USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
სასამართლომ არ დააკმაყოფილა ტრამპის ადმინისტრაციის მცდელობა, დაებლოკათ ჯონ ბოლტონის სკანდალური წიგნის გამოცემა
თარიღი:  961

მოსამართლემ ტრამპის ადმინისტრაციის მცდელობა - დაებლოკათ ნაციონალური უსაფრთხოების ყოფილი მთავარი მრჩევლის ჯონ ბოლტონის პუბლიკაცია - არ დააკმაყოფილა!

შაბათ დილით მოსამართლე როის ლამბერტმა სასამართლო დარბაზს  თავისი 10 გვერდიანი გადაწყვეტილება წარუდგინა. მისი გადაწყვეტილების თანახმად, ტრამპის ადმინისტრაციის არგუმენტები წიგნის დაბლოკვის შესახებ სუსტია და მათზე დაყრდნობით პუბლიკაციის გამოცემის აკრძალვა უსამართლობაა. მოსამართლემ ასევე ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ წიგნი ოფიციალურად სამშაბათს უნდა გამოცემულიყო, გარკვეული მონაკვეთები უკვე გავრცელებულია და სასამართლოს გადაწყვეტილება მის გავრცელებას მაინც ვეღარ აღკვეთავდა.

"კარგად ცნობილია ყველა ის მიზეზი, რის გამოც ამერიკის სამართლიანი სასამართლო არ აპირებს ხელი შეუშალოს პოლიტიკური მემუარების გამოცემას," წერს მოსამართლე.

სასამართლო დავა ბოლტონსა და ტრამპს შორის მას შემდეგ დაიწყო, რაც ბოლტონმა თავისი პოლიტიკური მემუარების გამოცემა გადაწყვიტა. თუმცა თავისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე ამ დავამ სიმბოლურობა შეიძინა და სიტყვის თავისუფლებასა და ზღვაგადასულ ცენზურას შორის ბრძოლად შეფასდა.

პარასკევს მოსამართლე ლამბერტმა ორივე მხარის - ტრამპისა და ბოლტონის იურისტების 2 საათიანი მოხსენებები მოისმინა, სწორედ ამის შემდეგ გადაწყვიტა შემდეგი მოსმენა და გადაწყვეტილების გამოცხადება საჯარო ყოფილიყო და არა დახურული.

უნდა აღინიშნოს, რომ მიუხედავად მის სასარგებლოდ მიღებული გადაწყვეტილებისა, მოსამართლე ლამბერტმა ბოლტონი გააკრიტიკა, რადგან მან კულუარული ინფორმაცია ოფიციალურ განცხადებამდე გაახმაურა.

"მან შიდა ინფორმაცია მოკვლევის პროცესის დასრულებამდე გაიტანა სააშკარაოზე.  ჩემი ვარაუდით, ეს ნაბიჯი გაყიდვებისა და პოპულარობის ზრდას ემსახურებოდა, მაგრამ პარალელურად უდიდეს რისკებს შეიცავდა. ბოლტონმა ყველაფერი ერთ ფსონად დადო: თუ კი მართალი აღმოჩნდებოდა და დადგინდებოდა, რომ წიგნი მართლაც არ შეიცავდა საიდუმლო ინფორმაციას - მას წარმატება ყველა ვარიანტში გარანტირებული ექნებოდა. ხოლო თუ კი განაჩენი მის წინააღმდეგ დადგებოდა - წირავდა ყველაფერს, საკუთარ თავსაც უფსკრულში იგდებდა და ნაციონალური უსაფრთხოებაც დიდი კითხვის ქვეშ დგებოდა. „

ლამბერტმა ასევე აღნიშნა, რომ ტრამპის ადმინისტრაცია პარასკევის მოსმენის დროს ცდილობდა დაერწმუნებინა იგი, რომ თემის ირგვლივ მაღალი ინტერესიდან და უსაფრთოების ინტერესებიდან გამომდინარე  მომდევნო სხდომაც დახურულად ჩაეტარებინათ, თუმცა მოსამართლემ გადაწყვიტა საკითხი ღიად განხილულიყო და თანაც გადაწყვეტილება მხოლოდ მას შემდეგ მიეღო, რაც იუსტიციის დეპარტამენტიდან დამატებით ცნობებს მიიღებდა.

„საიდუმლო მასალების განხილვის შემდეგ, ისევე როგორც საჯარო დისკზე წარდგენილი დეკლარაციების საფუძველზე, ჩვენ დარწმუნებულები ვართ, რომ სასამართლო შესაბამის გადაწყვეტილებას მიიღებს. მოპასუხე ბოლტონი  საფრთხეს უქმნის ეროვნულ უსაფრთხოებას საიდუმლო ინფორმაციების  გამჟღავნების გზით“ - აცხადებდა ტრამპის ადმინისტრაცია პარასკევს.

ბოლტონის ადვოკატმა  ჩარლზ კუპერმა  ამ განცხადებას  შაბათის მოსმენის დროს უპასუხა:  ”ჩვენ პატივისცემით მოვისმინეთ მოწინააღმდეგე მხარის არგუმენტები, თუმცა არ ვეთანხმებით იმ ფაქტს, რომ ბოლტონმა  მთავრობასთან არსებული კონტრაქტის რომელიმე ასპექტი რაიმე სახით დაარღვია, საშიშროება შეუქმნა ეროვნულ უსაფრთხოებას და დღეს სრული ჩანაწერის მოსმენის შემდგომ ამაში სასამართლოსაც დავარწმუნებთ“

"ამ საქმის ყველა დეტალი ჯერ კიდევ არაა ცნობილი, თუმცა ჩვენ უახლოეს მომავლში მათ სააშკარაოზე გამოვიტანთ“  - ეს სიტყვებიც ბოლტონის ადვოკატ ჩარლზ კუპერს ეკუთვნის.

ისტორიის სათავეებს რომ მივუბრუნდეთ, ირკვევა, რომ თავდაპირველად ბოლტონთან ეროვნული უსაფრთხოების რამოდენიმე წარმომადგენელი მუშაობდა. ისინი ერთად გადიოდნენ საკითხებს, რომლებიც წიგნში უნდა შესულიყო. თუმცა მოულოდნელად თანამშრომლობის სესიები შეწყდა და თეთრმა სახლმა გადაწყვიტა, რომ წიგნის გამოცემა სრულებით მიუღებელი იქნებოდა.

მიუხედავად ბოლტონის სასარგებლოდ მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილებისა, ტრამპმა დღეს შემდეგი განცხადება გააკეთა:

"ბუნებრივია, რომ მას შემდეგ რაც წიგნის ფრაგმენტებმა უკვე შეუქცევადად გაჟონა სოციალურ მედიაში და მასზე წვდომა უკვე უამრავ ადამიანს აქვს, ვერც ერთი პატივსაცემი მოსამართლის გადაწყვეტილება გავრცელების პროცესს ვერ შეაჩერებდა. თუმცა ბოლტონი ცალსახად დამნაშავეა, მან დაარღვია კანონი სამშობლოს წინაშე  ფულისა და დიდების გამო და ამისთვის შესაბამისი საზღაურის გადახდა მოუწევს.“

წიგნში საკმაოდ დაწვრილებითაა აღწერილი 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების მსვლელობა. ბოლტონის მტკიცებით ტრამპმა საარჩევნო კამპანიაში დახმარების თხოვნით ჩინეთის მთავრობას, კეროდ კი ქსაი ჯინპინგს მიმართა. სანაცვლად კი დახმარება ისეთ საჩოთირო საკითხებში აღუთქვა, როგორიცაა მაგალითად - ჩინეთის საკონცენტრაციო ბანაკების არსებობის მხარდაჭერა.

რამოდენიმე საინფორმაციო საშუალებამ, მათ შორის CNN-მა უკვე მოიპოვა წიგნის ასლები და უკვე ქვეყნდება სტატიები, რომლებიც ბოლტონის ტრამპის მიმართ ბრალდებებს განიხილავს.

აღსანიშნავია, რომ ჯერ კიდევ მაშინ, როცა დავის პროცესი დასრულებული არ იყო, ბოლტონის წიგნის გამომცემელ კომპანიას საიმონ&შულტერს უკვე დაბეჭდილი ჰქონდა წიგნის 200,000 ეგზემპლიარი, რომლებიც ამერიკის შეერთებულ შტატებში, კანადაში, დიდ ბრიტანეთში, ავსტრალიაში და ინდოეთში გადანაწილდა.

თავად გამომცემლობის აღმასრულებელი დირექტორი სასამართლოს ესწრებოდა, სადაც მან განაცხადა, რომ წიგნის გამოცემა საერთაშორისო მნიშვნელობისაა და მისი არგამოცემა უბრალოდ თავისუფალი სიტყვის აღკვეთა იქნებოდა.  მას შემდეგ, რაც სასამართლო გადაწყვეტილების შესახებ ცნობილი გახდა გამომცემლობის წარმომადგენლებმა სამადლობელი მიმართვა გაავრცელეს, სადაც წერენ: „ მადლობლები ვართ ამერიკის თავისუფალი სასამართლოსი, რომ მათ ხელი არ შეუწყვეს გაუმართლებელ ცენზურას და ამერიკისა და მსოფლიოს მოსახლეობა შეულამაზებელ სიმართლეს საკუთარი თვალით წაიკითხავს.“

წიგნი დახლებზე 23 ივნისს გამოჩნდება და უკვე ეჭვი არაა, რომ ბესტსელერიც გახდება.

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.