USD 2.7523
EUR 3.1274
RUB 3.3392
10 °C
თბილისი
ალექსი მესტვირიშვილი-ამერიკასა და შვეიცარიაში მოღვაწე მეცნიერი
თარიღი:  1081

ამერიკაში 2001 წელს ჩამოვედი, როდესაც აიოვის უნივერსიტეტში მეორე პოსტდოქტორული პოზიცია დავიკავე. მანამდე იტალიაში ბირთვული კვლევების ნაციონალურ ინსტიტუტში ვმუშაობდი. ამჟამად აიოვის უნივერსიტეტის და ცერნის უფროსი მეცნიერ-მკვლევარი ვარ, ასევე საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის კვანტური ფიზიკის და საინჟინრო ტექნოლოგიების ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.

ბაზირებული ვარ ჟენევაში, ბირთვული კვლევების ევროპულ ლაბორატორიაში - ცერნი. ვმონაწილეობ CMS ექსპერიმენტში, რომელმაც რამდენიმე წლის წინ აღმოაჩინა ე.წ. ჰიგსის ბოზონი და ნათელი მოჰფინა, თუ როგორ იღებენ ელემენტარული ნაწილაკები მასას ბრაუტ ენგლერტ ჰიგსის მექანიზმით. ვმუშაობ ადრონულ კალორიმეტრზე, ორ და ოთხ მიუონიან შემთხვევების ანალიზზე და სტუდენტებთან ერთად ჰიგსის ბოზონის ორ მიუონად დაშლას ვიკვლევ.

მანამდე ვმონაწილეობდი NA48 ექსპერიმენტში, რომელიც, ასევე, ცერნში ტარდებოდა. ექსპერიმენტი იკვლევდა ე.წ. CP დარღვევას. ეს ფენომენი ერთ-ერთია, რომელმაც შეიძლება ახსნას, თუ რატომ არსებობს დღევანდელ დაკვირვებად სამყაროში მატერია და არ არსებობს ანტიმატერია. ვთვლი, რომ ორივე პროექტს უდიდესი მნიშვნელობა აქვს ფუნდამენტური მეცნიერებისთვის.

მეცნიერს პირველ რიგში უნდა ჰქონდეს მაღალი დონის ზოგადი განათლება, თუმცა ამ სფეროში მხოლოდ კანონიკური ცოდნის მიღება არ არის საკმარისი. აუცილებელია, რომ მეცნიერი აქტიურად ეცნობოდეს სამეცნიერო ჟურნალებში გამოქვეყნებულ ახალ კვლევებს. იყოს ცნობისმოყვარე, ჰქონდეს ამოუცნობი ფენომენის გაგების და შესწავლის სურვილი. არ უნდა ეშინოდეს შეკითხვის დასმის ან მცდარი მოსაზრების გამოთქმის. ნებისმიერი მეცნიერი განათლების მიღებას სკოლიდან იწყებს. თუ სასკოლო განათლებას არ შეუძლია დააინტერესოს მოსწავლე ამა თუ იმ საგნით, სკოლის დამთავრების შემდეგ არავინ აირჩევს შესაბამის პროფესიას.

საქართველოში სასკოლო განათლება ფუნდამენტურ გადახედვას მოითხოვს. საჯარო სკოლებში სწავლების დონე დაბალია, მასწავლებელთა პროფესიული დონეც კატასტროფულად დაბალი. მასწავლებლის მოვალეობაა არა მხოლოდ საშინაო დავალება მისცეს ბავშვს და ნიშანი დაუწეროს, არამედ მოსწავლეს გაუღვივოს ინტერესი სწავლისადმი, ახლის გაგებისადმი.

მსოფლიოს მასშტაბით ფუნდამენტური მეცნიერებას ძირითადად სახელმწიფო აფინანსებს. საქართველოში კი - მხოლოდ რუსთაველის ფონდი, რომელსაც ფინანსური რესურსები შეზღუდული აქვს. მეცნიერება ვერ განვითარდება, თუ სახელმწიფომ არ აიღო თავის თავზე მისი დაფინანსება. მეცნიერებაში წარმატება ნიშნავს, როდესაც გაფასებენ, სხვა მეცნიერები თანამშრომლობენ შენთან და აღგიქვამენ როგორც თანასწორს, როდესაც თქვენს მოსაზრებას, შენიშვნას თუ კრიტიკულ აზრს პატივს სცემენ და ითვალისწინებენ, როდესაც თქვენს შედეგებს სამეცნიერო წრეებში საინტერესოდ მიიჩნევენ და იყენებენ სხვა კვლევებში. ვცდილობ ჩემი ცოდნა და გამოცდილება მოვახმარო იმ პრობლემების გადაწყვეტას, რომელიც დღეს ჩემი კოლეგების და ჩემი ექსპერიმენტის წინაშე დგას. მე ყველაფერს გავაკეთებ, რომ ახალგაზრდა მეცნიერებს გადავცე ცოდნა და გამოცდილება.

Speech • სფიჩი

კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.