USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
რა ვითარებაა ამ დროისთვის უკრაინაში
თარიღი:  377

2023 წლის 30-31 ივლისის შეჯამება უკრაინაში:

- The Wall Street Journal სატელიტურ ფოტოს აქვეყნებს ტოკმაკის ირგვლივ, ზაპორიჟიას ოლქში და აღნიშნავს, რომ მთელი ფრონტის ხაზი მაქსიმალურადაა ფორტიფიცირებული. პრაქტიკულად, ყოველ რამდენიმე კილომეტრში რამდენიმე შრიანი თავდაცვის ზღუდეები, სანგრები, დანაღმული ველებია გაშლილი. საინტერესოა ისიც, რომ ჟურნალის ინფორმაციით, ფორტიფიკაციული ნაგებობები ბევრია თავად რუსეთშიც, ისევე როგორც ყირიმისაკენ მიმავალ გზაზე და უშუალოდ ყირიმშიც კი. ზოგადად, რუსულ არმიას ყველაზე კარგად სამხრეთის, ზაპორიჟიასა და ხერსონის ოლქების ოკუპირებული ნაწილები აქვს გამაგრებული. სწორედ ამიტომაა, რომ იქ შეტევა და წინააღმდეგობის გადალახვა საკმაოდ რთული ამოცანაა.

- ბოლო ორი დღეა პერიოდულად იბომბება რუსეთი,, ბრიანსკის ოლქი, სადაც ლოჯისტიკური მომარაგების ხაზებისა და სამხედრო კოლონების გარდა იბომბება საარტილერიო პოზიციებიც. უკრაინელები ყოფილ ჰაერსაწინააღმდეგო მოდიფიცირებულ რაკეტებს იყენებენ.

- მოსკოვის ოლქში და უშალოდ მოსკოვში დრონები აღარავის უკვირს. მაგრამ საინტერესო ტენდენციაა - ომის შემსწავლელი ინსტიტუტი (ISW) აღნიშნავს, რომ რუსი სამხედრო მიმომხილველები აღარ წერენ ნეგატიურ ინფორმაციას და მხოლოდ ჩამოგდებულ უკრაინულ რაკეტებსა და დრონებზე ამახვილებენ ყურადღებას. ანუ მაგალითად შეიძლება თქვან, რომ 24 უკრაინული დრონი იქნა ჩამოგდებული, მაგრამ არ აღნიშნავენ, რომ 26 დრონი იქნა გაშვებული და აქედან 2 ვერ ჩამოგადეს. ანუ რა გამოვა? იმ 2 დრონზე აღარავინ აღარ ისაუბრებს. საინტერესოა კიდევ ერთი ტენდენცია: თუკი რაიმე რუსებს თავად შეეშალათ ან თავად მოუვიდათ აუცილებლად აბრალებენ უკრაინელებს. მარტივია ასე და იმიტომ. თუმცა, როდესაც პრობლემის წყარო არ იცი და თავს იტყუებ მხოლოდ საკუთარ თავს აზარალებ.

მეტიც, ხშირად ომის მიმოხილვა უბრალოდ შავ ტყუილზეა აგებული - მაგალითად ჩონჰარის სარკინიგზო ხიდის დაბომბვისას (ხერსონი-ყირიმი) რუსული პროპაგანდა ამბობდა, რომ არაფერი სერიოზული არ ხდება მაშინ, როდესაც ირკვევა რომ რკინიგზა და ელექტრონული ხაზები ამ მიმართულებით ძლიერ დაზიანდა.

- მარიუპოლში პარტიზანები მოქმედებენ, რომელთაც რუსების მიერ ოკუპირებული სამხედრო დანიშნულების საწარმო ააფეთქეს, რომელშიც რუსი სამხედროებიც იმყოფებოდნენ.

- ბახმუტის სამხრეთით, კლიშჩიივკაში შეტაკებები გრძელდება. უკრაინელებს დასახლების ნახევარი უკავითა და ყოველი სახლის გაწმენდა მიმდინარეობს. არის ვერსია, რომ რეალურად, რუსების ცენტრალურმა დანაყოფებმა დასახლება დატოვეს, მაგრამ ისეთ პოზიციებზე არიან განთავსებული, რომ ვერც უკრაინელები ახერხებენ კლიშჩიივკას მთელს პერიმეტრზე შესვლას, რადგან რუსების სამიზნედ შეიძლება იქცნენ. ამასთან, დასახლებაში რუსული დივერსიული ჯგუფები კვლავ არიან და სწრაფად გადაადგილდებიან, რაც მისთვის ბრძოლას ართულებს. ასეა თუ ისე, საკმაოდ ბუნდოვანი სურათია კლიშჩიივკადან და უნდა ითქვას ისიც, რომ როგორც ჩანს რუსები იმაზე დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ მას, ვიდრე სამხედრო თვალსაზრისით შეიძლება ჰქონდეს. ამის მიზეზი კი ისაა, რომ კლიშჩიივკაზე ბახმუტისაკენ მიმავალი რკინიგზის ხაზი გადის, რომლის აღმოსავლეთითაც რუსებს ბევრი ფორტიფიკაცია აღარ აქვთ.

- ლუგანსკის ოლქში, სვატოვეს მიმართულებით უკრაინელები არიან ახლა კონტრშეტევაზე. რუსებმა რა ტერიტორიებიც ბოლო ერთ თვეში დაიკავეს, უკრაინელებმა მათი ნაწილი უკან დაიბრუნეს. შეტაკებები ახლაც გრძელდება. სავარაუდოა, რომ რუსებს რეზერვების მიშველება მოუწევთ ამ მიმართულებით უკრაინელთა კონტრშეტევის შესაჩერებლად და ინიციატივის დასაბრუნებლად, რადგან სხვა შემთხვევაში კონტრშეტევა საკმაოდ საშიშია ხოლმე.

- კვლავ აფეთქებებია ყირიმში. ამჯერად ეპიცენტრი ცენტრალური ქალაქი სიმფეროპოლია.

- რუსეთის ხელისუფლება ჩრდილოეთ კორეასთან აქტიურ მოლაპარაკებას აწარმოებს თვითმავალი არტილერიის შესაძენად. იმ ფონზე, რომ ჩრდილოეთ კორეა არტილერიის მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური მწარმოებელია, კრემლის მხრიდან ფხენიანის კარზე ყოფნა უცნაური სულაც არ არის. მაგრამ საინტერესო ისაა, თუ რას მოითხოვს ჩრდილოეთ კორეა მოსკოვისაგან. ამის მხოლოდ სპეკულაცია შეგვიძლია.

- რუსეთ-აფრიკის სამიტზე გადაწყდა, რომ რუსეთი აფრიკულ ქვეყნებს 23 მილიარდ ვალს ჩამოუწერს. რატომაა ეს მნიშვნელოვანი? რუსეთისათვის ახლა ფული მნიშვნელოვანია, მაგრამ პოლიტიკური ზეგავლენების მოპოვება კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი. რას მოითხოვს სანაცვლოდ მოსკოვი? ცხადია პოლიტიკურ მხარდაჭერას, მაგრამ ამის გარდა შესაძლოა მოხალისე მეომრები, რესურსები, სამხედრო ბაზების განთავსება და ნებისმიერი სხვა რამ. რეალურად, სუბ-საჰარის აფრიკაში დღეს მთავარ მოთამაშეებად ჩინეთი და რუსეთი გვევლინება. საინტერესო ისაა, ჩინეთისა და რუსეთის ინტერესები ხომ არ გადაიკვეთება რეგიონში? უკვე ვნახეთ, რუსეთის დასუსტების ფონზე თუ როგორ ითვისებს შუა აზიას ჩინეთი.

- უკრაინასა და ხორვატიას შორის შეთანხმებები შედგა, რომლის მიხედვითაც უკრაინა ხორვატიის პორტებს გამოიყენებს ხორბლის გადასატანად. იქამდე კი დუნაის გავლით მოხვდება თუ სახმელეთო გზით არაა ცნობილი.

 

მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.