USD 2.8395
EUR 2.9287
RUB 2.7146
თბილისი
«Страна» (უკრაინა): „ომი მაინც გაგრძელდება“: ზელენსკის მინიშნება პუტინს“
თარიღი:  90

----------------------------------

უკრაინას რომ დააძალონ და ხელი მოაწერინონ სამშვიდობო ხელშეკრულებაზე ტერიტორიების დაკარგვით, კიევი შურისძიებას შეეცდება, - ნათქვამია უკრაინული გამოცემის „სტრანას“ (Страна) მიერ გამოქვეყნებულ სარედაქციო სტატიაში სათაურით „ომი მაინც გაგრძელდება“: ზელენსკის მინიშნება პუტინს“. კიევის რეჟიმის რეალურ სტრატეგიას ომის გაგრძელება წარმოადგენს - ამიტომაც ვოლოდიმირ ზელენსკი დასავლეთს შეუსრულებელ პირობას უყენებს - ნატოში მიღებას. გამოდის, რომ თუ გარანტიისათვის უკრაინას ალიანსში არ მიიღებენ (და ეს მართლაც ასე იქნება - არ მიიღებენ), მაშინ ზელენსკი ომის რეალურად შეწყვეტაზე არ დათანხმდება, - ნათქვამია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

 ვოლოდიმირ ზელენსკის ინტერვიუმ, რომელიც მას ამერიკელმა ბლოგერმა და „პოდკასტერმა“ ლექს ფრიდმანმა ორი დღის წინ ჩამოართვა, რუსეთში ფართო გამოხმაურება ჰპოვა. მოსკოვში აღნიშნავენ, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკი ლაპარაკის დროს ხშირად იგინებოდა და უცენზურო სიტყვებს ხმარობდა, უპატიბცემლობას გამოხატავდა რუსი ხალხისა და მისი პრეზიდენტის მიმართ. ამ ყველაფერმა ძალზე ნეგატიური რეაქცია გამოიწვია როგორც  პროსამთავრობო მასმედიაში, სოცქსელებში და სამხედრო „ტელეგრამ-არხებზე“, არამედ იმ წრეებშიც, რომლებიც პროსამთავრობოს ვერ ვუწოდებთ... და ეს საკმაოდ მნიშვნელოვან და საჩვენებელ მომენტს წარმოადგენს.

რუსეთში არსებობს სხვადასხვა თვალსაზრისები იმაზე, თუ როგორ უნდა დასრულდეს ომი უკრაინასთან.

არსებობს „მშვიდობის პარტია“ (პირობითად), რომელიც თვლის, რომ აუცილებელია რაც შეიძლება მალე დასრულდეს საომარი მოქმედებები ფრონტის ხაზის მიხედვით. არსებობს აგრეთვე „ომის პარტიაც“, რომელიც ვარაუდობს, რომ ბრძოლის გაგრძელება აუცილებელია მინიმუმ იმ ამოცანის შესასრულებლად, რომელიც ვლადიმერ პუტინმა 2024 წლის ივნისში გააჟღერა და უფრო მეტადაც - თვით კიევის ხელისუფლების შეცვლამდე და უკრაინის სახელმწიფოს „გადატვირთვამდე“, მასზე ფაქტიურად რუსეთის კონტროლის დამყარებით.

რუსეთში „ომის პარტიის“ მთავარი არგუმენტი დაახლოებით ასეთია: თუ ახლა  საომარ მოქმედებებს უბრალოდ შევაჩერებთ, უკრაინა საფრთხის მუდმივ წყაროდ გადაიქცევა. უკრაინელები დაიწყებენ შურისძიებას ომის გამო, მოისურვებენ რევანშის აღებას და ტერიტორიების დაბრუნებას. დღევანდელი უკრაინა ათობით მილიონი ადამიანია, რომლებსაც რუსეთი სძულთ. უკრაინა გადაიქცევა დიდ „ღაზას სექტორად“, ან ისეთ „ჩეჩნეთად“, როგორი ჩეჩნეთიც 1996-99 წლებში იყო, საიდანაც უკრაინელი „ჰამასელები“ და „ბასაევები“ თავდასხმა-თარეშებს მოაწყობენ რუსულ კურსკზე და ბელგოროდზე, დაგეგმავენ და განახორციელებენ ტერაქტებს...  ასეთი სიტუაციით ისარგებლებენ რუსეთის მტრები და ქვეყანას პრობლემებს შეუქმნიან.  და თუ ნატოსთან, ვთქვათ, ომი დაიწყება, უკრაინა ყველაზე სახიფათო ფორპოსტი იქნება რუსეთის ცენტრალური რეგიონებისადმი შეტევისათვის. ამიტომაც აუცილებელია ბრძოლის გაგრძელება მანამ, სანამ კიევში ისეთი ხელისუფლება არ ჩამოყალიბდება, რომელიც რუსეთის მიმართ ლოიალური იქნება და რომლიდანაც მოსკოვს საფრთხე არ დაემუქრება. ეს ეგზისტენციალური და საბედისწერო ბრძოლაა, რომელშიც რუსეთმა აუცილებლად უნდა გაიმარჯვოს, იმ შემთხვევაშიც კი, თუნდაც ომმა ადამიანების დიდი მსხვერპლი და დიდი ეკონომიკური ხარჯები მოითხოვოს და თუ საჭირო იქნება, ბირთვული იარაღიც უნდა იქნას გამოყენებული.

„ომის პარტიის“ პოზიციის მიმართ, „მშვიდობის პარტიას“ თავისი კონტრარგუმენტები აქვს: უკრაინამ მიმდინარე ომში უკვე დიდი სამხედრო დანაკარგები განიცადა, იძულებული გახდა დაეტოვებინა ტერიტორიები, ქვეყნიდან მრავალი მილიონი ადამიანი გავიდა ლტოლვილებისა და მიგრანტების სახით, ეკონომიკა კი თითქმის 50-60%-ით დანგრეულია. საომარი მოქმედებების დასრულების შემთხვევაში უკრაინა ყველაზე ნაკლებად იქნება დაინტერესებული იმისათვის, რომ რუსეთის წინააღმდეგ პროვოკაციები დაიწყოს და ხელახალი თავდასხმა გამოიწვიოს. ორი ქვეყნის პოტენციალს ერთმანეთის მიმართ შეუწონელია და ყოველი ახალი კონფლიქტი უკრაინას უფრო მეტ ზიანს მიაყენებს, ვიდრე რუსეთს. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ უკრაინა მუდმივად მტრულად იქნება რუსეთის მიმართ განწყობილი და ჰიბრიდული ომის მდგომარეობაში იქნება, რომელი ქვეყანა და რომელი ბიზნესმენი ჩადებს თავის ინვესტიციებს უკრაინის ეკონომიკაში? საეჭვოა, რომ ასეთი უცხოელი კომპანია გამოჩნდეს. დიდი ალბათობით, უკრაინას ევროკავშირშიც არ მიიღებენ, ანუ კიევისათვის არსებობს დიდი რისკი, რომ ქვეყანა მუდმივ „ნაცრისფერ ზონად“ გადაიქცევა, საიდანაც გაგრძელდება მოსახლეობის გაქცევა და ფინანსების გადინება.

ამიტომაც ომის დასრულების შემდეგ უკრაინა პირველი თვითონ გამოავლენს დაინტერესებას იმაში, რომ საომარი მოქმედებები აღარ განახლდეს, რომ ქვეყანამ მშვიდად და წყნარად იცხოვროს, მოიშუშოს ომით მიყენებული ჭრილობები, ეკონომიკა აღადგინოს და ევროკავშირის წევრი გახდეს.

რაც შეეხება ნატოსა და რუსეთის შეტაკების შესაძლებლობას, დასავლეთმა მთელი ომის განმავლობაში არაერთხელ მოახდინა იმის დემონსტრაცია, რომ არ სურს პირდაპირი შეჯახება რუსეთთან, რომელსაც ბირთვული ომის გამოწვევა შეუძლია. ანუ, სანამ რუსეთს ბირთვული არსენალი აქვს, ნატოსთან ომის ალბათობა, ალიანსის ინიციატივით, ნულის ტოლია. გასათვალისწინებელია აგრეთვე ერთი გარემოებაც: რუსეთისათვის ზალიან რთული იქნება არამარტო უკრაინის დამატებითი ტერიტორიის გაკონტროლება, არამედ იმის გაკონტროლებაც, რაც უკვე დაკავებული აქვს - ოთხი ოლქის ტერიტორია. შესაბამისად, უმჯობესი იქნება მოსკოვმა დიპლომატიით მიაღწიოს სასურველ შედეგს, ვიდრე სამხედრო ძალით.

გასაგებია „მშვიდობის პარტიის“ მშვიდობიანი მიზან-მეთოდები, მაგრამ შეხედეთ რას ამბობს ვოლოდიმირ ზელენსკი ინტერვიუში მკაფიოდ - კიევს რომ დააძალონ ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებაზე ხელმოწერა, უკრაინელები მაინც შურს იძიებენ და რუსეთს არ მოასვენებენო - ამაზე რას იტყვიან „მშვიდობის მსურველები“? აი, როგორ აცხადებს პრეზიდენტი: „ვთქვათ, დაგვაძალეს და იძულებულები გავხდით ცეცხლი შევწყვიტოთ. ამასთან, რუსეთში არავინ არ ისჯება, არცერთი ხელმძღვანელი ომის გამო, არცერთი მკვლელი, არავინ ციხეში არ მიდის. დასავლეთი კი ამასობაში ანტირუსულ სანქციებს აუქმებს. ახლა წარმოიდგინეთ უკრაინელი, რომელმაც ომში ოჯახი და შვილები დაკარგა. იგი ხედავს, რომ სამართლიანობა მიღწეული არ არის. განა იგი ვერ იპოვის იმის შესაძლებლობას, რომ რუსეთში წავიდეს და ვიღაც მოკლას? ასეთები უკრაინაში ათასობითაა“.

ასე რომ, ამ შემთხვევაში საკითხი ისე არ დგას, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკი რუსებისა და ვლადიმერ პუტინის მიმართ უბრალოდ უპატივცემლობას ამჟღავნებს, აქ საქმე გვაქვს მოუგვარებელ პრობლემასთან - მუდმივ მტრობასთან რუსეთის მიმართ, თუნდაც ვლადიმერ პუტინი ხელისუფლებაში აღარ იყოს.

თუმცა ვოლოდიმირ ზელენსკი შექმნილი სიტუაციიდან გამოსავალს „პოულობს“ - რუსეთზე რომ შური არ იძიოს, უკრაინა ნატოს წევრი უნდა გახდესო: „ნატო შეაჩერებს არა მარტო რუსეთს, არამედ უკრაინასაც“, - ამტკიცებს პრეზიდენტი.

თავის დროზე მსგავსი თვალსაზრისი გამოხატა აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა ჰენრი კისინჯერმაც და ამაში არის გარკვეული ლოგიკა... თუმცა მსგავსი აზრი სრულიად მიუღებელია ვლადიმერ პუტინისათვის ცეცხლის შეწყვეტის პირობად.. ამასთან, ამჟამინდელ სამხედრო და გეოპოლიტიკურ სიტუაციაში გაუგებარია, თუ ვინ გამოჩნდება ისეთი პიროვნება, რომელიც რუსეთის პრეზიდენტს აზრს შეაცვლევინებს - განა ვლადიმერ პუტინი უკრაინის ნატოში მიღებას დათანხმდება? უფრო მეტიც, დასავლეთის ქვეყნებში და თვით დონალდ ტრამპის გუნდშიც ბევრი წინააღმდეგია იმისა, რომ უკრაინა ალიანსის წევრად იქნას მიღებული.

ანუ ფაქტიურად ვოლოდიმირ ზელენსკი ასეთ პირობას (პრეტენზიას) აყენებს: თუ ცეცხლის შეწყვეტა უკრაინის ნატოში მიღების გარეშე მოხდება (არადა, მიღება მართლაც არარეალურია), მაშინ უკრაინის კონფლიქტი რუსეთთან სხვა ფორმით გაგრძელდება.

რა თქმა უნდა შეიძლება ზუსტად ასე არ მოხდეს - ჩვენ უკვე ზემოთ ავღნიშნეთ, რომ მუდმივი ჰიბრიდული ომი არც უკრაინის ინტერესებში არ არის, თუ მას ნატოს გარანტიები არ ექნება, მაგრამ ვოლოდიმირ ზელენსკიმ თქვა ის, რაც თქვა... და ეს ძლიერი კოზირია რუსული „ომის პარტიისათვის“ - უკრაინელმა ლიდერმა ფაქტიურად დაადასტურა „ომის პარტიის“ არგუმენტები., თუ რატომ უნდა გაგრძელდეს ომი.

მოკლედ, ყველაფერი იმას მოწმობს, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკის ცეცხლის შეწყვეტა არ სურს. ჩვენ ადრეც ვწერდით, რომ უკრაინის ხელისუფლების რეალური სტრატეგია უახლოესი მომავლისათვის ომის გაგრძელებას ითვალისწინებს და, შესაბამისად, კიევი დაინტერესებულია, რომ ცეცხლი არ შეწყდეს. ამიტომ იგი აყენებს მიუღწეველ პირობებს - „ნატოში მიგვიღეთ“, „1991 წლის საზღვრები უნდა აღდგეს“ და ა.შ. ამ სტრატეგიის ჩარჩოებში კიევის პირველი ამოცანაა დაარწმუნოს დონალდ ტრამპი იმაში, რომ მან უკრაინაზე ზეწოლა არ უნდა მოახდინოს და რომ მან უკრაინის სახელით ვლადიმერ პუტინს არანაირი კომპრომისი არ უნდა შესთავაზოს. მეორე ამოცანა - თუ დონალდ ტრამპი მაინც შესთავაზებს რაიმე სახის კომპრომისულ წინადადებას მოსკოვს ცეცხლის შეწყვეტის მიზნით, უკრაინამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ დესტაბილიზება მოახდინოს და კრემლმა თეთრი სახლის წინადადება არ მიიღოს. აი, სწორედ ამ ორ ამოცანის შესრულებას მიეძღვნა და ემსახურება ვოლოდიმირ ზელენსკის სამსაათიანი ინტერვიუ ამერიკელ ბლოგერ ლექს ფრიდმანთან.

წყარო: https://strana.news/ukr/news/477938-shcho-zelenskij-khotiv-skazati-putinu-u-svojemu-intervju-fridmanu.html

უცნობი ნაცნობი
როგორ გახდა გვანჯი მანია თბილისობის დღესასწაულის იდეის ავტორი და რატომ მიანიჭეს მას საპატიო თბილისელის წოდება 48 წლის შემდეგ

დამსახურებული ჟურნალისტი, ეკოლოგი, მოგზაური, მხარეთმცოდნე, კარტოგრაფი,  საქართველოს მსოფლიო მიღწევათა და მოგზაურობათა ხელშეწყობის კავშირის „გიორგის“ დამუძნებელი და თავმჯდომარე, ფაზისის აკადემიის გამგეობის და გეოგრაფიული საზოგადოების სამეცნიერო საბჭოს წევრი, ქეთევან დედოფლის საზოგადოების საპატიო თავმჯდომარე - ეს  85 წლის გვანჯი მანიას  პროფესიული ტიტულების არასრული ჩამონათვალია და მკაფიოდ ასახავს იმ ადამიანის ცხოვრებას, რომელიც მრავალმხრივი ინტერესებით იყო გამორჩეული. 1998 წელს გვანჯი მანია ღირსების ორდენით დააჯილდოვეს, ცოტა ხნის წინ კი თბილისის საპატიო მოქალაქედ აირჩიეს, რასაც მისთვის განსაკუთრებული დატვირთვა აქვს -  სწორედ  გვანჯი მანიას  ეკუთვნის თბილისობის დღესასწაულის დაწესების იდეა, რაც მმართველმა კომუნისტურმა პარტიამ ისე „მიითვისა“, რომ  მისი სახელი და გვარი არასდროს არსად გამოჩენილა. ბატონი გვანჯი ბევრი საინტერესო იდეის და ინიციატივის ავტორია, რასაც ის  ჩვენთან ინტერვიუშიც   იხსენებს.

- ბატონო გვანჯი, მოგვიანებით  გილოცავთ თბილისის საპატიო მოქალაქედ არჩევას. უცნაურია, რომ ადამიანს, ვინც იყავით თბილისობის დღესასწაულის დაარსების იდეის ავტორი, აქამდე არ გქონდათ ეს წოდება.    

 - ძალიან გამიხარდა, რომ ამდენი წლის შემდეგ მაინც გავახსენდი ადამიანებს თბილისობის, როგორც დიდი სახალხო დღესასწაულის იდეის ავტორი და თბილისის საპატიო მოქალაქედ ამირჩიეს. სიმართლე გითხრათ, გაკვირვებული დავრჩი, რადგან უკვე 48 წელი გავიდა მას შემდეგ,  რაც პირველი თბილისობა გაიმართა. მაშინდელმა ხელისუფლებამ, პარტიამ, მთავრობამ მიიწერა თბილისობის დღესასწაული, არ უნდა გამოჩენილიყო კონკრეტული ადამიანის, პირადად ჩემი ვინაობა, ვისი თაოსნობითაც დაიწყო თბილისობის ისტორია. წლებთან ერთად თითქოს დავიწყებას მიეცა ეს ამბავი, თუმცა მაშინაც ბევრმა იცოდა, რომ თბილისობის დღის დაწესების იდეის ავტორი მე გახლდით.   

1976 წლის 5 ნოემბერს გაზეთ „თბილისში“ გამოვაქვეყნე  პუბლიკაცია სათაურით „დაწესდეს ახალი დღესასწაული“,  სადაც მიმოვიხილე თბილისის წარსული და აწმყო, ყოფა, ტრადიციები. გამოვთქვი ჩემი აზრი, რომ  1958 წლის  შემდეგ, როდესაც გაიმართა თბილისის დაარსების   1500 წლისთვის საზეიმო ღონისძიებები, მსგავსი დღესასწაული არ გამართულა და ხომ არ დაველოდებით 2058 წელს, როცა ავღნიშნავთ  თბილისის დაარსების 1600 წელიწადს?! იქნებ დავაწესოთ თბილისობის დღესასწაული, რომელიც გაიმართება ყოველი წლის ოქტომბერში, ხოხობზე ნადირობის ჟამს. ეს დღესასწაული გამოავლენდა შემოქმედებით ნიჭს და ფანტაზიებს, გააერთიანებდა თბილისელებს და თბილისის ყველა გულშემატკივარს. ამ წერილს  საზოგადოებაში მოჰყვა დიდი გამოხმაურება და  დისკუსია, ყველა მიესალმა ამ  წინადადებას, რომელიც ძალიან მისაღები იყო თბილისელებისთვის.

ყველა მხარს უჭერდა ამ საერთო სახალხო ზეიმის დაარსების წინადადებას. სამი წლის შემდეგ ჩემი იდეა - პროექტი წარმატებით  განახორციელა მაშინდელმა ხელისუფლებამ, საქალაქო საბჭომ,  პირველი დღესასწაული გაიმართა 1979 წელს. მაშინ  ცეკას მდივანი იყო ედუარდ შევარდნაძე, საქალაქო საბჭოს თავმჯდომარე - თენგიზ მენთეშაშვილი, გამოყვეს მხატვრები, რეჟისორები. პირველი თბილისობის რეჟისორად არჩეული იყო  ლერი პაქსაშვილი. პირველი თბილისობის საპატიო მოქალაქეები გახდნენ ლადო გუდიაშვილი, კონსტანტინე ილურიძე, აკაკი შანიძე და შუშანა ჩიქოვანი. მას შემდეგ ამდენი დრო გავიდა და თბილისობა იმ წლების გარდა, როდესაც  თბილისში იყო  არეულობა, დაპირისპირება და ომი, ყოველ წელს იმართება და თბილისელებისთვის საყვარელი დღესასწაულია. მე თბილისში არ დავბადებულვარ, ჯვარში ვარ დაბადებული და გაზრდილი. კარგი ოჯახი გვქონდა. მამაჩემი მეტივე იყო, დედა მეაბრეშუმე და სახალხო მკურნალი. თბილისში მაშინ ჩამოვედი, როდესაც 21 წლის ასაკში უნივერსიტეტში  ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე ჩავაბარე. მთელი ცხოვრებით თბილისთან ვარ დაკავშირებული, თუმცა ღა მშობლიურ მხარესთან და ჯვართან კავშირი არასდროს გამიწყვეტია.    

- ძალიან საინტერესო ცხოვრება გაიარეთ,  მრავალფეროვანია თქვენი ბიოგრაფია. თავად, როგორ ფიქრობთ, რა იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი მიმართულება თქვენს პროფესიულ ცხოვრებაში?  

- ეს იმას ჰგავს, ადამიანს ჰკითხო, რომელი შვილი მეტად გიყვარსო. მე მიყვარდა ყველა საქმე, რომელსაც ვაკეთებდი. ჯერ კიდევ სკოლის ასაკში დავინტერესდი მშობლიური კუთხის შესწავლით. სათავგადასავლო მოგზაურობა პატარა ასაკიდან დავიწყე, როდესაც შევქმენი ჯგუფი და მოვიარე მაგანას და ინწრას ხეობა. წლების შემდეგ ორგანიზება გავუკეთე ბევრ ექსპედიციას: 1962 წელს  თბილისის რკალს, 1963 წელს ექსპედიციას იალბუზის გარშემო, იყო ასეთი ექსპედიცია რუსთაველის კვალდაკვალ, რომელიც 1966 წელს განხორციელდა აჭარაში, სამცხე - ჯავახეთში. 24 წლის ვიყავი, სამ მეგობართან ერთად ველოსიპედით დავფარეთ რვაათასკილომეტრიანი დისტანცია საბჭოთა კავშირის რვა რესპუბლიკაში. ველოსიპედები უნივერსიტეტმა გვიყიდა, სტიპენდიებიც წინასწარ მოგვცეს. გზაზე ბევრი დაბრკოლება შეგხვდა, მაგრამ ამ მოგზაურობამ დიდი გამოცდილება და ცოდნა მომცა, რაც მერე ძალიან გამომადგა. 

gvanji_mania-066 გვანჯი მანია და ტიმ სევრერინი 1984 წელი 

მქონდა აქტიური ჟურნალისტური ცხოვრება. ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი დავამთავრე, მაგრამ პარალელურად ვსწავლობდი ეკოლოგიას, სოციოლოგიას, ხელოვნებას.  წლები ვიმუშავე საქინფორმში, გაზეთებში „კომუნისტი“, „ახალგაზრდა ივერიელი“, მიღებული მაქვს ჟურნალისტური პრემიები. ძალიან მაინტერესებდა ბუნება, ადამიანები, კავკასიის ხალხთა ცხოვრება, კულტურა, ისტორია. ვმუშაობდი საქართველოს ბუნების დაცვის სახელმწიფო კომიტეტში, სამეცნიერო - ტექნიკური ინფორმაციის განყოფილებისა და ბუნების დაცვის საზოგადოების ეკოლოგიური განათლების განყოფილების უფროსად. მოგვიანებით  ჩემი ინიციატივით მოხდა  „ ბუნების ქომაგის“ საპატიო  წოდების დაწესება,  რომელსაც გადავცემდით ბუნების დამცველებს.

ახალგაზრდობიდან აქტიური და  შეუპოვარი ხასიათი მქონდა, ალბათ ამიტომაც  ჯერ კიდევ სტუდენტობისას, როგორც არასაიმედო პერსონა, უშიშროებას აღრიცხვაზე ვყავდი აყვანილი. არ ვერიდებოდი საზოგადოებაში იმის მხილებას და კრიტიკას, რაც მაწუხებდა და არასწორად მიმაჩნდა. ბევრ რამეში მიშლიდნენ ხელს, მაგრამ მე მაინც ჯიუტად ვაკეთებდი ჩემს საქმეს.  საბჭოთა  რეჟიმის  პირობებში, როდესაც ხელისუფლება გეორგიევსკის ტრაქტატის 200 წლის აღნიშვნისთვის ემზადებოდა, მოვაწყვეთ სამდინარო -საზღვაო ექსპედიცია „ ოქროს საწმისი“, რომელიც უპრეცედენტო ამბავი აღმოჩნდა. ავაგეთ ძველკოლხური ნიმუშის ხომალდი, რომელსაც ვუწოდეთ „ოქროს საწმისი“. ვიმოგზაურეთ ისტორიულ კოლხეთში, ექსპედიციის მესამე წელს გერმანიაში იმართებოდა ოლიმპიური თამაშები, გვინდოდა დუნაის გავლით  ქართული დროშით შევსულიყავით მიუნხენში, მაგრამ უფლება არ მოგვცეს უშიშროების სამსახურებმა. ვიცოდი, რომ არგონავტების მარშუტის გამეორება და  კოლხური კულტურის პოპულარიზაცია საბჭოთა ხელისუფლებას დიდად არ მოეწონებოდა, ამიტომ ისე შევფუთეთ, თითქოს  ექსპედიცია გასაბჭოების 50 წლისთავს ეძღვნებოდა. ასეთივე თამამი განაცხადი იყო, საცხენოსნო ექსპედიცია, რომელიც მოვაწყვეთ  კასპის რაიონში, დიდგორის ბრძოლის ადგილებში. რუსეთის მიერ დიდგორის თემაზე საუბარი აკრძალული იყო, რუსების დახმარების გარეშე, როგორ გაიმარჯვეთო, ჩვენ  კი დიდგორის ბრძოლის ადგილებში მოვაწყვეთ ექსპედიცია, რომელშიც 16 ცხენოსანი მონაწილეობდა. ეს საკითხი წამოჭრა ლევან გოთუამ, რომელმაც მიგვანიშნა ამის შესახებ ლიტერატურულ გაზეთში. მე ეს ლაშქრობა მივუძღვენი მის ხსოვნას, დავით აღმაშენებლის, გიორგი სააკაძის და თევდორე მღვდლის მოღვაწეობას. 

 - თქვენი ხელშეწყობით საქართველოში დამყარებული არაერთი რეკორდი მოხვდა გინესების რეკორდების  წიგნში, როგორ  დაუკავშირდით  გინესების რეკორდებს?

 - გინესების რეკორდების საქმესთან  დამაკავშირა ჯუმბერ ლეჟავამ, რომელთანაც როგორც ჟურნალისტს მქონდა ურთიერთობა იმ პერიოდიდან,  როდესაც  ვმუშაობდი საქინფორმის რედაქციაში. ჯუმბერ ლეჟავა არის ერთ-ერთი პირველი ქართველი, ვინც დაიმკვიდრა ადგილი გინესის რეკორდების წიგნში. მან ჯერ დაამყარა რეკორდი ჰორიზონტალური მდგომარეობიდან მკლავებზე აზიდვებში, შემდეგ კი - 3333 დღის განმავლობაში იმოგზაურა მსოფლიოს გარშემო ველოსიპედით. გადალახა აზიის, ავსტრალია - ოკეანეთის, ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკის, ევროპის და აფრიკის ქვეყნები, ორჯერ ეწვია ანტარქტიდას.

გინესის რეკორდების წიგნში პიროვნებები ავტომატურადაც ხვდებიან. მაგალითად, წიგნში მაია ჩიბურდანიძე შეტანილია, როგორც ყველაზე ახალგაზრდა მსოფლიო ჩემპიონი ჭადრაკში ქალთა შორის. მე გინესების რეკორდების  წიგნის მიმართ ინტერესი მქონდა, როგორც ჟურნალისტს, მაგრამ მოგვიანებით, 1993 წელს როდესაც დავაარსე მსოფლიო მიღწევათა და მოგზაურობათა ხელშემწყობი კავშირი „გიორგი,“ უკვე  აქტიურად ჩავერთე საგინესო მოძრაობაში. ჩემი დახმარებით და ხელშეწყობით  საქართველოდან ბევრი რეკორდი აისახა გინესის რეკორდების წიგნში, მაგრამ არის რეკორდები, რომლებიც სხვადასხვა მიზეზების გამო ვერ აისახა.

ჩემი ინიციატივა იყო, იუნესკოსა და მსოფლიო ოლიმპიურ კომიტეტში ქართული ცურვის სამი სახეობის მოხვედრა. ესაა ფეხური ცურვა, ხელფეხშეკრული ცურვა და მენჩურუა. ფეხური ცურვა  ძველ კოლხეთში ოდითგან იყო ცნობილი. მენჩურუა წყალში ორთაბრძოლის ხალხური  სახეობაა. რაც შეეხება ხელფეხშეკრულ ცურვას, ძალიან დიდი გამოხმაურება მოჰყვა ჰენრი კუპრაშვილის მარათონს, როდესაც მან ხელფეხშეკრულმა გადაცურა 12 კილომეტრიანი დისტანცია, დარდანელის სრუტე. სამწუხაროდ ის ვერ მოხვდა გინესის რეკორდებში, სიცოცხლისათვის დიდი რისკის გამო.  

მე ძალიან საინტერესო ცხოვრება მქონდა. გული იმაზე მწყდება, რომ ჩაკეტილ ქვეყანაში ვცხოვრობდით და არსად არ გვიშვებდნენ, კი ბატონო, საბჭოთა კავშირის რესპუბლიკები პრობლემა არ იყო, მაგრამ საზღვრებს გარეთ ვერ გახვიდოდი. მინდოდა რამდენიმე ექსპედიციის მოწყობა და  საქართელოსთვის  თავდადებული, დამსახურებული ადამიანების ისტორიების წარმოჩენა, რაფიელ დანიბეგაშვილის, სულხან საბა ორბელიანის მოგზაურობების, ასევე  ქართული თემატიკის საკითხების მოძიება, მაგრამ არ გამიშვეს. მაშინ უცხოეთში მხოლოდ იმ ხალხს უშვებდნენ, ვისაც უშიშროების კომიტეტისგან ჰქონდა ამისი უფლება, ან მათთან იყვნენ შეთანხმებულები, როგორც ჩანს, ისინი კომპრომისზე მიდიოდნენ. ჰყავდათ მათ „რჩეულები,“  მე მათ რიცხვში არ ვიყავი. უარი მითხრეს რუმინეთში, ბულგარეთში გასვლაზე, ჩაკეტილი ვიყავი. საბჭოთა უშიშროებას ჩემი ნდობა არ ჰქონდა, ამას ყველა ფეხის ნაბიჯზე ვგრძნობდი.  ჩემი ჯიუტი ხასიათით ვცდილობდი ხოლმე ჩაკეტილი წრის გარღვევას, რასაც ზოგჯერ  ვახერხებდი, ზოგჯერ - არ გამომდიოდა. 

თამუნა ნიჟარაძე

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.