USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
თბილისი
ზელენსკი - დონალდ ტრამპი ვლადიმერ პუტინს მხარს არასოდეს არ დაუჭერს
თარიღი:  761

ბრიტანულ ჟურნალ „ეკონომისტში“ (The Economist) სათაურით „დონალდ ტრამპი ვლადიმერ პუტინს მხარს არასოდეს არ დაუჭერს“, გამოქვეყნებულია უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმირ ზელენსკის ინტერვიუს შინაარსი, რომელიც მას კორესპონდენტმა ჩამოართვა კიევში ყოფნის დროს.

გთავაზობთ ამონარიდს პუბლიკაციიდან:

„მე და ჩემი გუნდი ხანგრძლივი ომისათვის მზად უნდა ვიყოთ. ჩვენ ეს გავაცნობიერეთ და ემოციური თვალსაზრისით, პრაქტიკულად ამას უკვე შევეგუეთ“, - ამბობს ვოლოდიმირ ზელენსკი. შარშან, ამ დროისთვის, როცა უკრაინის არმია წარმატებით უტევდა რუსებს და ქალაქს ქალაქზე ათავისუფლებდა, პრეზიდენტს ეიფორული განწყობა ჰქონდა, ახლა კი... სამი თვის მძიმე და სისხლისმღვრელი ბრძოლების („კონტრშეტევის“) შედეგად, უკრაინის  არმია მხოლოდ ძალზე მოკრძალებულ შედეგებს აღწევს. ეს ხდება სამხრეთით, ზაპოროჟიეს ფროტზე, სადაც დაგეგმილია სახმელეთო დერეფნის შუაზე „გაჭრა“ და ყირიმ-დონბასის დამაკავშირებელი ხიდის განეიტრალება.

მთავარი კითხვა ამჯამად ისაა, თუ რამდენ ხანს დაიკავებს კონტრშეტევა და საერთოდ, დასრულდება თუ არა წარმატებით. ეს გარემოება დასავლელ ლიდერებს მოსვენებას არ აძლევთ. ისისნი ძველებურად აცხადებენ, რომ უკრაინას იმდენად დაეხმარებიან, რამდენადაც საჭირო იქნება, მაგრამ ვოლოდიმირ ზელენსკის - სატელევიზიო გადაცემის ყოფილ მსახიობს, რომელმაც კარგად გრძნობს აუდიტორიის განწყობას - უკვე ეჭვი ეპარება თავისი ზოგიერთი პარტნიორის ქცევაში. „მე კარგი ინტუაცია მაქვს, მათ აზრებს ვკითხულობ, ვხედავ და მესმის... ისინი მეუბნებიან, რომ „ჩვენ ყოველთვის თქვენთან ვართ“, მაგრამ ვგრძნობ, რომ  ჩვენთან არ არიან, ან თუ არიან, ჩვენზე არ ფიქრობენ“, - ამბობს უკრაინის პრეზიდენტი ინტერვიუში.

ვლადიმერ პუტინს ჩაფიქრებული აქვს, რომ ომი გააჭიანუროს და უკრაინა გამოფიტოს, დაქანცოს და გაანადგუროს. „მას არ ესმის, რომ ომი უკვე პრაქტიკულად წაგებული აქვს. რუსული პროპაგანდის მიხედვით, ვლადიმერ პუტინს მხარს რუსეთის მოსახლეობის 60 თუ 70% მხარს უჭერს, მაგრამ ამას არ აქვს მნიშვნელობა. მთავარი ისაა, რომ რუსეთის ეკონომიკა გაჭიანურებულ ომს ვერ გაუძლებს და დაინგრევა. დადგება დრო, როცა რუსები პრეზიდენტს არასასიამოვნო კითხვებს დაუსვამენ... მისი რეპუტაცია შერყეულია, მას შეთქმულებებს უწყობენ“.

იმავდროულად უკრაინის პრეზიდენტი მწვავედ გრძნობს და აცნობიერებს იმ რისკებსაც, რომლებიც მისი ქვეყნის წინაშე დგას, თუ დასავლეთი დახმარებას შეამცირებს ან საერთოდ შეწყვეტს. ასეთი გადაწყვეტილება უდიდეს დარტყმას მიაყენებს უკრაინის ისედაც ძალიან დაზარალებულ ეკონომიკას და სამხედრო ძალისხმევას. ვოლოდიმირ ზელენსკი ინგლისურად სულ უფრო საუბრობს და იგი არ ერიდება მკვეთრ ლაპარაკს: „თუ თქვენ უკრაინის გვერდით არ ხართ, გამოდის, რომ რუსეთის გვერდით ხართ. ან პირიქით. თუ ჩვენ პარტნიორები არ დაგვეხმარებიან, ესე იგი, გამოდის, რომ ისინი რუსეთს ეხმარებიან ჩვენზე გასამარჯვებლად. აი, ესაა ჭეშმარიტება“.

ვოლოდიმირ ზელენსკი აცნობიერებს იმ გარემოებას, რომ როცა კიევს ფრონტზე უმნიშვნელო მიღწევები აქვს, დასავლეთს უკრაინისადმი დახმარების გაწევა ურთულდება. იგი ცდილობს, რომ მას, პოლიტიკოსების მიღმა, მეტი კომუნიკაცია ჰქონდეს დასავლეთის ქვეყნების მოსახლეობასთან, რომ მათ საკუთარი მთავრობები უკრაინის დახმარებისათვის წააქეზონ.  სწორედ ასე მოხდა გასულ წელს, როცა უკრაინამ, დასავლელი მოსახლეობის  მხარდაჭერით, სამხედრო და ფინანსური დახმარება მიიღო.

თუ ვლადიმერ პუტინს იმის იმედი აქვს, რომ ამერიკის 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპი გაიმარჯვებს, იგი ძალიან სცდება. „ტრამპი არასოდეს მხარს არ დაუჭერს პუტინს. მან იცის, რომ ასეთ ნაბიჯს ძლიერი ამერიკელები არ აკეთებენ“, - ამბობს უკრაინის პრეზიდენტი. მას სჯერა, რომ თუ ჯო ბაიდენი მეორე ვადით იქნება არჩეული, იგვე კურსს გააგრძელებს უკრაინის მიმართ („განა ამერიკელებს ავღანეთის მსგავსი სიტუაციის გამეორება სურთ??). ვოლოდიმირ ზელენსკის ასევე იმედი აქვს, ევროკავშირიც კვლავ დაეხმარება კიევს მოსკოვთან ბრძოლაში და და უფრო მეტიც - გაგრძელდება პროცესი უკრაინის ევროკავშირში მისაღებად. „თუ დეკემბრის თვეში ევროკავშირის სამიტის გადაწყვეტილება უკრაინისათვის დადებითი იქნება, ასეთი  მომენტი უკრაინელთა მორალურ სულს განამტკიცებს და ხალხს ენერგიას შთაბერავს“.

დასავლეთის პოლიტიკურ წრეებში არსებულ მითქმა-მოთქმის საპასუხოდ, რომ უკრაინის არმია წარმატებას ვერ აღწევსო, ვოლოდიმირ ზელენსკი ამბობს, რომ უკრაინელ ჯარისკაცების ბედი ბრძოლის დროს უდიდესი საფრთხის წინაშე დგას. „ჩვენ გვინდა, რომ რაც შეიძლება მეტი ჯარისკაცის სიცოცხლე შევინარჩუნოთ, რისკები უნდა შევასუსტოთ, თავი უნდა ავარიდოთ პირდაპირ სეტაკებებს, მეტი დაზვერვა ვაწარმოოთ, ვისარგებლოთ დრონებით... ეს ისეთი ომი არ არის, რომლის დროსაც სარდალი ამბობს, რომ დანაკარგების ფასს მნიშვნელობა არ აქვს. სწორედ ამაშია ჩემი და ვლადიმერ პუტინის მიდგომების განსხვავება. მისთვის [ჯარისკაცის] სიცოცხლეს არანაირი ფასი არ აქვს... ვიცით, რომ ჩვენი გამარჯვება არც ხვალ არ იქნება და არც ზეგ, მაგრამ ვხედავთ, რომ რუსები უამრავ ცოცხალ ძალას კარგავენ, ძალების მუდმივ გადაჯგუფებას ახდენენ. ეს ნიშნავს, რომ ისისნი აგებენ“.

ვოლოდიმირ ზელენსკი, რომელიც პასუხის დროს მაგიდაზე ხელს ხმამაღლა აკაკუნებს, კატეგორიულად აცხდებს, რომ ვლადიმერ პუტინთან არავიტყარ კომპრომისს არ დატანხმდება. „სანამ უკრაინის ტერიტორიაზე რუსეთის ჯარები დგანან, არავითარი მოლაპარაკება არ იქნება. დღევანდელი ზავი მუდმივი არ იქნება. რუსეთის პრეზიდენტის თვითმიზანი იმაში კი არ გამოიხატება, რომ მან „გაყინული კონფლიქტები“ შექმნას რუსეთის საზღვართან ახლოს (მაგალითად, საქართველოში), არამედ იმაში, რომ ამ გზით მას მთავარი მიზნის მიღწევა უნდა - რუსეთის იმპერიის „ისტორიული“ საზღვრების აღდგენა სსრკ-ის ყოფილი ტერიტორიის მიერთებით. ისინი ვინც კრემლის ბინადარს ელაპარაკებიან, საკუთარ თავს ატყუებენ - იმის მსგავსად, თუ როგორ მოიტყუეს თავის დასავლელმა ლიდერებმა მიუნხენში 1938 წელს, როცა ადოლფ ჰიტლერს ესაუბრებოდნენ და ფაქტიურად ჩეხოსლოვაკიის ლიკვიდაციას თანხმდებოდნენ. „შეცდომა დიპლომატიაში კი არ არის, არამედ შეცდომა არის კონკრეტულად პუტინთან დიპლომატიაში“.

წყარო: https://www.economist.com/europe/2023/09/10/donald-trump-will-never-support-putin-says-volodymyr-zelensky

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.