USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
თბილისი
რა ხდება აფხაზეთში: ასლან ბჟანია - რუსეთის პრეზიდენტის შეხვედრის დროს მოკავშირე სახელმწიფოების შექმნის საკითხი დადგა
თარიღი:  1036

აფხაზეთის ე.წ. რესპუბლიკის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ საზოგადოებრივ პალატასთან შეხვედრის დროს განაცხადა, რომ რუსეთის ფედერაციულ რესპუბლიკასა და აფხაზეთის რესპუბლიკას შორის მჭიდრო ეკონომიკური და სოციალური თანამშრომლობა იწყება. მან მკაფიოდ გაუსვა ხაზი იმ ფაქტს, რომ აუცილებელია რუსეთის ფედერაციულ რესპუბლიკასთან პარტნიორობა და ინტეგრაცია პოსტსაბჭოთა სივრცეში. პრეზიდენტის თქმით,  ენერგეტიკული, სამხედრო შეიარაღების, უსაფრთხოებისა თუ უძრავი ქონების გაყიდვის საკითხები აუცილებლად რუსეთთან უნდა იყოს შეთანხმებული.

ე.წ. პრეზიდენტი თავის გამოსვლაში თქვა, რომ ამ ეტაპზე ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი სამხედრო შეიარაღების მობილიზებაა. იგი სამხედრო ბაზებზე ბოლო ვიზიტის შემდეგ ძალიან უკმაყოფილიოა და საჭიროდ და აუცილებლად მიიჩნევს სამხედრო ბიუჯეტი მკვეთრად გაიზარდოს. მით უმეტეს, რომ ყარაბახის ომის შემდეგ საფრთხე რეალურია და შესაძლოა მის წინაშე აფხაზეთის დადგეს.

«იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენ სამშვიდობო ხელშეკრულება დადებული არ გვაქვს, ხოლო საქართველო აქამდე მიიჩნევს, რომ აფხაზეთი მისი ტერიტორიაა და ამაში მას სოლიდარობა არაერთი სახელმწიფო უცხადებს, სამხედრო უსაფრთხოების საკითხი წინა პლანზე გადმოდის. მე გუშინ ჩვენი სამხედრო ბაზები მოვინახულე და არც კი ვიცი თუ როგორ  აღვწერო ნანახი. ამ მიმართულებით ჩვენ წინ სერიოზული სამუშაო გველის. თქვენ ალბათ ყველას კარგად გახსოვთ სამხრეთ კავკასიაში განვითარებული 2008 წლის მოვლენები. რუსეთის მიერ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარებამ სიტუაცია მკვეთრად გაამწვავა. ჩვენი კავშირის გამტკიცება და ერთიანი ძალებით საერთო ტერიტორიაზე სამხედრო ბაზების უზრუნველყოფა ჩვენი პირველი ამოცანა უნდა იყოს. მშვიდობა, რომელიც ახლა ჩვენთან სუფევს - უნდა შენარჩუნდეს, მისი მხარდაჭედა კი მხოლოდ შესაფერისი შეიარაღებითაა შესაძლებელი, რაც არც თუ ისე იაფი სიამოვნებაა».

ასლან ბჟანიას გამოსვლის შემდეგი თემა პანდემია და მასთან გამკლავების გეგმის განხილვა გახლდათ. კოვიდთან საბრძოლველად უკვე 500 მილიონი რუბლი გამოიყო.  უნდა აღინიშნოს, რომ აფხაზეთის ბიუჯეტი წელს მხოლოდ და მხოლოდ 1 მილიარდ რუბლს შეადგენს, რადგან ისევე როგორც ყველგან, კოვიდ შეზღუდვებიდან გამომდინარე ფუნქციონირება არაერთმა ბიზნესმა შეწყვიტა.  ბჟანიას გამოსვლის თანახმად, იგი იმედოვნებს, რომ აფხაზეთი 2021 წლის პირველ ნახევარში მოახერხებს პანდემიასთან ეფექტურად გამკლავებას და ეკონომიკური ზრდის რიცხვები პირვანდელ ნიშნულს დაუბრუნდება.

შემდეგ ბჟანია უკვე ენერგეტიკასაც შეეხო. მისი თქმით სისტემა იმდენად ჩამოშლილია, რომ მის რეაბილიტირებას 10 მილიარდი რუბლი მაინც დასჭირდება. დახმარების ხელი გამოწვდას კი, რა საკვირველია, მეგობარი რუსეთისგან ელის. რუსეთის მხარდაჭერის გარეშე ხომ ვერც აფხაზური ეკონომიკა იარსებებს და ვერც შუქი ენთება სახლებში - ეს არის ის მწარე სიმართლე, რომელიც ბჟანიას თავის გამოსვლაში არ დაუმალავს.

«ჩვენ ინვესტიციები გვჭირდება. ხოლო თუ რა პირობებით შევძლებთ მათ მოზიდვას, ამ საკითხზე ხმამაღლა უნდა ვისაუბროთ. როცა დავდგებით არჩევანის წინაშე: გვქონდეს შუქი? თუ არ გვქონდეს? - ეს არჩევანი მარტივია. ქონისთვის გარკვეული რაოდენობის ფული იქნება საჭირო. მის მოსაზიდად კი გარკვეული ნაბიჯების გადადგმა. სიმართლეს თვალებში უნდა შევხედოთ. ჩვენ არ გაგვაჩნია იმდენი რესურსი, რომ ქვეყნის კეთილდღეობისთვის აუცილებელი გეგმები სრულად დავაფინანსოთ. ასე რომ, ჩვენ პარლამენტთან და მთავრობასთან ერთად სახელმწიფოებრივი ინტერესები ყველაფერზე მაღლა უნდა დავაყენოთ და ჩვენს ხალხზე ვიფიქროთ».

უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე უძრავი ქონების გაყიდვა იმ პროგრამიის პირველი ნაწილი იყო, რომელიც საერთო სივრცის შექმნასა და განვითარებას მოიაზრებდა.   დროებით ეს პროცესები შეჩერდა, თუმცა ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ საკითხი დაიხურა და მას აღარ მიუბრუნდებიან. პრეზიდენტი თვლის, რომ ეს პროგრამა ძალიან სასარგებლოა.  მან ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ ამჟამად საცხოვრებლის მიღების რიგში დაახლოებით 2500 ადამიანი დგას. მათი აფხაზური ცხოვრების უზრუნველსაყოფად 6 მილიარდი რუბლია საჭირო, რაც რა თქმა უნდა ბიუჯეტში არაა და ასევე „პრაგმატული მიდგომა“ სჭირდება.

ე.წ აფხაზეთის პრეზიდენტმა მოსახლეობას აცნობა იმის შესახებ, რომ მის  და რუსეთის პრეზიდენტის შეხვედრის დროს მოკავშირე სახელმწიფოების შექმნის საკითხი დადგა. ასლან ბჟანია ამ სამომავლო პერსპექტივას პოზიტიურად უყურებს და მასში ვერანაირ რისკს ვერ ხედავს.

«ვლადიმერ ვლადიმეროვიჩმა შეხვედრისას ძალიან სწორი აქცენტები დასვა. მისი თქმით ევრაზიასა და ზოგადად მსოფლიოში ისეთი სიტუაციაა, რომ ახლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ნებისმიერი მოკავშირე, ნებისმიერი ქვეყანა, რომელიც ჩვენს საერთო ინტერესებს გაიზიარებს, როგორიცაა მაგალითად ბელორუსია.  ჩვენ ურთიერთობა ყველა იმ ერთან უნდა გავაღრმავოთ, ვინც ჩვენ ისტორიულ მოკავშირედ აღგვიქვავს. დაიწყება ისეთი გლობალური პროცესები, რაც პოსტსაბჭოთა ქვეყნებს „აიძულებს“ თავიანი ინეტერესების გასატარებლად გარკვეული კავშირი შექმნას. და ჩვენ, თუ კი ჩვენი მოსახლეობაც დაგვეთანხმება, აუცილებლად გავხდებით ამ კავშირის ერთგული წევრი. როგორც ჩანს, ყველაფერი სწორედ ამისკენ მიდის, მე პირადად კი, ამაში ვერანაირ რისკს ვერ ვხედავ».

საზოგადო პალატის ერთ-ერთი წევრი დაინეტერესდა - თუ რა აზრი იმალება „ერთიანი სოციალურ-ეკონომიკური სივრცის“ შექმნის მიღმა. ასლან ბჟანიამ კითხვის პასუხად ევროკავშირის მაგალითი მოიყვანა. თუ კი მათ შეძლეს და მჭიდრო თანამშრომლობის შედეგად უსაფრთხო და ძლიერი გარემო შექმნეს, მაშინ სწორედ ასეუნდა მოიქცეს აფხაზეთიც. „ეს კავშირი მოსპობს იმ საშინელებას, რაც ახლა ფსოუს სასაზღვრო გამშვებ პუნქტზე ხდება.

ასევე დაისვა კითხვა იმის შესახებ, აქვს თუ არა პრეზიდენტს ახალი გეგმა შეუსაბამოდ დიდი სახელისუფლებო ავტოპარკის ან მმართველი აპარატის შეკვეცასთან? ითქვა, რომ დეპუტატების რაოდენობა აფხაზეთის რესპუბლიკის მცხოვრებ მოსახლეობასთან მიმართებით ზედმეტად დიდია, რაც ნიშნავს იმას, რომ მათი ხელფასებიც ფაქტობრივად არამიზნობრივია. პრეზიდენტი დაეთანხმა იმ აზრს, რომ აპარატის ფინანსური მხარდაჭერა საჭიროზე მეტია  და ამ საკითხის დარეგულირებას იგი უახლოეს მომავალში აპირებს. როგორც აღმოჩნდა, აფხაზეთის საბიუჯეტო გეგმის ამ ნაწილით არც რუსეთია კმაყოფილი, რადგან სწორედ მათი ბიუჯეტიდან გამოიყოფა თანხები და ამ თანხებმა შარშან 1 მილიარდი რუბლი შეადგინა.

პრეზიდენტი მოსამართლეების ანაზღაურების საკითხსაც შეეხო და აღნიშნა, რომ ხელფასების მატებამ მათი გადაწყვეტილებები უკეთესობისკენ სულაც ვერ შეცვალა. ბჟანიამ მოსამართლეეს „დახურული კლუბის წევრები“ უწოდა და ეს კომპლიმენტი ნამდვილად არ ყოფილა. მისი თქმით, სწორედ მათი დამსახურებაა, რომ კორუფციასთან ბრძოლაში დიდი მიღწევები არაა და დაპირდა იქ შეკრებილ საზოგადოებას, რომ ეს ვითარება ძალიან მალე შეიცვლება.

რაც შეეხება სოფლის მეურნეობის სფეროს, ბჟანია მის წარმომადგენლებს დაპირდა, რომ მომავალ წელს ფინანსური მხარდაჭერა სახელმწიფოს მხრიდან ნამდვილად ექნებათ.

 

ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.