USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
რატომ გვაქვს თბილისში საცობები?
дата:  
რატომ გვაქვს თბილისში საცობები? მარტივი სქემებით ვეცდებით ამის ახსნას.
დავიწყოთ იმით, თუ როგორ წარმოიქმნებოდნენ მსხვილი არაზღვისპირა ქალაქები, ანტიკური ხანიდან მოყოლებული, მაგალითისთვის ავიღოთ ევროპის ქალაქები.
ქალაქები წარმოიქმნებოდნენ იქ, სადაც სავაჭრო გზები კვეთდნენ ერთმანეთს , ხშირ შემთხვევაში ეს იყო ხელსაყრელი, მდინარის ადვილად გადასალახი მონაკვეთი, სადაც სახმელეთო სავაჭრო გზა კვეთდა მდინარეს, რომელიც, თავის მხრივ (იმ დროისთვის), კიდევ უფრო მძლავრ სატრანსპორტო არტერიას წარმოადგენდა. ან ის ადგილი, სადაც მდინარის წყლის დონე იმდენად მცირდებოდა, რომ დიდი გემები ვეღარ მოძრაობდნენ და ტვირთის ტრანსპორტირება ხორციელდებოდა მცირე ზომის საცურაო საშუალებებით (კიოლნის მაგალითი).
სავაჭრო ქარავანის მდინარესთან მისვლისას ხდებოდა, მდინარის გადასალახად რიგის დაკავება, შესვენება , საქონლის გადმოწყობა -დალაგება. იქ, სადაც საქონელი ჩერდება და საწყობდება, წარმოიქმნება აღებ-მიცემა ანუ იწყება კომერცია. ასეთ ადგილს სჭირდება დაცვა. ჯერ ეწყობოდა საგუშაგო კოშკი _ ერთგვარი ფორტი . (იხ.სურ. 2).
თუ ადგილი ვითარდებოდა კომერციულად და იზრდებოდა მისი მნიშვნელობა , დროთა განმავლობაში, ეს ყველაფერი სრულდებოდა ციხე- სიმაგრის მშენებლობით, რომლის ირგვლივაც ჩნდებოდა დასახლება და იღობებოდა უფრო მძლავრი კედლით.(იხ .სურ. 3)
გვიან შუასაუკუნეებში ქალაქების ზრდამ და არტილერიის გნვითარებამ გამოიწვია ის, რომ ძველი თავდაცვითი კედლები კარგავენ აქტუალობას და ქალაქების თავდაცვითი სისტემა ეწყობა ბასტიონური პრინციპით.(იხ.სურ. 4) .
XIX საუკუნის შუიდან იწყება კედლების და ბასტიონების მოშლაც , მათ ადგილზე ეწყობა ქუჩები, ბულვარები , სხვადასხვა სახის სატრანსპორტო არტერიები. ამ პერიოდში, ინდუსტრიის განვითარებასთან ერთად, იწყება საზოგადოებრივი ტრანსპორტის განვითარება , ჩნდება პირველი სარელსო ტრანსპორტი _ ტრამვაი და მატარებელი.(იხ.სურ. 5) სამშენებლო-საინჟინრო ტექნოლოგიების განვითარებამ და საზოგადოებრივი ტრანსპორტის გამოჩენამ, გააჩინა ქალაქების ეფექტური „ბადის პრინციპით“ გადაგეგმარების საშუალება , ინგრევა ძველი და შენდება ახალი მაღალი შენობები , სწორდება და ფართოვდება ქუჩები, მარტივდება წვდომა შემოგარენთან.
მეXX საუკუნის დასაწყისში, ავტომობილის ქალაქების ქუჩებში გამოჩენამ, მოითხოვა გზების კიდევ უფრო გაფართოება, მძლავრი რეგულირებადი გზაჯვარედინების და შემოვლითი გზების მშენებლობა. მკვეთრად იზრდება ქალაქებიც.(იხ.სურ.6)
მე XX საუკუნის 30 იანი წლებიდან , ბევრ ქალაქში იწყება მეტროპოილიტენის მშენებლობა . მაღალი ტემპით იზრდება ქალაქების ავტომობილიზაციაც. შენდება პროსპექტები, ორდონიანი საგზაო კვანძები (იხ.სურ.7)
მე XX საუკუნის 40-50 იანი წლებიდან , იწყება ე.წ ჰაივეების და ავტობანების მშენებლობა (სტაფილოსფერით მონიშნული), რომლებიც, როგორც შემოვლითი, ისე ე.წ შიდა საქალაქო ტრანზიტების ფუნქციას ასრულებენ.(იხ.სურ.)
შიდა საქალაქო ტრანზიტების და ქალაქის ქუჩების „ბადის პრინციპით“ დაგეგმარება-მშენებლობამ , გაამარტივა ქალაქების სხდასხვა კუთხეების ერთმანეთთან შეუფერხებელი დაკავშირება . ერთმანეთის პარალელური ქუჩები, იძლევა როგორც ეფექტურ ცალმხრივი მოძრაობების დანერგვის საშუალებას, ისე „ა“ პუნქტიდან „ბ“ პუნქტამდე დამაკავშირებელ მარშრუტის ბევრ ალტერნატიულ ვარიანტს. (იხ.სურ.9), შესაბამისად, თუ სადმე დაგხვდა შეფერხება, მარტივად შესაძლებელია მისი გვერდის ავლა. შიდასაქალაქო ტრანზიტების მეშვეობით კი (სტაფილოსფერით მონიშნული), შეიძლება ნებისმიერ ადგილზე ისე მოხვედრა, რომ თითქმის არ გაიარო ქალაქის ქუჩები და უბნები, ასეთ მაგისტრალებზე შუქნიშნები და ზებრა გადასასვლელები მინიმუმამდე არის დაყვანილი, აქ მოწყობილია ორ -სამ დონიანი საგზაო კვანძები, ანუ მიღებულია სწრაფი და მაქსიმალურად შეუფერხებელი მოძრაობა (კახეთის გზატკცელის და აღმაშენებლის ხეივნის ანალოგები)
ხოლო, როდესაც ქალაქის ყველა კუთხე ერთმანეთთან კარგად შეკავშირდება და საგზაო სისტემის ჩამოყალიბება დასრულდება , იწყება ავტოტრანსპორტისთვის გარკვეული ქუჩების და უბნების დაკეტვა, საფეხმავლო ქუჩების, ველობილიკების და რეკრეაციული ზონების მოწყობა და ერთმანეთთან დაკავშირება-გაერთიანება (იხ.სურ 10)
მსხვილი ევროპული ქალაქებისგან განსხვავებით , თბილისის საგზაო სისტემის ჩამოყალიბება ჯერ არ დასრულებულა, ამისთვის კიდევ დიდი სამუშაოა ჩასატარებელი. თბილისის საგზაო სისტემა შეიძლება ჩაითვალოს ჩამოყალიბებულად , როდესაც მივიღებთ აი ასეთ ბადისებურ პრინციპით მოწყობილ საგზაო რუკას(იხ.სურ 11)_ ბევრი პარალელური გრძივი და განივი კავშირით, ნებისმიერი „ა“ წერტილიდან „ბ“ წერტილში მოსახვედრად ბევრი ალტერნატიული ტრაექტორიის.
40 კმ-ზე გადაჭიმულ თბილისს აუცილებლად სჭირდება სრაფი კავშირებიც, როგორც გრძივი, ისე განივი. მაგალითად, კახეთის გზატკცეცილი აუცილებლად უნდა დაუკავშირდეს აღმაშენებლის ხეივანს, განიტვირთება დიდუბე, სანზონა, ნაძალადევი, ჩუღურეთი, ავლაბარი, ისანი, სამგორი, ორთაჭალა, მტკვრის როგორც მარცხენა, ისე მარჯვენა სანაპიროები. მტკვარზე უნდა მოეწყოს ხიდები . ფონიჭალა უნდა დაუკავშირდეს თბილისის ზღვის ტერიტორიას . განიტვირთება ისანი, ორთაჭალა, სამგორი , ვაზისუბანი, ვარკეთილი. (იხ.სურ 12 და 13)
ქუჩების დავიწროებით, სატრანსპორტო ნაკადების შეფერხებით, ჩვენ თბილისს ვუქვეითებთ მობილობას და ეკონომიკურ პოტენციალს, იმის მაგივრად, რომ პირიქით გავუზარდოთ, გავხადოთ უფრო ეფექტური , შევქმნათ ბევრი მაღალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილი და შევამციროთ ემიგრაციაში წამსვლელთა ნაკადი. ამისთვის უნდა შევცვალოთ ხედვა, უფრო მასშტაბურად შევხედოთ ამ საკითხს. უნდა ვიფიქროთ არა ცალკე აღებულ თბილისზე , არამედ ძლიერი თბილისის აგლომერაციაზე , სადაც თბილისის გარდა მოიაზრება მცხეთა, რუსთავი, მარნეული , გარდაბანი და ეფექტურად შევკრად-დავაკავშიროთ ისინი. განსაკუთრებული, ეკონომიკური პოტენციალის მატარებელია თბილისი-რუსთავი-მარნეულის ეკონომიკური სამკუთხედი-კონგლომერატი და ამაზეა სამუშაო პირველ რიგში! ზუსტად ეს სამკუთხედია საქართველოს გული და მომავალი!
(იხ.სურ 14)
ეკოლოგიას , ტურიზმს და მომსახურეობის სფეროს უნდა ჰქონდეს თავისი ადგილი , მრეწველობას და მსოფლიო ვაჭრობა-ლოჯისტიკას თავისი! მაშინ ვიქნებით მაგრები, თუ ამ ორ მიმართულებას ერთმანეთთან ჰარმონიაში მოვიყვანთ, ანუ მივიღებთ ეკოლოგიურად სუფთა, არასტრესულ გარემოს!
პ.ს თუ თბილისის მერიას ექნება სურვილი, მზად ვართ თანამშრომლობისთვის. გვაქვს მომზადებული კონკრეტული სქემები. ერთ თვეში დავამარცხებთ საცობების 30%ს, ერთ წელიწადში -50%ს, ხუთ-ათ წელიწადში-95%ს
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати