USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
ზურაბ მაღრაძე - საფონდო ბირჟა & აბრეშუმის გზა... თან რჩევა უფასოდ 
თარიღი:  662
პოლონეთში, ნიდერლანდებში, გერმანიაში… ტრაილერს გადააქვს ტვირთი პორტებისკენ, რკინიგზის სადგურებისკენ. ამ ქვეყნებში ნორმატივია ასეთი, რომ ყოველ 30 კმ-ში უნდა იყოს TIR-პარკი. კანონია, რომ მძღოლმა ხანგრძლივი მგზავრობისას 6 საათი უნდა დაისვენოს. და უნდა გაჩერდეს სპეციალურ სივრცეებში. პოლიცია ამოწმებს ტრაილერში დამაგრებულ აპარატს, რომელიც აჩვენებს მოძრაობის საათებს. გზებზე ასეთი პარკები არის უფასოც, ფასიანიც. უფასო არის, მაგრამ ამ უფასო გასაჩერებელ ადგილებზე ასევე არის სასტუმრო, სასადილო, ფიტნესი და სხვა. ეს პარკები ყველა კერძოა.
ახლა გადმოვიდეთ საქართველოში. მოადგა კონტინენტური ტვირთები ქვეყანას, მერე?
დავუშვათ შენ გაქვს ნაკვეთი. მაგრამ ლოგისტიკური ინფრასტრუქტურის მოწყობას მოცულობითი ინვესტიცია ჭირდება. გარდა პარკებისა, გზებზე არის მოსაწყობი თანამედროვე საწყობები, შესაფუთი დანადგარები, შესაბამისი ლიცენზიები, ამწე ტექნიკა და სხვა.
შენ შეგიძლია ბირჟაზე განათავსო აქციები, რომელთაც მოქალაქეები შეიძენენ. ანუ ინვესტორები მოქალაქეები იქნებიან და ასეთი ცენტრებიდან მიღებულ მოგებებს, დივიდენდის სახით ისინიც მიიღებენ.
ან შეგიძლია ბანკიდან სესხი გამოიტანო და ყველა რისკი შენ თავზე აიღო.
ლიგისტიკური სივცრეების გარდა, საჭიროა სატრანსპორტო სერვისები. მოკლედ, მთელი ინფრასტქრუქტურა არის ასაგები თავიდან. ბირჟები კი გვეხმარება, რომ სატრანზიტო სიმძლავრეებში აქციების შეძენით საქართველოს მოქალაქეები თვითონ იყვნენ ინვესტორები და აქციებზე დივიდენდებიც თვითონ მიიღონ.
ბირჟა გვეხმარება ამ აქციების რეგისტრაციაში, რომ დაზუსტებული იყოს ვის რამდენი აქცია აქვს შეძენეილი ამა თუ იმ კომპანიაში, ანუ ამით ყოველი ინვესტორი მოქალაქე დაცულია.
 
ბირჟები რომ გვექნება, მერე ნახეთ თქვენ ემიგრანტები თანხებს რისთვის გადმორიცხავენ… მერე ნახეთ თქვენ როგორ გამოასწრებენ ემიგრანტები ერთიმეორეს საქართველოსკენ.
ახლა მეორე,
თუ თქვენ არ გინდათ რომ თქვენ კომპანიაში (თქვენ TIR პარკში) გყავდეთ აქციონერები (პარტნიორები), თქვენ შეგიძლიათ აქციების ნაცვლად გამოუშვათ ობლიგაციები. ეს ჩვეულებრივი მოკლევადიანი სესხია, რომლის მყიდველსაც ორი წლის შემდეგ გადაუხდით პროცენტს (დისკონტს).
ბირჟაზე გადაწყვეტენ ადამიანები მაგალითად, ფოთის პორტთან არსებული ტერმინალის გაფართოებისთვის გამოცემული 7%-იანი ობლიგაცია შეიძინოს თავისი 300 დოლარით, თუ ეს 300 დოლარი ბანკში დადოს 5%-იან ანაბარზე?
ბირჟებზე განთავსებული აქციების ფასები იცვლება. რაც უფრო მომგებიანად მუშაობს ესა თუ ის საწარმო, რაც უფრო ხარისხიანი მომსახურება აქვს, მით მეტია ასეთი საწარმოს აქციების ფასი. იმიტომ იცვლება აქციების ფასი, რომ ყველა ცდილობს მომგებიან საწარმოს ფასიან ქაღალდებში გააკეთოს ინვესტირება. შესაბამისად იზრდება ასეთი საწარმოს აქციების ფასიც.
დროთა მანძილზე იწყება ხალხის კაპიტალიზაცია, ანუ ფული ხალხში ჩნდება. ამის მერე იწყება ახალ-ახალი საწარმოების გახსნა, ახალი ბიზნეს იდეების განხორციელება. არის ჯანსაღი კონკურენცია. ქვეყანაში განათლებასაც ფასი ედება. ხალხი ფუტკრებივით დატრიალდება, ისე როგორც პოლონეთში, ნიდერლანდებსა და გერმანიაშია.
ნურავინ იფიქრებს, რომ ხეზე ასვლა უკვე ვიცით. ტექნოლოგიური ბირჟები კიდევ უფრო სხვანაირად მუშაობს. იქ უფრო მაღალია მოგებები.
ახლა ბირჟა არ გვაქვს. ამიტომ, კაბინეტებში მოისურვებენ და იქ გახსნიან TIR-პარკსაც, საწყობსაც და აეროპორტსაც, სადაც თვითონ მოესურვებათ. იქ მისცემენ “ინვესტორს” 1 ლარად ნაკვეთს, სადაც თვითონ ჩინოვნიკებს მოეპრიანებათ და იტყვიან სახელმწიფოს ჭირდება ასეო.
რამდენიმე წლის წინ, მთავრობამ გამოაცხადა საერთაშორისო ტენდერი თბილისისა და ქუთაისის ლოგისტიკური ცენტრების აშენების თაობაზე. მე მაშინათვე ვთქვი, რომ ამ ტენდერებს მომავალი არ აქვს.
ექსპერტებს რა დალევს ჩვენ ქვეყანაში. ნეტა გენახათ რა დღეში იყვნენ. არიქა ასე, არიქა ისეო.
არავინ შემოიტანა განცხადება ამ საერთაშორისო ტენდერში. რადგან საერთაშორისო ბრენდებმა იციან, რომ ბირჟაზე ჩანს საუკეთესოდ საინვესტიციო გადაწყვეტილების არსი და არა კაბინეტებში.
გავიდა ორი წელი, მთავრობამ მეორედ გამოაცხადა ეს ტენდერი. სათოფეზე არავინ მიეკარა პროექტს.
რაღაცას რომ ვამბობ დაჯერება ხომ არ არის მოკლედ არსაითგან. ამასობაში ხუთი წელი დაკარგა ქვეყანამ. აბრეშუმის გზის ფორუმები კარგია ნამდვილად, მაგრამ მე ფორუმი არ მინდა, მე აბრეშუმის გზა მინდა. და თქვენც აბრეშუმის გზა გჭირდებათ.
ანაკლიის პორტის პროექტი ჯერ აქამდე რომ არ დაიძრა ეს კარგია. ჯერ ბირჟა უნდა გაიხსნას, მერე ამ ბირჟაზე საქართველოს მოქალაქეების მიერ პორტის აქციების შეძენისთვის გადახდილი ფულით უნდა აშენდეს ის პორტიც. და ამ პორტისგან მიღებული მოგებებიც ქართველ აქციონერებზე უნდა განაწილდეს, რომლებმაც შემდეგ ბიუჯეტში უნდა გადაიხადონ გადასახადები. რაც მეტი აქციონერი ეყოლება ქვეყანას, მით მეტად ძლიერი ეკონომიკა ექნება ქვეყანას.
დღემდე არავინ საუბრობს ბირჟებზე. ახლა კი, სახელმწიფოს გადაწყვეტილებით ყველაზე გააფთრებული მუშაობა მიმდინარეობს კობი-გუდაურის გვირაბზე. როგორც ჩანს რუსებს კარგი ტრასა ჭირდებათ და ვუშენებთ.
მე ერთი რამ ვიცი, რომ ფედერაცია დაიშლება. მაგრამ მე ისიც ვიცი, რომ 1917 წლის რევოლუციის დროსაც დაიშალა ცარიზმის რუსეთი და აქ “თეთრგვარდიელებმა” წალეკეს მაშინ ყველაფერი. ახლა ვის ვუშენებთ ჩრდილოეთის გზას? გვინდა ახლა ახალი თეთრგვარდიელები თბილისში? თუ გონია ვინმეს იმ ველურ ურდოში წვრილ-წვრილი ვაგნერები ცოტაა?
ბირჟა როცა იქნება, ხალხი თვითონ მიხვდება, შავი ზღვის პორტების აქციები შეიძინოს, სამტრედია-ფოთის რკინიგზის აქციები შეიძინოს, ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზის აქციები შეიძინოს თუ რუსული ტრანზიტის სიმძლავრებში მოახდინოს ინვესტირება!
12 პუნქტის შესრულება მოვითხოვოთ, მეტი არაფერი. ყველამ. ყველგან. სკოლაში. თეატრში. ბიბლიოთეკაში. რესტორანში. კლინიკაში. გადაცემაში. გაზეთში. ფეისბუქში. მესინჯერში…
ამის მერე ბირჟა დაადგენს, ლოგისტიკური ცენტრები თბილისში და ქუთაისში მოეწყოს თუ რუსთავში, გორში, ახალქალაქში, სენაკში და ა.შ.
მერე აქ იმდენი საქმე იქნება, მთელი ემიგრაციაც რომ დაბრუნდეს საქართველოში, ევროპულ, აზიურ და არაბული ტვირთების მომსახურებას უბრალოდ არ ვეყოფით. აქეთ მუშახელის და სპეციალისტების ჩამოყვანა დაგვჭირდება დამატებით უცხოეთიდან.

დაბოლოს, თქვენ რუკაზე ხედავთ საერთაშორისო სატრანზიტო არტერიებს და იმასაც ხედავთ, თუ სად იკვრება მათი კვანძი. რა საჭიროა ჩრდილოთისკენ, ეს დარიალის კარი და ქვეშეთი-კობის გზა, თუ კი ის ტაძრამდე არ მიგვიყვანს?

ბიზნესის ადმინისტრირების დოქტორი, აბრეშუმის გზის ასოციაციის მმართველი პარტნიორი  ზურაბ მაღრაძე

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.