერენ მხარს (არ აქვს მნიშვნელობა კათოლიკეები არიან თუ არა ისინი).
2. ლიბერალური ფრთის ყველაზე პოპულარული კანდიდატი ლუი ანტონიო ტაგალეა ფილიპინებიდან. მას აზიელ ფრანცისკესაც უწოდებენ ზედმეტსახელად, თუმცა ის კიდევ უფრო ლიბერალია ვიდრე ფრანცისკე იყო. იგი ეკლესიის შიგნით რეფორმების გატარებასა და მკაცრი დოქტრინების ლიბერალიზაციას ემხრობა.
3. ზომიერი ლიბერალების ყველაზე პოპულარული კანდიდატი ვატიკანის მოწინავე დიპლომატი და პაპი ფრანცისკეს სახელმწიფო მდივანი პიეტრო პაროლინია, რომელიც უკრაინაშიც არაერთხელ იმყოფებოდა და ღიად მოუწოდებს მსოფლიოს აქტიური ჩართულობისაკენ. ამ ეტაპზე მას პაპობის ყველაზე რეალისტურ კანდიდატად განიხილავენ.
4. ზომიერი კონსერვატორების სასურველი კანდიდატები ბევრია, მაგრამ მოწინავედ მაინც პიტერ ერდო - უნგრელი კარდინალი - სახელდება. მას ევროპაში ძალიან კარგად იცნობენ და მაღალი ქარიზმითაც ხასიათდება.
ცხადია ესენი მხოლოდ მოწინავე შანსის მქონე კარდინალები არიან, მაგრამ რეალურად რა მოხდება ეს მხოლოდ ადგილზე გადაწყდება კენჭისყრისას. არიან სხვა პოტენციური კანდიდატებიც, რომელთა გამარჯვების შანსი არსებობს და რაიმეს წინასწარ თქმა შეუძლებელია. მათ შორისაა იერუსალიმის ლათინი პატრიარქი პიერბატისტა პიცაბალა, რომელიც შეიძლება ყველასათვის მისაღებ კანდიდატად ქცეულიყო, მაგრამ მისი ახალგაზრდობიდან გამომდინარე - 60 წლისაა და ხანგრძლივი პაპობის შანსი მაღალია - შეიძლება მას დიდი მხარდაჭერა არ ჰქონდეს. თუმცა წინასწარ რაიმეს თქმა შეუძლებელია და სრულიად დასაშვებია მივიღოთ შედარებით უცნობი ან ნაკლები შანსის მქონე პაპად არჩეული კარდინალი - ისტორიულად ასეთი შემთხვევები არაერთი ყოფილა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.