USD 2.7563
EUR 3.0143
RUB 3.2162
Tbilisi
ზურაბ მაღრაძე - ძველი და ახალი აბრეშუმის გზა
Date:  1786
ძველად ფაზისი იყო ფინიკიელი და გენუელი ვაჭრების ნავსაყუდელი, მომავალში ანაკლია იქნება;
წინათ “ენისელი” ერქვა, რომელსაც ფილიალები გქონდა ბაქოში, ერევანსა და ვლადიკავკაზში. თბილისში კი შემოსავლების აკუმულირდებოდა და ეს კავკასიის ეკონომიკურ შეკავშირებულობას უწყობდა ხელს, რათა კავკასია შემდგარიყო ევროპისა და აზიის ხიდათ. ცალკე იყო ხოშტარიას რკინიგზა ირანში, ხოშტარიას ნავთობი ბაქოში და ხოშტარიას ბანკი თურქეთში. ახლა ამ ყველაფერს ტრასეკა ეწოდება, ანუ ევროპა-კავკასია-აზიის სატრანსპორტო დერეფანი;
ძველად რასაც გურჯი-ბოღაზი ერქვა, რაც თურქულად საქართველოს ყელს ნიშნავს, ერზრუმიდან საქარავნე გზა საქართველომდე ჭოროხის ხეობას მოუყვებოდა. ახლა მას ბაქო-თბილისი-ყარსის რკინიგზა ჰქვიან;
ძველად მეფე ერეკლემ თავადი დანიბეგაშვილი მიავლინა ინდოეთში დიდვაჭრებთან მოსალაპარაკებლად, ახლა ასეთ მივლინებას ინდოეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება ჰქვიან;
150 წლის წინ ძმებმა ნობელებმა ბაქოდან ბათუმამდე ნავთობის გადაზიდვა დაიწყეს, ახლა ამას ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანი ჰქვია;
150 წლის წინ ძმებმა სიმენსებმა საქართველოს გავლით ლონდონიდან ბომბეიმდე სატელეგრაფო ხაზი გაიყვანეს. ახლა ამას შავი ზღვის მწვანე კაბელი ჰქვიან;
ძველად ყირიმში კოლხური თეთრი იყო მთავარი ვალუტა, ახლა ამას სუამ-ის თავისუფალი სავაჭრო ზონა ჰქვიან;
ადრე საქართველოს სულ პირველი დიპლომატი, ვერსალის სასახლის ვეზირებს ირანიდან საქართველოს გავლით საფრანგეთში აბრეშუმის ქსოვილის მიწოდებისთვის უმოკლეს საქარავნე გზას აჩვენებდა. ახლა აქეთ მოდიან მაღალი რანგის დიპლომატები და ამას თბილისში აბრეშუმის გზის ფორუმი ჰქვიან;
ძველად ბაგრატიონების გეოპოლიტიკური მისია დარიალის კარი კონტროლი იყო. ახლა ამას კობი-გუდაურის გზა და ახალი გვირაბი ჰქვიან;
ძველად ყველაზე დიდმა ქარავანმა 568 წელს გაიარა, ახლა დიდ ქარავანს ჯერ არ გაუვლია.
“რაც არ ყოფილა, ის არც იქნება,
მაგრამ რაც იყო, იქნება კვლავაც:
გზა გაიხსნება, ან შეიკვრება,
მომსვლელი მოვა, წამსვლელი წავა...”
ოთარ ჭილაძე
მოგწყინდა განა უნაყოფოდ ელჩო ყიალი, გულს ნუ გაიტეხ, მუხა კვლავაც შეიმოსება…
 
ბიზნესის ადმინისტრირების დოქტორი, აბრეშუმის გზის ასოციაციის მმართველი პარტნიორი  ზურაბ მაღრაძე
 
culture
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way