,
„უდიდესად უპრეცედენტო და მიუღებელი“ გადაწყვეტილებით, ეგვიპტემ უბრძანა წმინდა ეკატერინეს მონასტრის დახურვა – ქრისტიანული სამყაროს უძველესი მონასტრის, რომელიც უწყვეტად ფუნქციონირებდა საუკუნეების განმავლობაში. ეს ნაბიჯი აღშფოთებას იწვევს რელიგიური ლიდერების მხრიდან და მოულოდნელობას – საბერძნეთის მთავრობისთვის, მიუხედავად ბოლო დროინდელი მაღალი დონის დიპლომატიური გარანტიებისა.
ათენისა და სრულიად საბერძნეთის მთავარეპისკოპოსმა იერონიმემ მკვეთრი რეაქცია გამოავლინა და განაცხადა: „კიდევ ერთი ისტორიული დაცემა, რომელსაც განიცდის ელინიზმი და მართლმადიდებლობა.“ არსებული ინფორმაციით, საბერძნეთის მთავრობაში გაოგნებაა, მით უფრო, რომ საკითხი, როგორც იუწყებიან, განიხილეს საბერძნეთის პრემიერ-მინისტრ კირიაკოს მიცოტაკისსა და ეგვიპტის პრეზიდენტ აბდელ ფატაჰ ალ-სისის შორის მიმდინარე თვეში გამართულ შეხვედრაზე. საბერძნეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო უკვე მართავს კრიზისს და მას უმაღლესი პრიორიტეტი მიენიჭა. მონასტერი, რომელიც დაარსა ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანემ 15 საუკუნის წინ, მსოფლიოს მასშტაბით სარგებლობს უდიდესი პატივისცემით.
მიუხედავად მრავალი ისტორიული რყევისა, ის საოცრად გადაურჩა წარსულის ქარიშხლებს. თუმცა, ამჟამინდელი გადაწყვეტილება, რომელიც მშვიდობის დროს რელიგიური თავისუფლებების უხეშ დარღვევად აღიქმება, ითვალისწინებს მონასტრის ფუნქციონირების შეწყვეტას. არსებული ინფორმაციით, დაგეგმილია წმინდა ეკატერინეს მონასტრის მუზეუმად გადაკეთება, ხოლო მისი ფართო ქონება ეგვიპტეში სახელმწიფო საკუთრებაში გადავა.
ეგვიპტის გატეხილი დაპირებები სანაის მონასტერზე ეს რადიკალური გადაწყვეტილება პირდაპირ ეწინააღმდეგება იმ დაპირებებს, რაც, როგორც იუწყებიან, პრეზიდენტმა ალ-სისიმ მისცა პრემიერ-მინისტრ მიცოტაკისს ეგვიპტელი ლიდერის ახლახან ათენში ვიზიტისას. მონასტრის ქონების კონფისკაციის გარდა, ეგვიპტი აპირებს მონაზვნური საზოგადოების გაყრას და მონასტრის შენობების უბრალო ტურისტულ ღირსშესანიშნაობად გადაქცევას, მსგავსად პირამიდებისა. მონაზვნები, რომლებიც თვლიან, რომ ეს ისტორიული გადაწყვეტილება მათ უფლებებს უხეშად არღვევს, იწყებენ გლობალურ კამპანიას ქრისტიანული ეკლესიებისა და სხვა მონოთეისტური რელიგიების მხარდასაჭერად.
სასამართლოს გადაწყვეტილება მონასტრის შესახებ და ზეწოლა ეს უპრეცედენტო ქმედება, როგორც ჩანს, უკავშირდება ეგვიპტური სასამართლოს მიერ გუშინ გამოტანილ განჩინებას, რაც ასრულებს სახელმწიფოს ხანგრძლივ იურიდიულ შეტევას მონაზვნურ საზოგადოებაზე.
წყაროების ინფორმაციით, ეგვიპტე წლების განმავლობაში ახორციელებდა იურიდიულ ზეწოლას, ჯერ კიდევ იმ პერიოდიდან, როცა ქვეყანაში „მუსლიმთა საძმო“ იყო ხელისუფლებაში, მონასტრის დახურვის სისტემური მცდელობებით. საბერძნეთის მთავრობა აქტიურად უჭერდა მხარს მონაზვნების ბრძოლას, თავად პრემიერ-მინისტრი მიცოტაკისი არაერთხელ ეუბნებოდა ეგვიპტის პრეზიდენტს, რომ ჩარეულიყო სიტუაციაში.
პრეზიდენტ ალ-სისის ოფიციალური ვიზიტის დროს ათენში მაისის დასაწყისში, მონასტრის ბედი ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო. თითქოს მიღწეულ იქნა შეთანხმება სასამართლო ზეწოლის შეწყვეტაზე და მონასტრის შეუფერხებლად ფუნქციონირების გაგრძელებაზე. მიცოტაკისისა და ალ-სისის ერთობლივ საჯარო განცხადებებში ხაზგასმით იყო საუბარი მონასტრის უნიკალური ხასიათის დაცვის აუცილებლობაზე. თუმცა გუშინდელი სასამართლო განაჩენი მკვეთრად ეწინააღმდეგება ამ საჯარო დაპირებებს.
ეს მოულოდნელი გადაწყვეტილება სერიოზულ კითხვებს აჩენს ეგვიპტის ხელისუფლების რეალურ განზრახვებზე, რომელიც, როგორც ჩანს, აგრძელებს იმ პოლიტიკას, რაც „მუსლიმთა საძმოს“ პერიოდში დაიწყო. მთავარეპისკოპოსი იერონიმე: „ელინიზმი და მართლმადიდებლობა კიდევ ერთ ისტორიულ დაცემას განიცდიან“ ათენისა და სრულიად საბერძნეთის მთავარეპისკოპოსმა იერონიმემ მკაცრი განცხადება გაავრცელა და გამოხატა „უზარმაზარი მწუხარება და გამართლებული მრისხანება.“ მან მოუწოდა „ყველა ბერძენს და ყველა საერთაშორისო ინსტიტუტს“ მყისიერი მობილიზაციისკენ, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ „მონასტრის ქონება ჩამოერთვა, ხოლო მართლმადიდებლობისა და ელინიზმის ეს სულიერი შუქურა გადარჩენის ზღვარზეა.“
„არ მსურს და არ შემიძლია დავიჯერო, რომ დღეს ელინიზმი და მართლმადიდებლობა კიდევ ერთ ისტორიულ დაცემას განიცდიან,“ – განაცხადა მან და კონსტანტინოპოლის დაცემის წლისთავს მიუთითა: „ეს არ უნდა დავუშვათ.“ მთავარეპისკოპოსმა ეგვიპტის მთავრობა დაადანაშაულა იმაში, რომ მან „იგნორირება გაუკეთა პრეზიდენტის მიერ პრემიერ-მინისტრისადმი ცოტა ხნის წინ გაცემულ დაპირებებს, დაარღვია კანონის საფუძველი და ერთპიროვნულად სცადა მონასტრის არსებობის, მისი სულიერი და კულტურული საქმიანობის სრულად გაქრობა.“ მან თავისი სიტყვა დაასრულა ემოციური მოწოდებით: „მოვუწოდებ ყველა ბერძენს და ყველა საერთაშორისო ავტორიტეტს, გააცნობიერონ ეს უდიდესი მნიშვნელობის საკითხი და დაუყოვნებლივ იმოქმედონ წმინდა სანაიას მონასტრის რელიგიური თავისუფლებების დასაცავად. კატეგორიულად ვგმობ ყოველგვარ მცდელობას, შეიცვალოს ის რეჟიმი, რომელიც ამ რეგიონში 15 საუკუნეა მოქმედებს და მოვუწოდებ პასუხისმგებელ ბერძნულ მთავრობას და პირადად პრემიერ-მინისტრს – მიიღონ გადამწყვეტი ზომები.“
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
