USD 2.7102
EUR 3.1127
RUB 3.3361
თბილისი
„უკრაინა გრძნობს დროის ზეწოლას და მზარდ მოლოდინს“ - «Finansial Times»
თარიღი:  496

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) გამოქვეყნებულია ცნობილი პოლიტიკური მიმომხილველის, გიდეონ რიხმანის სტატია სათაურით „უკრაინა გრძნობს დროის ზეწოლას და მზარდ მოლოდინს“, რომელშიც, „დიდი შვიდეულის“ ჰიროსიმის სამიტის ფონზე, რუსეთ-უკრაინის ომის სავარაუდო პერსპექტივაა გადმოცემული.

გთავაზობთ პუბლიკაციის ტექსტს:

უკრაინამ დიპლომატიური ტრიუმფი მოახდინა. ახლა ქვეყანაზე ზეწოლა ხდება, რომ კიევმა სამხედრო ტრიუმფიც განახორციელოს.

ჰიროსიმაში „დიდი შვიდეულის“ პომპეზური სამიტის შემდეგ მსოფლიოს ყურადღება კვლავ გადაერთო ომის მკაცრ რეალიებზე, რომელიც უკრაინის აღმოსავლეთში მიმდინარეობს. G-7-ის ლიდერების დიპლომატიური და სამხედრო მხარდაჭერა, რომელიც ვლადიმერ ზელენსკის „შვიდეულის“ სამიტზე აღმოუჩინეს, უკრაინის პრეზიდენტისათვის დიდ სტიმულს წარმოადგენს. მაგრამ საფრთხე იმაში გამოიხატება, რომ შესაძლოა ამაზე მეტი საერთაშორისო მხარდაჭერა უკრაინას აღარ ჰქონდეს.

უკრაინელებმა, რასაკვირველია, იციან, რომ დასავლეთის მხარდაჭერის შენარჩუნების ყველაზე საუკეთესო წესს ბრძოლის ველზე მიღწეული პროგრესი წარმოადგენს. მაგრამ რუსეთის მიერ გაკეთებული განცხადება, რომ მისმა არმიამ უკვე მთლიანად დანგრეული ბახმუტი აიღო და მასზე კონტროლი დაამყარაო, ხაზს უსვამს იმას, თუ რამდენად რთული შეიძლება აღმოჩნდეს უკრაინის წინაშე მდგარი ამოცანა.

„დიდი შვიდეულის“ მიერ გამოქვეყნებულ კომუნიკეში არავითარი მინიშნება არ არის იმაზე, რომ ვოლოდიმირ ზელენსკის მიმართ რაიმე ზეწოლა ხორციელდება. ოფიციალურად  სამიტმა გამოიყენა ცნობილი ფორმულა, რომლის მიხედვით, ისინი გააგრძელებენ დახმარებას უკრაინისათვის „იმდენი მოცულობით, რამდენიც საჭირო იქნება“, მაგრამ არაოფიციალურად ეს გზავნილი ასე უნდა იქნას გაგებული: „იმდენი მოცულობით, რამდენიც საჭირო იქნება, მაგრამ უკეთესი იქნება, თუ ეს დიდი დროის განმავლობაში არ გაგრძელდება“.

რა თქმა უნდა, „დროის გადაუდებლობაზე“ ასეთი მინიშნება არ ნიშნავს იმას, რომ დასავლეთის მთავრობებს უკრაინისადმი სიმპათია უქრებათ. უფრო მეტად, არსებობს იმის ეჭვი, რომ თუ დიდი ხნის ნანატრი კონტრშეტევა ვერ შეძლებს ბრძოლის ველზე არსებულ სიტუაციაში გარდატეხის შეტანას, მაშინ კიევის მომხრეებისათვის ბევრად ძნელი იქნება შეინარჩუნონ პოლიტიკური, ფინანსური და მატერიალურ-ტექნიკური მხარდაჭერის ამჟამინდელი დონე.

უკრაინაზე მზარდი [არაოფიციალური ზეწოლა] მჭიდროდაა დაკავშირებული აშშ-ის 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებთან. რესპუბლიკელების საპრეზიდენტო კანდიდატად დონალდ ტრამპის წარმოჩენა აძლიერებს იმის შიშს, რომ ამერიკის მომდევნო მეთაური რადიკალურად შეცვლის დამოკიდებულებას უკრაინის მიმართ. გავიხსენოთ დონალდ ტრამპის განცხადება, როცა დაიკვეხნა - პრეზიდენტი რომ ვიყო, უკრაინაში ომს ერთ დღეში დავასრულებო. ეს მნიშვნელოვნად განსხვავდება დასავლეთის ფორმულისაგან - „იმდენი მოცულობით, რამდენიც საჭირო იქნება“.

არ არის გამორიცხული, რომ უკრაინის მიმართ აშშ-ში დღეს შექმნილი ორპარტიული კონსენსუსი შეიძლება უფრო ადრე - საპრეზიდენტო წინასაარჩევნო კამპანიის დროსაც კი დაირღვეს. [რესპუბლიკელების მხრიდან] შეიძლება წამოყენებული იქნას ყოველგვარი არგუმენტები კიევისადმი მხარდაჭერის გაგრძელების წინააღმდეგ - ვთქვათ, ასეთები: ომი დიდ ხარჯებს მოითხოვს, იზრდება ესკალაციის საფრთხე და ა.შ. აშშ-ში ჩატარებული საზოგადოებრივი გამოკითხვების შედეგები მოწმობს, რომ მოსახლეობაში უკვე შეინიშნება უკრაინის მიმართ მხარდაჭერის გარკვეული შემცირება.

ეს ყველაფერი ვლადიმერ პუტინს აძლევს იმედის საფუძველს, რომ თუ ის შეძლებს კიდევ 18 თვის განმავლობაში იბრძოლოს, ჰორიზონტზე ტრამპისტების [მაშველი] კავალერია გამოჩნდება. კრემლმა უკვე აქტიურად დაიწყო ფლირტის თამაში ყოფილ პრეზიდენტ დონალდ ტრამპთან და მის მომხრეებთან. რუსეთის ხელისუფლების მიერ სანქცირებული ამერიკელების სიაში ისეთი პირებია შეყვანილი, რომლებსაც უკრაინასთან არავითარი კავშირი არ აქვთ, მაგრამ ისინი არიან დონალ ტრამპის შიდაპარტიული არაოფიციალური მტრები, მაგალითად, ისეთები, როგორიცაა ბრედ რაფენსპერგერი - ჩინოვნიკი, რომელიც 2020 წლის არჩევნების დროს წინააღმდეგობას უწევდა დონალდ ტრამპის მოთხოვნებს „მოეძებნა მხარდამჭერთა დამატებითი ხმები“ ჯორჯიის შტატში, სადაც იგი სახელმწიფო მდივნის პოსტს ფლობდა. 

იმის გათვალისწინებით, რომ ამერიკა უკრაინას ყველაზე მნიშვნელოვან სამხედრო დახმარებას უწევს, ვაშინგტონის პოზიციის შეცვლა კიევისათვის კრიტიკული იქნება. გარდა ამისა, აშშ-ში პოლიტიკური ატმოსფეროს ცვლილება გარდაუვალ ნეგატიურ გავლენას მოახდენს ევროპაზეც. ენერგეტიკულ ბაზარზე ომის მიზეზით გაჩენილმა პრობლემებმა ევროპას დიდი ზარალი მიაყენა - ევროკავშირის ქვეყნების მთავრობები იძულებული გახდნენ მოსახლეობის სოციალური დაცვის უზრუნველსაყოფად და ბიზნესის დასახმარებლად 800 მილიარდი ევროს სუბსიდიები გამოეყოთ. ევროპელთა ეკონომიკურმა უკმაყოფილებამ შეიძლება პოპულისტური პარტიების - უკიდურესად მემარჯვენე და უკიდურესად მემარცხენე ძალების გააქტიურება გამოიწვიოს, რომლებსაც რუსეთის მიმართ სიმპათიები აქვთ.

შეიძლება გაჩნდეს კითხვები იარაღის მიწოდების მიმართაც: ობიექტურად თუ ვიტყვით, უკრაინის ომში იმდენი საბრძოლო მასალა იხარჯება და იმდენი ტექნიკა ნადგურდება, რომ აშშ-ისა და ევროპის ქვეყნების რეზერვები ძალიან შემცირდა. არის პრობლემები უკრაინის არმიის საარტილერიო ჭურვებით უზრუნველყოფის საქმეში. დასავლეთის სამხედრო ქარხნებისათვის ძალიან ძნელია „ფეხი ააყოლონ ომის ტემპებს“, თუ ქვეყნების ეკონომიკა მთლიანად სამხედრო „რელსებზე“ არ გადავა. ერთ-ერთი დასავლელი პოლიტიკოსის თქმით, უკრაინაში საბრძოლო მოქმედებები იმდენად ინტენსიურია, რომ „უკრაინელები ერთ საათში ხარჯავენ იმდენ ჭურვს, რამდენსაც ჩვენ მთელი კვირის განმავლობაში ვაწარმოებთ“.

დასავლელი ჩინოვნიკები, რომლებიც ეროვული უსაფრთხოების სტრუქტურებში არიან დასაქმებულები, ფაქტიურად იარაღით მოვაჭრეებად გადაიქცნენ: ისინი ტელეფონით ურეკავენ მსოფლიოს ქვეყნების სხვადასხვა დედაქალაქებს - სეულიდან ისლამაბადამდე - უკრაინის ფრონტისათვის მეტი ჭურვის და რაკეტის შოვნის იმედით.

ამერიკელები და ევროპელები თვლიან, რომ მათი ძალისხმევა წარმატებულია და რომ უკრაინას ახლა საკმარისი შეიარაღება აქვს სერიოზული კონტრშეტევის დასაწყებად. მაგრამ რეალურად უკრაინის არმიის საიარაღო საწყობები საკმაოდ ცარიელია. მათი შევსება ძალიან გაძნელდება 2024 წლამდე, მიუხედავად იმისა, რომ კიევს შეიძლება ნატომ „ფანტომები“ (F-16-ები) მიაწოდოს - როგორც ეს გასულ კვირას აღუთქვეს.

ისეთი პირი უჩანს, რომ უკრაინის კონტრშეტევა, თუ ის მართლაც განხორციელდება, დაიწყება საკმაოდ მშვიდად, სადაზვერვო ოპერაციების სერიით, რომელთა მიზანი იქნება რუსეთის არმიის თავდაცვაში სუსტი ადგილების გამოვლენა. მაგრამ ვინ მოსთვლის რეალურად, რამდენი იქნება ასეთი სუსტი ადგილი? ეს ყოველი ომის „ცნობილ უცნობ“ მოვლენას წარმოადგენს.

ზოგიერთი დასავლელი ოფიციალური პირი, რომლებიც კიევთან მჭიდროდ თანამშრომლობდნენ, თვლის, რომ უკრაინელებს რუსული არმიის თავდაცვითი ზღუდეების გარღვევისა და ყირიმისაკენ გაჭრის კარგი შანსები აქვთ. მაგრამ სხვები ეჭვის თვალით უყურებენ უკრაინის არმიის შესაძლებლობებს და სიფრთხილისაკენ მოუწოდებენ: რუსების თავდაცვითი ხაზები კარგად არის გამაგრებული და უკრაინის არმიას მათი გარღვევა გაუჭირდება. პესიმისტები შიშობენ, რომ თუ შეტევა ისე არ განვითარდება, როგორც დაგეგმილია, ომი მომავალი წლისათვის ჩიხში შევა. უკრაინის არმიას მაღალი მორალური სული და უკეთესი ტაქტიკა აქვს, რუსეთი არმიას კი [ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის] მეტი პოტენციური რეზერვი.

მაგრამ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ უკრაინა ფრონტს ვერ გაარღვევს და დასავლური მხარდაჭერა მართლაც შემცირდება, ეს კიდევ არ ნიშნავს იმას, რომ უკრაინა ბრძოლას შეწყვეტს. უკრაინელი ოფიციალური პირები აღნიშნავენ, რომ ისინი, თავიანთი დასავლელი მფარველების აზრისაგან განსხვავებით, არასოდეს არ მისცემენ საკუთარ თავს იმის უფლებას, რომ  კონფლიქტიდან იოლად და უბრძოლველად გამოვიდნენ. დიმიტრი კულებას, უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრს, უყვარს ხოლმე იმ ფრაზის ციტირება, რომელიც ჯონი ლენონს მიეწერება: „საბოლოოდ, ყველაფერი კარგად იქნება და თუ რაღაც ისე არ არის, როგორც უნდა იყოს, ეს ჯერ კიდევ არ ნიშნავს დასასრულს“.

წყარო:

https://www.ft.com/content/aed74996-7b87-4b47-a821-8daab5372c58?fbclid=IwAR1Vy4f105tOfVygayDm19E26mwQU7Hr3MzlYZS_Q5yIWLsQRwT1jXlVE2I

 

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.