USD 2.7109
EUR 3.1197
RUB 3.3417
Tbilisi
«Foreign Affairs»(აშშ): „ომებში გახვეული მსოფლიო: კონფლიქტების გლობალური აფეთქება“
Date:  524

ამერიკულ ჟურნალ Foreign Affairs-ში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ომებში გახვეული მსოფლიო: კონფლიქტების გლობალური აფეთქება“ (ავტორი -პიტერ სოლსბერი). როგორც მასალაშია აღნიშნული, პლანეტაზე კონფლიქტების რიცხვი მატულობს, მშვიდობისმყოფლობა კი კლებულობს - შუამავლებს რეალური ზავისა და მშვიდობის მიღწევა აღარ შეუძლიათ. სტატიის ავტორები თვლიან, რომ აუცილებელია სამშვიდობო საქმიანობის პრინციპთა საფუძვლიანი ცვლილება.

გთავაზობთ ამონარიდებს პუბლიკაციიდან:

მსოფლიოში კონფლიქტების რაოდენობა იზრდება. ნორვეგიის დედაქალქ ოსლოში არსებული საერთაშორისო პრობლემების კვლევითი ინსტიტუტის მონაცემებით, ცივი ომის პერიოდიდან მოყოლებული, ომებისა და შეიარაღებული კონფლიქტების რაოდენობა მატულობს და დღეისათვის მათი რაოდენობა რეკორდულ დონეს აღწევს. თუ 10 წლის წინ კონფლიქტი ხანგრძლივობა საშუალოდ 5-7 წელს შეადგენდა და წლის განმავლობაში აქტიური მხოლოდ 33 კონფლიქტი იყო, ახლა, 2023 წელს, მათი რაოდენობა 55-მდე გაიზარდა, ხოლო ხანგრძლივობა - 8-11 წლამდე. უფრო მეტიც - უკვე ათი წელია მსოფლიოში, ომებს ნებისმიერ მომენტში შეუძლიათ იფეთქონ, როგორც ეს უკრაინაში (და ახლო აღმოსავლეთში) მოხდა. შესაბამისად, 2022 წლისათვის მსოფლიოს მოსახლეობის მეოთხედს ცხოვრება კონფლიქტურ რეგიონებში უწევდა, ხოლო დევნილი და ლტოლვილი ადამიანების რიცხვმა 2023 წელს რეკორდულს მიაღწია.

(...)

ქვეყნები, რომლებიც ტრადიციულად არიან დაკავებულები სამშვიდობო-საშუამავლო საქმიანობით (აშშ, დიდი ბრიტანეთი, ევროკავშირის წევრები), ამჟამად, უბრალოდ,  კონფლიქტების მართვის რეჟიმში არიან გადასულნი. ახლო აღმოსავლეთში და მსოფლიოს სხვა ადგილებში მომხდარი მოვლენები გვახსენებენ იმას, რომ მათი მართვა მხოლოდ გარკვეულ მომენტამდე შეიძლება. იმდენად, რამდენადაც საომარი მოქმედებები მთელ მსოფლიოში ვრცელდება, ხოლო კონფლიტების სიღრმული მიზეზები მოუგვარებელი რჩება, მშვიდობის დამყარებისა და განმტკიცების ტრადიციული ინსტრუმენტები სულ უფრო არაეფექტურნი ხდებიან. შედეგები ისაა, რომ სულ უფრო მეტი სახსრები იხარჯება, სულ უფრო მეტი ადამიანი ხდება ლტოლვილი, რომლებიც რიგ ქვეყნებს პრობლემებს უქმნიან და საზოგადოება საფრთხის წინაშე რჩება, მშვიდობა კი არ მყარდება. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, დღის წესრიგში დგება საკითხი - აუცილებელია მოიძებნოს ახალი მიდგომები როგორც კონფლიქტების მართვისა და მათი მოგვარების, ასევე ომების ნეგატიური შედეგების გამოსწორების მიზნით.

რატომ რთულდება ომების დამთავრება? რა უშლის ხელს კონფლიქტების შეწყვეტას? ამ საკითხზე მსჯელობისას შეიძლება რამდენიმე მიზეზზე გავამახვილოთ ყურადღება. პირველ რიგში, კონფლიქტების ხასიათი შეიცვალა: ყველაზე უფრო ხშირად კონფლიქტები ხდება სახელმწიფოებსა და შეიარაღებულ დაჯგუფებებს შორის, რომლებთაც აქვთ თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენების შესაძლებლობა, აქვთ მოწინავე იარაღის შესაძენი ფული (ბუნებრივი რესურსების სარგებლობით ან დანასაულებრივი საქმიანობით). ცივი ომის დროს კონფლიქტები სუპერსახელმწიფოების ერთმანეთთან მეტოქეობის ჩარჩოებში ხდებოდა, დღეს კი მათ საერთაშორისო ხასიათი მიიღეს.

მეორე მომენტი - თუ ადრე კონფლიქტების მოგვარებაში შუამავლის როლს ძირითადად გაერო ასრულებდა (გავიხსენოთ „ცისფერჩაფხუტიანები“), ახლა უშიშროების საბჭო მუდმივად ჩიხში შედის მისი წევრების გეოპოლიტიკური ინტერესების განსხვავების გამო. მათ აღარ შეუძლიათ არც ერთობლივი გადაწყვეტილების მიღება და არც სამხედრო აგრესიისა თუ დანაშაულის დაგმობა. გაეროს სამშვიდობო მისიები სულ უფრო იშვიათი  და ხანმოკლე ხდება, თანაც ისინი აღარ სარგებლობენ დაპირისპირებული მხარეების ნდობით.

მესამე მომენტი - რიგი ქვეყნების ლოკალური მცდელობა კონფლიქტების შეკავებისთვის არ აგვარებს თვით კონფლიქტს მთლიანობაში. აუცილებელია დროულად იქნას განხილული მხარეთა პრეტენზიები, აღიკვეთოს ძალადობის ფაქტები და უსაფრთხოების ზომები განმტკიცდეს. ხშირად ხდება ხოლმე, რომ ცხელი კონფლიქტების „ჩაქრობა-გაცივების“ შემდეგ სამშვიდობო მისიების ყურადღება სუსტდება, რაც ხელს უწყობს კონფრონტაციის ხელახლა დაწყებას. ანუ სიტუაციისადმი კონტროლი პერმანენტული უნდა იყოს.

მეოთხე მომენტი - ლტოლვილთა დაბრუნება ისტორიული ცხოვრების ადგილებზე. მათ რომ თავიანთ სახლებში დაბრუნება შეძლონ ისე, რომ ძალადობისა და დისკრიმინაციის არ ეშინოდეთ, აუცილებელია კარდინალური ცვლილებების გატარება. ამ საკითხში ქვეყნებს საერთაშორისო დახმარება ჭირდებათ - ხელისუფლების ადექვატურ მართვაში, ეკონომიკურ უზრუნველყოფაში, ნეგატიურ მოვლენებთან (კორუფციასთან) წარმატებულ ბრძოლაში, დემოკრატიული სამოქალაქო სივრცის შექმნაში დიალოგისათვის, საჩივრების განხილვის საჯარობაში, კოლექტიური გადაწყვეტილებების მიღებაში და ა.შ. უპირველესად ამ ყველაფრით ძლიერი სახელმწიფოების უნდა იყონ დაკავებულები, გაეროს უშიშროების საბჭოს მუდმივი წევრები.

(...)

ყველაზე მთავარია ახალი მიდგომის გამოვლენა შუამავლობისადმი: ცივი ომის დასრულების შემდეგ მშვიდობისმყოფლობა პროფესიულ სფეროდ გადაიქცა, მაგრამ დღეს სიტუაცია შეცვლილია: დღევანდელი მსოფლიო განისაზღვრება გეოპოლიტიკური კონკურენციით და ახალ მიდგომებს ითხოვს. შუამავლებმა მეტი შემოქმედება და თანამშრომლობა უნდა გამოავლინონ. ისინი თავიანთი საქმეების აპოლოგეტები უნდა გახდნენ, საჯაროდ უნდა გამოვიდნენ მშვიდობის დასაცავად, ამ პროცესში ფართოდ უნდა იქნს ჩართული ადგილობრივი სამოქალაქო საზოგადოება, შუამავლებმა ასევე უნდა გაითვალისწინონ ადგილობრივი ტრადიციები და სპეციფიკა, მიიზიდონ სხვა დაინტერესებული ქვეყნები, ჰუმანიტარული ორგანიზაციები და კერძო სექტორის წარმომადგენლები.

წყარო: https://www.foreignaffairs.com/africa/world-war

 

society
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way