USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
Tbilisi
რეგიონული თავდაცვის ალიანსები – გარანტია უკრაინისთვის?
Date:  1107

რა მოხდა?

2022 წლის 14-15 მარტს დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრის რეზიდენციაში ერთობლივი საექსპედიციო ძალების (Joint Expeditionary Force (JEF) მთავრობათა მეთაურები შეიკრიბნენ და უკრაინას მხარდაჭერა გამოუცხადეს, მათ შორის სამხედრო აღჭურვილობისა და დახმარების თვალსაზრისითაც.

რა არის “ერთობლივი საექსპედიციო ძალები”?

JEF ჩრდილოეთისა და ბალტიის ზღვების ქვეყნების თავდაცვითი ალიანსია, რომლის წამყვანი ქვეყანაც დიდი ბრიტანეთია. ის 2014 წელს ჩამოყალიბდა და ჩრდილოეთისა და ბალტიის ზღვების უსაფრთხოების დასაცავადაა მომართული. მისი წევრები დღეისთვის არიან დანია, ესტონეთი, ფინეთი, ლატვია, ლიეტუვა, ნიდერლანდები, ნორვეგია, შვედეთი და ისლანდია.

ეს დაჯგუფება ნატოს ფარგლებში მუშაობს?

კი და არა… “წამყვანი ერების” თაოსნობით რეგიონული ალიანსების ჩამოყალიბებას ნატოს უელსის სამიტზე, 2014 ჩაეყარა საფუძველი. მისი აზრი იმაში მდგომარეობს, რომ ნატოსთან თავსებადი რეგიონული დაჯგუფებები შეიქმნას, რომლებშიც ნატოს არაწევრ ქვეყნებსაც შეეძლებათ ჩართვა – მაგალითად ფინეთი და შვედეთი ნატოს წევრები არ არიან.

რატომაა საჭირო ნატოს ჩარჩოს გარეთ ყოფნა?

ნატოს კოლექტიური თავდაცვის ქვაკუთხედი ქარტიის მეხუთე მუხლია, რომელიც ერთ ქვეყანაზე თავდასხმას ყველაზე თავდასხმად აღიარებს და ურთიერთდახმარების ვალდებულებას წარმოშობს. რადგან მეორე ომის შემდგომ მსოფლიოში სტრატეგიული თავდაცვის მხრივ ყველაზე ქმედითი შემაკავებელი ატომური იარაღია, ნატოს მეხუთე მუხლი სწრედ ამ გარანტიას იძლევა.

თუმცა, როგორც ახლა უკრაინაში ნათლად გამოჩნდა, მეხუთე მუხლი სისუსტესაც წარმოშობს. როგორ უნდა მოიქცეს ალიანსი, თუ მას აშკარა სამხედრო საფრთხე ემუქრება, თუმცა მის ტერიტორიაზე პირდაპირი თავდასხმა არ მომხდარა?

 

“მეხუთე მუხლის ზღურბლს ქვევით”

ფართომასშტაბიანი კიბერთავდასხმა ესტონეთზე, “მწვანე კაცუნები” ყირიმის ოკუპაციისას, პირველი შეტევა დონბასზე – ეს იმგვარი შეტევების მაგალითებია, რომლის ფარული ან გაცხადებული ამოცანაც ნატოს სამხედრო-პოლიტიკური დასუსტებაა, მაგრამ “მეხუთე მუხლის ზღურბლს ქვემოთ” ხდება. საერთაშორისო სამართლის მოთხოვნა და სამხედრო კეთილგონიერების პრინციპია მოწინააღმდეგეს მისი შეტევის პროპორციული პასუხი გაეცეს, ოღონდაც ნატოს ჩართვა საპასუხო ქმედებაში – ატომური გარანტიების გამო – ხშირად არაპროპორციულ ესკალაციად შეიძლება ჩაითვალოს.

სწორედ ამ დილემის გარს შემოსავლელად შეიქმნა ერთობლივი საექსპედიციო ძალები. სამხედრო საჭიროების შემთხვევაში, ბრიტანეთს, როგორც წამყვან ქვეყანას არ სჭირდება ნატოს თანხმობა ანდა დაჯგუფების წევრების კონსენსუსი საერთო უსაფრთხოების დაცვის ოპერაციის დასაწყებად. ამავე დროს, JEF-ის ძალები ნატოს სწრაფი რეაგირების კომპონენტადაც ითვლება და ალიანსის სახელითაც შეუძლიათ მოქმედება.

რამე გაუკეთებია ამ დაჯგუფებას აქამდე?

იქედან გამომდინარე, რომ საექსპედიციო ძალების მთავარი ფოკუსი საზღვაოა, თუმცა მას აქვს სამხედრო-საჰაერო და სახლმელეთო კომპონენტებიც. მასში მონაწილე ქვეყნები ხშირად ატარებდნენ ფლოტების ერთობლივ წვრთნებს. პირველი რეალური ოპერაცია 2021 წელს განხორციელდა, როცა JEF-ის ძალები გააქტიურდა და დიდი ბრიტანეთის ორი სამხედრო გემი ლატვიისა და ესტონეთის ტერიტორიულ წყლებში გაიგზავნა პატრულირებისათვის.

უკრაინას რა ხეირი?

უკრაინაში დაწყებული ომი ევროპისთვის და ნატოსთვის დილემას ქმნის – ატომური კონფლიქტის თავიდან აცილება აუცილებელია, მაგრამ ამავე დროს, საჭიროა რუსეთისთვის პასუხის გაცემა და უკრაინის მხარდაჭერა. დიდი ბრიტანეთი აქტიურადაა ჩართული გამოსავლის ძიებაში და 14-15 მარტის შეხვედრაც ამის მაგალითია.

პირველად მოხდა, რომ JEF-ის წევრები მთავრობის მეთაურების დონეზე შეიკრიბნენ: აქამდე ეს სტრუქტურა წმინდად სამხედრო ხასიათისა იყო. აქვე ვიდეოჩართვით მოუსმინეს უკრაინის ხელმძღვანელობასაც. გამოჩნდა, რომ დაჯგუფებამ შეიძლება უფრო პოლიტიკური ხასიათიც მიიღოს.

ბორის ჯონსონმა შეხვედრის შემდეგ თქვა: “ჩვენ შევთანხმდით, რომ პუტინმა ვერ უნდა გაიმარჯვოს ამ თავზეხელაღებულ წამოწყებაში“

ლიდერების განცხადებაში ნათქვამია, რომ “წევრები აპირებენ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულონ თავდაცვისა და შეკავების საქმეში” და რომ უკრაინას შეიარაღებას კვლავაც კოორდინირებულად მიაწვდიან.

უკრაინის სამხედროპოლიტიკურ წრეებში არსებობს იმის იმედიც, რომ თუ ნატოში მისი შესვლის შესახებ კონსენსუსი არ იარსებებს, მაშინ სწორედ JEF-ის მსგავს ალიანსებში შეიძლება მოხდეს უკრაინის შემდგომი ინტეგრირება.

გადახრა რეგიონული ალიანსებისკენ

მაშინ, როცა ნატო გლობალური შეკავების იარაღია აშშ-ს ატომური გარანტიებით, რუსული საფრთხიდან გამომდინარე კიდევ უფრო აშკარაა, რომ ევროპის სხვადასხვა რეგიონს საფრთხის სხვადასხვა განცდა აქვს და სამხედრო თვალსაზრისით განსხვავებული საფრთხეები ემუქრება. მათზე საპასუხოდ რეგიონული ალიანსებისაკენ გადახრა აშკარაა. ევროპელები სულ უფრო ხშირად ქმნიან რეგიონულ სამხედრო კოალიციებს, ბლოკებსა და  დაჯგუფებებს. უკრანასკნელ ხანებში, JEF-ის გარდა არსებობს საფრანგეთ-ბრიტანეთის “კომბინირებული ერთობლივი საექსპედიციო ძალები” (CJEF), რომლებიც ორი ქვეყნის საჰაერო და საჰაერო-მობილური ძალებითაა დაკომპლექტებული, საფრანგეთის ლიდერობით შეიქმნა მუდმივი სტრუქტურული თანამშრომლობის ინიციატივა ევროკავშირში (PESCO); დაიდო საფრანგეთ-საბერძნეთის თავდაცვის ორმხრივი პაქტი, შეიქმნა ბრიტანეთი-პოლონეთი-უკრაინის სამმხრივი კავშირი.

როგორც უკრაინის ხელმძღვანელობა აცხადებს, ნატოში გაწევრიანების შეუძლებლობის შემთხვევაში, ის შეეცდება, ორმხრივი ან მრავალმხრივი უსაფრთხოების “ქოლგა” გადაიფაროს. რეგიონული ალიანსები ამის გაკეთების ერთ-ერთი გზაა. ჩანს, დიდი ბრიტანეთი, რომელსაც “გლობალური ბრიტანეთის” აღდგენის ამბიცია ამოძრავებს, ერთ-ერთ ამგვარ საშუალებად JEF-საც მოიაზრებს.   

https://civil.ge/

society
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way