ძველად ფაზისი იყო ფინიკიელი და გენუელი ვაჭრების ნავსაყუდელი, მომავალში ანაკლია იქნება;
წინათ “ენისელი” ერქვა, რომელსაც ფილიალები გქონდა ბაქოში, ერევანსა და ვლადიკავკაზში. თბილისში კი შემოსავლების აკუმულირდებოდა და ეს კავკასიის ეკონომიკურ შეკავშირებულობას უწყობდა ხელს, რათა კავკასია შემდგარიყო ევროპისა და აზიის ხიდათ. ცალკე იყო ხოშტარიას რკინიგზა ირანში, ხოშტარიას ნავთობი ბაქოში და ხოშტარიას ბანკი თურქეთში. ახლა ამ ყველაფერს ტრასეკა ეწოდება, ანუ ევროპა-კავკასია-აზიის სატრანსპორტო დერეფანი;
ძველად რასაც გურჯი-ბოღაზი ერქვა, რაც თურქულად საქართველოს ყელს ნიშნავს, ერზრუმიდან საქარავნე გზა საქართველომდე ჭოროხის ხეობას მოუყვებოდა. ახლა მას ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა ჰქვიან;
ძველად მეფე ერეკლემ თავადი დანიბეგაშვილი მიავლინა ინდოეთში დიდვაჭრებთან მოსალაპარაკებლად, ახლა ასეთ მივლინებას ინდოეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება ჰქვიან;
150 წლის წინ ძმებმა ნობელებმა ბაქოდან ბათუმამდე ნავთობის გადაზიდვა დაიწყეს, ახლა ამას ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანი ჰქვია;
150 წლის წინ ძმებმა სიმენსებმა საქართველოს გავლით ლონდონიდან ბომბეიმდე სატელეგრაფო ხაზი გაიყვანეს. ახლა ამას შავი ზღვის მწვანე კაბელი ჰქვიან;
ძველად ყირიმში კოლხური თეთრი იყო მთავარი ვალუტა, ახლა ამას სუამ-ის თავისუფალი სავაჭრო ზონა ჰქვიან;
ადრე საქართველოს სულ პირველი დიპლომატი, ვერსალის სასახლის ვეზირებს ირანიდან საქართველოს გავლით საფრანგეთში აბრეშუმის ქსოვილის მიწოდებისთვის უმოკლეს საქარავნე გზას აჩვენებდა. ახლა აქეთ მოდიან მაღალი რანგის დიპლომატები და ამას თბილისში აბრეშუმის გზის ფორუმი ჰქვიან;
ძველად ბაგრატიონების გეოპოლიტიკური მისია დარიალის კარი კონტროლი იყო. ახლა ამას კობი-გუდაურის გზა და ახალი გვირაბი ჰქვიან;
ძველად ყველაზე დიდმა ქარავანმა 568 წელს გაიარა, ახლა დიდ ქარავანს ჯერ არ გაუვლია.
“რაც არ ყოფილა, ის არც იქნება,
მაგრამ რაც იყო, იქნება კვლავაც:
გზა გაიხსნება, ან შეიკვრება,
მომსვლელი მოვა, წამსვლელი წავა...”
ოთარ ჭილაძე
მოგწყინდა განა უნაყოფოდ ელჩო ყიალი, გულს ნუ გაიტეხ, მუხა კვლავაც შეიმოსება…
ბიზნესის ადმინისტრირების დოქტორი, აბრეშუმის გზის ასოციაციის მმართველი პარტნიორი ზურაბ მაღრაძე
.png)
