USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
თბილისი
«Profil» (ავსტრია): „კოშმარი საქართველოში“ (ანალიზი)
 287

„ისინი პარლამენტის წინ არიან შეკრებილები და „სიხარულის ოდას“ - ევროპის ჰიმნს -  ასრულებენ. საქართველოში უკვე რამდენიმე კვირის განმავლობაში ათეულ ათასობით ადამანი ქუჩის საპროტესტო აქციებში მონაწილეობს. მათი პროტესტი ძალიან ჰგავს უკრაინულ მაიდანს. ქართველები საკანონმდებლო ორგანოს მიერ მიღებული სადაო კანონპროექტის წინააღმდეგ გამოდიან“, - ნათქვამია ავსტრიული ჟურნალის „პროფილის“ (Profil) 20-25 მაისის ნომერში გამოქვეყნებულ ანალიტიკურ სტატიაში, სათაურით „კოშმარი საქართველოში“ (ავტორი - ფრანცისკა ჩინდერლი).

პუბლიკაციაში საკმაოდ ფართოდაა მოცემული ქართული კანონპროექტის - „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ - დებულებები და მოთხოვნები. „მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები და ის არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომელთა ბიუჯეტი 20%-ზე მეტად უცხოეთიდან გადმორიცხული თანხებით ივსება, რეგისტრაცია უნდა გაიარონ. ისინი უცხოური ინტერესების გამომხატველ ორგანიზაციებიად დაფიქსირდებიან და ხელისუფლებას მათი კონტროლი გაუადვილდება“, - წერს ავტორი.

„ქართული კანონპროექტი ვლადიმერ პუტინის „სულისკვეთებით არის გაჟღენთილი“ და „კრემლის არომატს აფრქვევს“. რუსეთში მსგავსი კანონი 2012 წელს შევიდა ძალაში, რომლის თანახმად, საზღვარგარეთიდან დაფინანსების მიმღები სუბიექტი შესაბამის ორგანოში „უცხოურ აგენტად“ უნდა დარეგისტრირდეს. კანონის ამოქმედებიდან ერთი წლის განმავლობაში რუსულმა სპეცსამსახურებმა ჩხრეკა ორი ათასამდე არასამთავრობო ორგანიზაციის ოფისში ჩაატარეს, მათ შორის, კონრად ადენაუერის სახელობის ფონდში, რომელიც გერმანიიდან ფინანსდება. დღეს ჩვენ უკვე ვიცით, რომ რუსი სამართალდამცველები კანონს კრიტიკოსების წინააღმდეგ იყენებენ და მათ „პირს უკრავენ“. შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთში სამოქალაქო საზოგადოება და არასამთავრობო ორგანიზაციები ფაქტიურად უკვე აღარ არსებობენ, ან უმკაცრესი ზეწოლისა და  კონტროლის ქვეშ იმყოფებიან.

„კაცმა რომ თქვას, მაგალითისათვის შორს წასვლა არ გვჭირდება. ევროკავშირის წევრ უნგრეთში რამდენიმე თვის წინათ ძალაში შევიდა კანონი „სუვერენიტეტის შესახებ“, რომელიც მოწოდებულია დაიცვას უნგრეთი „ისეთი დაუშვებელი პოლიტიკური ჩარევებისაგან, რომელიც  უცხოელი პირებისა და ჯგუფების მხრიდან შეიძლება განხორციელდეს“. საერთოდ, უნგრეთში მთავრობის მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მასობრივი მედიის საშუალებები და არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობა უკვე რამდენიმე წელია იზღუდება, აღნიშნულმა კანონმა კი ამ მხრივ სიტუაცია უფრო გაამწვავა - მათ ცილს სწამებენ და ისინი „მოღალატეებად და უცხოეთის ინტერესების გამტარებელ აგენტებად“ იწოდებიან. ვიქტორ ორბანმა ჯერ კიდევ 2019 წელს გააძევა ქვეყნიდან „ცენტრალურევროპული უნივერსიტეტი“, რომელსაც ამერიკელი მილიარდერის ჯორჯ სოროსის ფონდი აფინანსებდა. ამჟამად „უნივერსიტეტი“ ნაწილობრივ ვენაშია გადატანილი“.

 „რამდენად შესაძლებელია, რომ მსგავსი მოვლენები საქართველოსაც დაემუქროს? ასეთი საფრთხე ნამდვილად არსებობს. გასული წლის დეკემბრის ბოლოს სამხრეთკავკასიურმა ქვეყენამ ევროკავშირში გაწევრიანების კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიიღო. ერთი მხრივ, ქართველთა უმრავლესობა ევროფილები არიან, ევროკავშირის წევრობა სურთ, მაგრამ, მეორე მხრივ, ზემოთ აღნიშნული კანონპროექტის დებულებები ევროკავშირის დემოკრატიულ პრინციპებს და ფასეულებებს ეწინააღმდეგებიან, ანუ ქვეყნის ევროპულ პერსპექტივას საეჭვოდ ხდის.

კრემლი სიტუაციას სხვაგვარად უყურებს და აცხადებს, რომ საქართველოს მთავრობის მოქმედება სამართლიანია და ქვეყნის სუვერენიტეტის განმტკიცებისკენაა მიმართული. პარლამენტის მიერ მიღებული კანონით საქართველო ისეთი სახელმწიფოების გვერდით დგება, როგორებიც არიან უნგრეთი, თურქეთი, სერბეთი... ანუ იმ ქვეყნების გვერდით, რომლებშიც არასამტავრობო ორგანიზაციები  წლების განმავლობაში ხელისუფლების წნეხის ქვეშ არიან მოქცეულნი  და მათი „უცხოეთის აგენტებად“ სტიგმატიზაცია ხდება - თითქოსდა ისინი სახელმწიფო გადატრიალების ამზადებენ მოქმედი მთავრობის დასამხობად.

ქართველების 80%-ს ევროტლანტიკურ სტრუქტურებში გაერთიანება სურთ. უკრაინის მწარე მაგალითმა მათ აჩვენა, რომ რუსეთისაგან თავდაცვა მხოლოდ ნატოში გაწევრიანებით არის შესაძლებელი. ამავე დროს, ბევრი ქართველი ფიქრობს, რომ ქვეყანა ევროპულ გზაზე ძალიან ნელა მიდის - ისევე როგორც ზოგიერთი ბალკანური ქვეყანა, რომლებიც ევროკავშირის წევრობას უკვე 20 წელია ელოდებიან და თავს ბრიუსელისაგან მიტოვებულად გრძნობენ.

აღმოსავლეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში სამოქალაქო საზოგადოება ძირითადად დასავლური ფონდების, საელჩოების დაფინანსებით და ევროპული გრანტებით არსებობს. ძალიან ხშირად ეროვნულ მთავრობებს ამგვარი დაფინანსება სახელმწიფო ბიუჯეტებში გათვალისწინებული არ აქვთ. თავის მხრივ, ოლიგარქები მედიაკომპანიებს ყიდულობენ და ამგვარად, პოლიტიკაში ჩარევას იწყებენ, შედარებით უფრო თავისუფლად და დამოუკიდებლად მოქმედებენ და მთავრობისაგან განსხვავებულ პოზიციებზე დგანან. რასაკვირველია, რომელ ხელისუფლებას მოსწონს კრიტიკა? შესაბამისად, ხელისუფლება ასეთი მასმედიის დევნას და შეზღუდვას იწყებს. მაგალითად, ვიქტორ ორბანმა ქვეყნიდან გააძევა ჯორჯ სოროსის მიერ დაფუძნებული ფონდი „ღია საზოგადოება“.

აშკარად ჩანს, რომ ქართული კანონპროექტის ძალაში შესვლა ქვეყანაში სამოქალაქო ორგანიზაციებს ბოლოს მოუღებს. თუმცა საქმე უფრო მნიშვნელოვან საკითხს ეხება: ბევრი ადამიანს, რომლებიც საპროტესტო აქციებში მონაწილეობენ, ეშინიათ, რომ ერთ დღეს ისეთ საქართველოში გაიღვიძებენ, რომელიც რუსეთის მსგავსი იქნება, ან უფრო უარესი - მისი ნაწილი გახდება. გავიხსენოთ, რომ საქართველოს ტერიტორიის 20% (აფხაზეთისა და ე.წ. ‘სამხრეთ ოსეთის“ რეგიონები) რუსეთის ჯარების  მიერ არის ოკუპირებული. 2008 წლის აგვისტოში რუსული ტანკები თბილისიდან რამდენიმე კილომეტრის მოშორებით იდგნენ. გარდა ამისა, საქართველოს ეკონომიკა  ძალიან არის დამოკიდებული მოსკოვთან კავშირებზე. უკრაინაზე რუსეთის თავდასხმის შემდეგ ბევრ ქართველს კითხვა ებადება: „ჩვენ ხომ არ ვიქნებით შემდგომი ქვეყანა, რომელშიც რუსეთის ჯარი შეიჭრება?“.

როგორც საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე ამბობს, კანონპროექტის ამოქმედება არასამთავრობო ორგანიზაციების დაფინანსებას გამჭვირვალედ გახდის და ამით პოლარიზებაც შემცირდებაო, თუმცა დღეს პირიქით ვხედავთ - სამოქალაქო საზოგადოება ორად არის გაყოფილი - „ჩვენიანებისა“ და „მათიანების“ სახით. სხვათაშორის, ვიქტორ ორბანმა წარმატებით ისარგებლა მსგავსი ნარატივით და საზოგადოების ყურადღება კორუფციისა და თანამდებობების ბოროტად გამოყენების ფაქტებიდან სხვა მოვლენებზე გადაიტანა. სერბეთის პრეზიდენტი ალექსანდრე ვუჩიჩი კი, რომელიც მტრულად უყურებს არასამთავრობო ორგანიზაციებიდან წამოსულ კრიტიკას, აცხადებს, რომ ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციები საზღვარგარეთიდან კონტროლდებიან.

ქართველთა საპროტესტო აქციებში იმედებს აღვიძებს ის ფაქტი, მათ მამოძრავებელ ძალას ახალგაზრდები წარმოადგენენ. საქარტველოს პრეზიდენტი მკაფიპდ დადგა ახალგაზრდების მხარეზე და კანონპროექტს ვეტო დაადო. ევროპის კომისიამ ახლა უნდა შეისწავლოს კანონპროექტის გავლენა ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესზე და თუ აუცილებელი იქნება, საქართველოს კანდიდატის სტატუსი გაუუქმოს. ასეთ სიტუაციაში საქართველოს მთავრობა ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში, ალბათ, დამსახურებულ „კომპენსაციას“ მიიღებს. წყარო: https://www.profil.at/meinung/georgiens-alptraum/402900566

შენიშვნა: საქართველოში მიმდინარე პროცესებს ეხმაურება ამერიკული ჟურნალის „ფორინ პოლისის“ (Foreign Policy) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული სტატიაც სათაურით „ევროპა მზად არის საქართველოს მკაცრად მოექცეს: „უცხოური აგენტების“ კანონპროექტის მიღების გამო ევროკავშირმა შეიძლება საქართველოს წევრობის კანდიდატის სტატუსი გაუუქმოს“ (ავტორი - ჯოვანი ლეგორანო). წყარო: https://foreignpolicy.com/2024/05/21/georgia-eu-europe-foreign-agents-law-protests/

ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.