USD 2.7248
EUR 3.1619
RUB 3.4828
თბილისი
რა ვითარებაა ამ დროისთვის უკრაინაში - გიორგი კობერიძე
თარიღი:  751
2023 წლის 19-20 აგვისტოს შეჯამება უკრაინაში:
- გადაწყვეტილება მიღებულია - აშშ-მ მწვანე შუქი აანთო, დანია და ნიდერლანდები უკრაინას ჯამში 43 ერთეულ F-16 მრავალფუნქციურ გამანადგურებელს გადასცემს. მიწოდება ერთიანად ვერ მოხდება და ეტაპობრივად განხორციელდება. მაგრამ ეს მხოლოდ დასაწყისია. 4600-ზე მეტი F16-ია წარმოებული, რაც ნიშნავს რომ მათი უკრაინისათვის გადაცემის დიდი პოტენციალი არსებობს.
- შვედეთი უკრაინას CV90 საბრძოლო მანქანების წარმოებაში დაეხმარება უკრაინას, ხოლო გერმანია სხვადასხვა ტექნიკის სარემონტო სამუშაოების გაწევაში უზრუნველყოფს. რეალურად, უკრაინას ბევრი ქარხანა და საწარმო ისეთ ადგილას აქვს, რომელსაც ვერ მისწვდება რუსეთი. ამ მხრივ კვლავ მნიშვნელოვანია პოლონეთიც. ეს იმაზე დიდი სტრატეგიული სიღრმეა, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს.
- დრონებით დაიბომბა რუსეთი, კურსკის რკინიგზის სადგურის ტერიტორია და ბელგოროდის გარეუბნის ინდუსტრიული წერტილი.
- დონეცკის ოლქში, ველიკა ნოვოსილკას სამხრეთით, ახლადგათავისუფლებულ უროჟაინეზე რუსებმა შეტევის წარმოება სცადეს. შეტევა ჩავარდა უროჟაინეს მისადგომებამდეც კი. შეტევა შეტევისათვის იერიშის ყველაზე უგუნური ფორმაა. უკრაინელები აგრძელებენ საბრძოლო მოქმედებებს დასახლების სამხრეთით, სტარომლინივკასა და ბაჟანიეს მიმართულებით.
- ხარკივის ოლქში, უკრაინელებმა კუპიანსკის ევაკუაცია დაიწყეს. მიზანი მოსახლეობის დაბომბვებისაგან გარიდებაა. საბრძოლო მოქმედებები ქალაქიდან 8 კილომეტრში და მდინარე ოსკილის დასავლეთ სანაპიროზე მიმდინარეობს (კუპიანსკი აღმოსავლეთითაა და მას საფრთხე ნაკლებად ემუქრება). სამხედრო კომენტატორებს უკვირთ რუსული დაწოლა ამ მიმართულებაზე, მით უფრო რომ წინსვლას პრაქტიკულად არ აქვთ. მათ რიგებში მსხვერპლი ძალიან დიდია ხოლო შეტევის ამოცანა ძალიან ბუნდოვანია გარდა იმისა, რომ უკრაინელების ყურადღება ამ სექტორზე რჩება.
- მას შემდეგ რაც რუსებმა ჩერნიჰივის დრამის თეატრი დაბომბეს და მშვიდობიანი მოსახლეობა (მათ შორის ბავშვები) დახოცეს, აცხადებენ, რომ შენობაში დრონების გამოფენა იყო და ამიტომაც მიიტანეს მასზე იერიში.
- რუსეთში იმ მოქალაქეთა გაწვევაც დაიწყო, რომელთაც რუსული პასპორტი დაჩქარებული წესით სულ ახლახან აიღეს. საბოლოო ჯამში, რუსული სახელმწიფო მაინც ისეა მოწყობილი რომ მდიდარი ეთნიკური რუსები ომს თავს არიდებენ, ეთნიკურად არარუსული მოქალაქეები კი უფრო მასობრივად ხვდებიან და კვდებიან ფრონტზე.
- როდესაც პრეზიდენტ ზელენსკის ჰკითხეს ხომ არ აპირებს ტერიტორიები გაცვალოს რაიმეს სანაცვლოდ, მან განაცხადა, რომ დიახ, ის მზადაა ბელგოროდი [ქალაქი რუსეთში] გაცვალოს ნატოს სანაცვლოდ. სხვაგვარ კომპრომისზე ის უარს აცხადებს.
- Foreign Affairs-ში დაიბეჭდა კარნეგის რუსეთის ევრაზიული ცენტრის მკვლევარის, ტატიანა სტანოვაიას წერილი. იგი ამბობს, რომ რუსეთში პოლიტიკური სიტუაცია სწრაფად იცვლება: პოლიტიკური ძალაუფლება და ზეგავლენები რადიკალ აგრესიულ ფრთას უვარდება, ხოლო პუტინის ძველი გვარდია გვერდით ჩოჩდება. იმ ფონზე რომ ძველ გვარდიას ადეკვატურობა დაკარგული აქვს და ომს ძველი მეთოდებით წარმართავს, ახალი, რადიკალური ფრთის მიზანი უკრაინისათვის ომის გამოცხადება და მთელი ეკონომიკის სამხედრო სფეროსკენ მიმართვაა. ისინი იმაზე მეტად არიან დასავლეთის და უკრაინის მოძულეები, ვიდრე პუტინის ძველი გვარდია. უშიშროების სამსახურების რადიკალები რეალურ ზეგავლენას პოვებენ პუტინზე, ხოლო ისეთი ადამიანები, როგორიც მედვედევია გვერდზე შეიძლება იქნას გადაწეული, მიუხედავად იმისა, რომ ისიც რადიკალების რიგებში ცდილობს ჩაწერას და მუდმივად ბირთვული იარაღით იმუქრება (ოცდაათზე მეტი მუქარა განახორციელა მან). ახალი რადიკალური ფრთა საბჭოთა და ნაცისტური რეპრესიების მომხრეა და ქვეყნის მართვის ტოტალიტარული წესის მხარდამჭერია. ეს კი წმენდის გაგრძელებასა და შიდა დაპირისპირებებს გულისხმობს. ამ ფონზე, აღნიშნავს სტატიის ავტორი, მოსახლეობაშიც შეიცვალა განწყობები. თუკი აქამდე რუსეთში ცდილობდნენ რომ ომისგან შორს დაეჭირათ თავი, ახლა უკვე პოზიციის არჩევა სავალდებულო გახდა. დეკლარირებულად პუტინისა და ომის მხარდაჭერა კვლავ მაღალია, მაგრამ ის ფაქტია საგანგაშო, რომ მოსახლეობის შიგნითაც შეიმჩნევა რადიკალიზაცია და მათი მხარდამჭერების ზრდა. ანუ რაციონალურ გონზე მეტად ირაციონალური რადიკალიზმი განაგრძობს ზრდას. სამხედრო-პოლიტიკური და მოსახლეობის ეს რადიკალური ჯგუფი პუტინის მეთოდებს არ იწონებს, მით უფრო მას შემდეგ რაც პრიგოჟინმა ამბოხი გაუბედა მას და ამის გამო არ დასჯილა იგი. ანუ, მარტივად რომ ვთქვათ, რადიკალები პუტინს სირბილეში ადანაშაულებენ. საბოლოო ჯამში ამ პროცესმა შეიძლება პუტინის რეჟიმის დამხობა არ გამოიწვიოს, მაგრამ მის ირგვლივ რეალური ძალაუფლება კიდევ უფრო აგრესიულ ფრთას ექნება ხელში აღებული. მეტიც, ხაზს უსვამს ავტორი, პუტინის რეჟიმში პირველად ხდება, რომ რადიკალური დაჯგუფება ზოგიერთ გადაწყვეტილებას თავად იღებს ისე, რომ არ უთანხმებს მას პუტინს. ამ პროცესში ყველაზე მეტად როსგვარდია ძლიერდება, რომელიც ნებისმიერ დროს ე.წ. Kingmaker ანუ ძალაუფლების მთავარი განმსაზღვრელი ხდება. სიტუაცია რუსეთის შიგნით სტაბილური აღარაა, მით უფრო დრონების აქტიური დაბომბვების ფონზე. ამ შემთხვევაში ვინ გაიმარჯვებს რუსეთის სამეფო კარის თამაშებში და რა ბედი ეწევა პუტინის გარემოცვას (ისევე როგორც პუტინს) რთული სათქმელია, მაგრამ რადიკალების ზრდა ომის მიმდინარეობაზე შეიძლება აისახოს - რადიკალებისათვის თავდაცვითი ომი სულაც არაა სასურველი. ეს კი ვაბანკია, რომლიდანაც რა ფორმით გამოვა რუსეთი (და გამოვა თუ არა საერთოდ) არავინ იცის.
მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე
ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).

გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:

 „ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა,  ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.

ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.

„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.

ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.

როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.

„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.

„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.

პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.