USD 2.7484
EUR 2.8998
RUB 2.7361
თბილისი
უდაბნო – ევროპის ყველაზე მასშტაბური რეგენერაციული მეურნეობა საქართველოში
თარიღი:  605

შეიძლება ბევრმა არ იცის, რომ ევროპის კონტინენტზე ერთი-ერთი ყველაზე მასშტაბური, მრავალფეროვანი და უნიკალური აგროპროექტი საქართველოშია, კონკრეტულად კი საგარეჯოში, უდაბნოს ტერიტორიაზე უკვე წლებია, წარმატებით ხორციელდება. 

მართალია, სახელი „უდაბნო“ ჩვენში არ იწვევს ბაღთან, ვენახთან, ფერმასთან ან ნებისმიერ მწვანე გარემოსთან ასოციაციას, თუმცა, სწორედ ამ გაუდაბნოებულ ტერიტორიაზე დღეს მრავალწლიანი ნუშის ბაღები, 254 ჯიშის ყურძენი, კენკროვანი კულტურები და უამრავი განსხვავებული ჯიშის და სახეობის მცენარეა გაშენებული.

ამ და კიდევ ბევრი სხვა უნიკალური მახასიათებლის გამო გვინდა უკეთესად გაგაცნოთ პროექტი უდაბნო, რომელიც არამხოლოდ მეურნეობას, არამედ უზარმაზარი გაუდაბნოებული ტერიტორიისთვის ახალი სიცოცხლის მიცემას გულისხმობს. 

პროექტი საქართველოს ერთ-ერთმა უმსხვილესმა ბიზნეს ჯგუფმა Adjara Group-მა 2016 წელს წამოიწყო და აქტიური მუშაობა 2017 წელს 15 000 ჰექტარ მიწაზე დაიწყო. აღსანიშნავია, რომ ტერიტორიის დაფარვის არეალი უკვე 20 000 ჰექტრამდე გაიზარდა. ეს ტერიტორია ათწლეულების განმავლობაში უკონტროლო ძოვების გამო პრაქტიკულად უდაბნოდ იყო ქცეული.

თუმცა უდაბნოს განსაკუთრებულობა არა მის მასშტაბში, არამედ მეურნეობის მიდგომაში – რეგენერაციული სოფლის მეურნეობაშია. სწორედ რეგენერაციული მეურნეობის შედეგად დაიწყო ნიადაგის გაჯანსაღება და გაცოცხლება. ბაღებში გაძლიერდა ფესვთა სისტემა, შემცირდა აორთქლება, მწვანე მასამ მოიმატა, გაჩნდნენ სასარგებლო მწერები და გაქრნენ მავნე მწერები,  გაჩერდა ქარით გამოწვეული ეროზიები – ამ ეტაპზე გაუდაბნოების პროცესი 3 000 ჰექტარზეა შეჩერებული.

მხოლოდ ნუში გაშენებულია დაახლოებით 2000 ჰექტარზე, ხოლო დანარჩენ ტერიტორიაზე სხვადასხვა კულტურის გარდა როტაციული საძოვრებია მოწყობილი. დარჩენილ ტერიტორიებზე მიმდინარეობს რეგენერაციული მოდელების და შესაბამისი აგროკულტურული დიზაინის დანერგვა, შედეგად უახლოეს მომავალში მოეწყობა ტყე-ბაღები, სავანა და თაფლოვანი მინდვრები.  პროექტისთვის მეფუტკრეობის განვითარება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიმართულებაა, რისთვისაც 700-მდე სკა უკვე განთავსებულია უდაბნოს ტერიტორიაზე.

როგორც პროექტი უდაბნოს წარმომადგენლები ამბობენ, ისინი ინდუსტრიული მეურნეობისგან განსხვავებით არ ებრძვიან მწვანე საფარს – პირიქით, ცდილობენ მის კულტივაციას. ეს არ ნიშნავს, რომ მწვანე საფარი უკონტროლოდ იზრდება. თუმცა, აქაც, რეგენერაციული მეურნეობის ფარგლებში, მოიძებნა საფარის კონტროლის ბუნებრივი საშუალება – წვრილ და მსხვილფეხა პირუტყვები. როტაციული საძოვრების პირობებში, ნიადაგში ჩქარდება ჰუმუსოვანი ფენის წარმოქმნა და ჩნდება ახალი მიკროორგანიზმები. ეს ყველაფერი ნიადაგის გაუმჯობესებას უწყობს ხელს. 

გარდა ამისა, პროექტი უდაბნო ნუშის სრულად უდანაკარგო წარმოებას ითვალისწინებს. აშენდა ქარხანა, რომელშიც მოხდება ნუშის გატეხა და სორტირება. ნუშის ნაწილი კი უკვე თბილისში გახსნილ ლაბორატორიაში გადამუშავდება და მიიღება ნუშის ზეთი, რძე, ფქვილი და კარაქი. რაც შეეხება გადამუშავების შემდეგ დარჩენილ ნუშის ნაჭუჭს, იგი გამოიყენება განახლებადი და სუფთა ენერგიის მისაღებად, რაც უნარჩენო წარმოების მნიშვნელოვანი ნაწილია.  

როგორც უკვე ვახსენეთ, მწვანე საფარის გასაკონტროლებლად უდაბნოში სხვადასხვა წვრილ თუ მსხვილფეხა პირუტყვი „შრომობს“. თუმცა, ცხადია, მათი ფერმაში ყოფნის მიზანი მხოლოდ სარეველას ჭამა არ ყოფილა. პროექტი უდაბნო ითვალისწინებს მძლავრი მეცხოველეობისა და მეფრინველეობის მეურნეობის განვითარებას. თუმცა, ამ შემთხვევაშიც მეურნეობის წარმოება არა  ინდუსტრიული მეთოდებით მოხდა, არამედ აქაც ინოვაციური და მდგრადი მეთოდები გამოიყენება, რომლებიც გარემოსთვის დამაზიანებელი არ იქნება. 

როგორც მსხვილფეხა, ასევე წვრილფეხა ცხოველები, როტაციული პრინციპით – თავისუფლად გადაადგილდებიან უდაბნოს ტერიტორიაზე და მთლიანად მოშორებულები არიან სტრესულ გარემოს. იგივე პრინციპით ხორციელდება მეფრინველეობის მეურნეობის განვითარება – მობილური საქათმეები, როტაციული პრინციპით ფერმის სხვადასხვა მონაკვეთზე მოძრაობენ.

ფერმაში ამჟამად რამდენიმე ასეული სხვადასხვა ჯიშის (მერძეული – ჯერსი, ჰოლშტეინი, დანიური წითელი, და მეხორცული ჯიშებია – ჰერეფორდი, ანგუსი, გალოვეი, ჰაილენდერი, სიმენტალი, ლინუზინი) ძროხაა ჩამოყვანილი და უახლოეს მომავალში მათმა რაოდენობამ 10 000-ს უნდა მიაღწიოს.

პროექტის მიზანია პროდუქცია თავდაპირველად ქართულ ბაზარზე დამკვიდრდეს, იყოს ხელმისაწვდომი და ჩაანაცვლოს იმპორტული ალტერნატივები. ასევე, არანაკლებად მნიშვნელოვანია პროდუქციის ექსპორტზე გატანა, რაც უკვე დაწყებულია.  ხოლო შედარებით გრძელვადიან პერსპექტივაში უნდა მოხდეს პროდუქციის ექსპორტი. 

„უდაბნო“ მსოფლიოში ერთ-ერთი უნიკალური პროექტია. დღეს აგრარული სექტორის ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე გამოწვევა გარემოზე ზემოქმედებაა – ინდუსტრიული მეურნეობები ნიადაგის გამოფიტვის პრობლემის წინაშე დგანან, როდესაც ერთი და იმავე მიწის ნაკვეთზე წლობით ერთი და იგივე მცენარეული კულტურა შენდება. „უდაბნო“ ამ პრობლემას არათუ თავიდან იცილებს, არამედ, რეგენერაციული მეურნეობის საშუალებით, უკვე გაუდაბნოებულ ტერიტორიას ახალ სიცოცხლეს ჩუქნის და გარემოს აჯანსაღებს. 

მიუხედავად იმისა, რომ პროექტი უკვე წლებია ახორციელებს თავის გეგმებს, ეს ჯერ მხოლოდ დასაწყისია და განვითარებისთვის კიდევ არაერთი სიახლეა დაგეგმილი, რომლის შესახებაც ყველანი ერთად გავიგებთ. როგორც ადგილობრივი აგრობიზნესის ერთგული მხარდამჭერი, საქართველოს ბანკი პროექტ უდაბნოს პარტნიორიცაა. საქართველოს ბანკი ნუშის ბაღების გაშენების მხარდასაჭერად სპეციალურ დაფინანსებასაც სთავაზობს ნებისმიერ მსურველს.

ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.