,
საფრანგეთში საპარლამენტო არჩევნების პირველი ტური იყო. გავაკეთოთ შედარებით ღრმა ანალიზი:
შედეგები ასეთია:
ლე პენის ნაციონალურმა გაერთიანებამ (RN) 33% აიღო და პირველ ტურში ლიდერობს. პარტია კრიტიკულია მიგრაციასთან დაკავშირებით. ამასთან, RN ევროსკეპტიკური პოლიტიკური გაერთიანებაა, თუმცა ზოგადად ევროკავშირის წინააღმდეგი არ გახლავთ. 2019 წლიდან მოყოლებული პარტიამ კიდევ უფრო შეამსუბუქა თავისი დამოკიდებულება ევროკავშირისადმი და მხოლოდ მის შიდა გაუმჯობესებასა და რეფორმირებას ითხოვს, შენგენის ზონის საზღვრების აქტიური კონტროლით.
განსხვავებაა პარტიის ადრეულ იდეოლოგიასთან და მიმდინარე შეხედულებებს შორის წარსულის შეფასებასთან დაკავშირებითაც. თუკი პარტიის წინა თავმჯდომარე ჟან-მარი ლე-პენი (პარტიის მოქმედი ლიდერის მამა) ჰოლოკოსტის არსებობას ეჭვქვეშ აყენებდა და საფრანგეთის ნაცისტურ ოკუპაციას ზომიერად აფასებდა, მისი შვილი და მოქმედი ლიდერი მარინ ლე პენი ღიად უპირისპირდება გერმანულ ნაციზმს და ჰამას-ისრაელის ომის დროს ღიად ისრაელის მხარე უჭირავს. სულ ბოლოს, ლე პენის აქტიურობით ევროპარლამენტის ID ჯგუფიდან, რომელსაც იგი ხელმძღვანელობს, გარიცხულ იქნა ღიად პრო-რუსული და ნაციზმისადმი რბილად განწყობილი გერმანული კოალიციური პარტნიორი ალტერნატივა გერმანიისათვის (AfD).
რაც შეეხება რუსეთს: ლე პენის ნაციონალური გაერთიანების (RN) პარტიამ აქაც ტრანსფორმაცია განიცადა. თუკი 2000-ნი და 2010-ნი წლების განმავლობაში პარტია პრო-რუსულ ხასიათს ატარებდა და ფინანსურად, ირიბი გზებით, რუსული შემოწირულებებიც ჰქონდა, 2022 წლიდან პოზიცია აქაც იცვალა. მარინ ლე პენის აზრით უკრაინას თავისი თავის დაცვის უფლება აქვს და არც უკრაინელი მიგრანტების წინააღმდეგ წასულა. მიუხედავად ამისა ლე პენი ნატოსა და ევროკავშირის გაფართოების წინააღმდეგია და მისი პარტიის წევრების ნაწილი ღიად დაკავშირებულები არიან რუსეთთან. ის კი არა ლე პენი ნატოში საფრანგეთის ყოფნასაც კი კითხვას უსვამს.
მიუხედავად იმისა, რომ ლე პენის საგარეო პოლიტიკურ დღის წესრიგზე ბევრს ვსაუბრობთ მისი მთავარი ხედვა მაინც შიდა პოლიტიკას ეხება. მისთვის მნიშვნელოვანი სწორედ მიგრაციის კონტროლი, დანაშაულზე კანონის გამკაცრება და ეკონომიკური პერსპექტივის გაჩენაა. ეს ყველაფერი კი ძალიან რთული ამოცანა იქნება მისთვის.
ზოგადად, პოლიტიკაში ლე პენის ტრანსფორმაციები ვნახეთ. ამიტომაა, რომ მას უკიდურესად ამბიციურ და ოპორტუნისტ ლიდერადაც ახასიათებენ, რომელიც როგორ საგარეო პოლიტიკას მიემხრობა - საკითხავია. შეიძლება ვიხილოთ მეორე ორბანი - უნგრეთის ანტი-უკრაინული და პრო-რუსული განწყობების მქონე პრემიერი. ან ახალი მელონი - იტალიის ანტი-რუსული და პორ-ევროპული პრემიერი. ორივე მათგანი, ლე პენის მსგავსად, მემარჯვენე პლატფორმიდან არიან, მაგრამ სხვადასხვა საგარეო პოლიტიკურ კურსს ატარებენ. რადგან საფრანგეთი დიდი და ანგარიშგასაწევი ქვეყანაა შეიძლება ლე პენისაგან მელონის მსგავსი ლიდერობაც ვიხილოთ ან მისი სრულიად საპირისპიროც - პრო-რუსულიც. აგერ კიდევ ერთი მაგალითი ნიდერლანდებში ხეერტ ვილდერსის პარტიის გამარჯვებაა, რომელსაც ქვეყნის საგარეო პოლიტიკური კურსის ცვლილება არ მოჰყოლია. მეტიც, ვილდერსის მხარდაჭერით ხვალიდან ქვეყნის პრემიერად დაზვერვის ყოფილი უფროსი ხდება, რომელსაც რუსეთის საწინააღმდეგო კურსი აქვს არჩეული. მაგრამ ვილდერსისაგან განსხვავებით ლე პენის პარტიის შიგნით რუსეთთან დაკავშირებული ადამიანები ღიად არიან წარმოდგენილნი. თუკი ლე პენი აქაც განიცდის ტრანსფორმაციას მაშინ მას პარტიიდან პრო-რუსული ძალების გაგდება მოუწევს. იზამს კი ამას?
მაგრამ ეს ყველაფერი მსჯელობაა მხოლოდ. რეალურად რა მოხდება ამას მეორე ტურში გავიგებთ, რომელიც 7 ივლისსაა ჩანიშნული. რას ნიშნავს ეს? ამის გასაგებად აუცილებელია ავხსნათ საფრანგეთის საარჩევნო სისტემა, სხვა პარტიები და პოლიტიკური მოწყობა:
პ.ს. არის ერთი მცირე შანსის მქონე სცენარიც: ვერცერთმა პარტიამ ვერ გაიმარჯვოს ისე, რომ მოიპოვოს უმრავლესობა პარლამენტში. შემდეგ კი არცერთმა პარტიამ სხვა არავისთან არ შექმნას კოალიცია და საფრანგეთს მომდევნო ერთი წელი მთავრობა არ ჰყავდეს. კონსტიტუციით მომდევნო ერთი წელი ახალი არჩევნები ვერ დაინიშნება.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
