„უდიდესად უპრეცედენტო და მიუღებელი“ გადაწყვეტილებით, ეგვიპტემ უბრძანა წმინდა ეკატერინეს მონასტრის დახურვა – ქრისტიანული სამყაროს უძველესი მონასტრის, რომელიც უწყვეტად ფუნქციონირებდა საუკუნეების განმავლობაში. ეს ნაბიჯი აღშფოთებას იწვევს რელიგიური ლიდერების მხრიდან და მოულოდნელობას – საბერძნეთის მთავრობისთვის, მიუხედავად ბოლო დროინდელი მაღალი დონის დიპლომატიური გარანტიებისა.
ათენისა და სრულიად საბერძნეთის მთავარეპისკოპოსმა იერონიმემ მკვეთრი რეაქცია გამოავლინა და განაცხადა: „კიდევ ერთი ისტორიული დაცემა, რომელსაც განიცდის ელინიზმი და მართლმადიდებლობა.“ არსებული ინფორმაციით, საბერძნეთის მთავრობაში გაოგნებაა, მით უფრო, რომ საკითხი, როგორც იუწყებიან, განიხილეს საბერძნეთის პრემიერ-მინისტრ კირიაკოს მიცოტაკისსა და ეგვიპტის პრეზიდენტ აბდელ ფატაჰ ალ-სისის შორის მიმდინარე თვეში გამართულ შეხვედრაზე. საბერძნეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო უკვე მართავს კრიზისს და მას უმაღლესი პრიორიტეტი მიენიჭა. მონასტერი, რომელიც დაარსა ბიზანტიის იმპერატორმა იუსტინიანემ 15 საუკუნის წინ, მსოფლიოს მასშტაბით სარგებლობს უდიდესი პატივისცემით.
მიუხედავად მრავალი ისტორიული რყევისა, ის საოცრად გადაურჩა წარსულის ქარიშხლებს. თუმცა, ამჟამინდელი გადაწყვეტილება, რომელიც მშვიდობის დროს რელიგიური თავისუფლებების უხეშ დარღვევად აღიქმება, ითვალისწინებს მონასტრის ფუნქციონირების შეწყვეტას. არსებული ინფორმაციით, დაგეგმილია წმინდა ეკატერინეს მონასტრის მუზეუმად გადაკეთება, ხოლო მისი ფართო ქონება ეგვიპტეში სახელმწიფო საკუთრებაში გადავა.
ეგვიპტის გატეხილი დაპირებები სანაის მონასტერზე ეს რადიკალური გადაწყვეტილება პირდაპირ ეწინააღმდეგება იმ დაპირებებს, რაც, როგორც იუწყებიან, პრეზიდენტმა ალ-სისიმ მისცა პრემიერ-მინისტრ მიცოტაკისს ეგვიპტელი ლიდერის ახლახან ათენში ვიზიტისას. მონასტრის ქონების კონფისკაციის გარდა, ეგვიპტი აპირებს მონაზვნური საზოგადოების გაყრას და მონასტრის შენობების უბრალო ტურისტულ ღირსშესანიშნაობად გადაქცევას, მსგავსად პირამიდებისა. მონაზვნები, რომლებიც თვლიან, რომ ეს ისტორიული გადაწყვეტილება მათ უფლებებს უხეშად არღვევს, იწყებენ გლობალურ კამპანიას ქრისტიანული ეკლესიებისა და სხვა მონოთეისტური რელიგიების მხარდასაჭერად.
სასამართლოს გადაწყვეტილება მონასტრის შესახებ და ზეწოლა ეს უპრეცედენტო ქმედება, როგორც ჩანს, უკავშირდება ეგვიპტური სასამართლოს მიერ გუშინ გამოტანილ განჩინებას, რაც ასრულებს სახელმწიფოს ხანგრძლივ იურიდიულ შეტევას მონაზვნურ საზოგადოებაზე.
წყაროების ინფორმაციით, ეგვიპტე წლების განმავლობაში ახორციელებდა იურიდიულ ზეწოლას, ჯერ კიდევ იმ პერიოდიდან, როცა ქვეყანაში „მუსლიმთა საძმო“ იყო ხელისუფლებაში, მონასტრის დახურვის სისტემური მცდელობებით. საბერძნეთის მთავრობა აქტიურად უჭერდა მხარს მონაზვნების ბრძოლას, თავად პრემიერ-მინისტრი მიცოტაკისი არაერთხელ ეუბნებოდა ეგვიპტის პრეზიდენტს, რომ ჩარეულიყო სიტუაციაში.
პრეზიდენტ ალ-სისის ოფიციალური ვიზიტის დროს ათენში მაისის დასაწყისში, მონასტრის ბედი ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო. თითქოს მიღწეულ იქნა შეთანხმება სასამართლო ზეწოლის შეწყვეტაზე და მონასტრის შეუფერხებლად ფუნქციონირების გაგრძელებაზე. მიცოტაკისისა და ალ-სისის ერთობლივ საჯარო განცხადებებში ხაზგასმით იყო საუბარი მონასტრის უნიკალური ხასიათის დაცვის აუცილებლობაზე. თუმცა გუშინდელი სასამართლო განაჩენი მკვეთრად ეწინააღმდეგება ამ საჯარო დაპირებებს.
ეს მოულოდნელი გადაწყვეტილება სერიოზულ კითხვებს აჩენს ეგვიპტის ხელისუფლების რეალურ განზრახვებზე, რომელიც, როგორც ჩანს, აგრძელებს იმ პოლიტიკას, რაც „მუსლიმთა საძმოს“ პერიოდში დაიწყო. მთავარეპისკოპოსი იერონიმე: „ელინიზმი და მართლმადიდებლობა კიდევ ერთ ისტორიულ დაცემას განიცდიან“ ათენისა და სრულიად საბერძნეთის მთავარეპისკოპოსმა იერონიმემ მკაცრი განცხადება გაავრცელა და გამოხატა „უზარმაზარი მწუხარება და გამართლებული მრისხანება.“ მან მოუწოდა „ყველა ბერძენს და ყველა საერთაშორისო ინსტიტუტს“ მყისიერი მობილიზაციისკენ, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ „მონასტრის ქონება ჩამოერთვა, ხოლო მართლმადიდებლობისა და ელინიზმის ეს სულიერი შუქურა გადარჩენის ზღვარზეა.“
„არ მსურს და არ შემიძლია დავიჯერო, რომ დღეს ელინიზმი და მართლმადიდებლობა კიდევ ერთ ისტორიულ დაცემას განიცდიან,“ – განაცხადა მან და კონსტანტინოპოლის დაცემის წლისთავს მიუთითა: „ეს არ უნდა დავუშვათ.“ მთავარეპისკოპოსმა ეგვიპტის მთავრობა დაადანაშაულა იმაში, რომ მან „იგნორირება გაუკეთა პრეზიდენტის მიერ პრემიერ-მინისტრისადმი ცოტა ხნის წინ გაცემულ დაპირებებს, დაარღვია კანონის საფუძველი და ერთპიროვნულად სცადა მონასტრის არსებობის, მისი სულიერი და კულტურული საქმიანობის სრულად გაქრობა.“ მან თავისი სიტყვა დაასრულა ემოციური მოწოდებით: „მოვუწოდებ ყველა ბერძენს და ყველა საერთაშორისო ავტორიტეტს, გააცნობიერონ ეს უდიდესი მნიშვნელობის საკითხი და დაუყოვნებლივ იმოქმედონ წმინდა სანაიას მონასტრის რელიგიური თავისუფლებების დასაცავად. კატეგორიულად ვგმობ ყოველგვარ მცდელობას, შეიცვალოს ის რეჟიმი, რომელიც ამ რეგიონში 15 საუკუნეა მოქმედებს და მოვუწოდებ პასუხისმგებელ ბერძნულ მთავრობას და პირადად პრემიერ-მინისტრს – მიიღონ გადამწყვეტი ზომები.“