USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
Tbilisi
«Foreign Affairs» (აშშ): „რატომ აღარ შეუძლია ამერიკას ყველაფრისადმი ყურადღება და კონტროლი: ვაშინგტონმა არჩევანი მთავარსა და პრიორიტეტულს შორის უნდა გააკეთოს“
Date:  

ამერიკულ ჟურნალ „ფორინ ეფეარსში“ (Foreign Affairs) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „რატომ აღარ შეუძლია ამერიკას ყველაფრისადმი ყურადღება და კონტროლი: ვაშინგტონმა არჩევანი მთავარსა და პრიორიტეტულს შორის უნდა გააკეთოს“ (ავტორი - სტივენ ვერტჰაიმი - პროფესორი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია თავისი ფუნქციების შესრულებას იმ განზრახვით შეუდგა, რომ აშშ-ის საგარეო პოლიტიკისათვის სტრატეგიული აქცენტი მიეცა. პრეზიდენტი და მისი გუნდი ამერიკას დაპირდა, რომ ბოლოს მოუღებდა მსოფლიოში მიმდინარე უსასრულო ომებს და აშშ-ის საგარეო პოლიტიკას მოსახლეობის სასარგებლოდ განახორციელებდა. მართლაცდა, თავისი მმართველობის პირველივე წელიწადს ჯო ბაიდენმა შეწყვიტა ავღანეთის ომი და აშშ-ის სამხედრო ძალები ქვეყნიდან გაიყვანა, შეეცადა, რომ სწორად დაებალანსებინა აშშ-ის ინტერესები ახლო აღმოსავლეთში და სტაბილური და პროგნოზირებადი ურთიერთობები განევითარებინა რუსეთთან. ლოგიკის კარნახის თანახმად, ამერიკა უარს იტყოდა დედამიწის ცალკეულ რეგიონების პრიორიტეტებზე და ყურადღებას მიაპყრობდა იმ საერთო პრობლემებს, რაც თვითონ აშშ-ის ინტერესებსაც ემსახურებოდა: ჩინეთთან კონკურენციას, ტრანსეროვნული საფრთხეების განეიტრალებას - როგორებიცაა კლიმატის ცვლელებები და პანდემიები.

დრეს ჩამოთვლილი პოზიცია-ხედვებიდან არარაფერია დარჩენილი: შეერთებული შტატებია ფაქტიურად ჩაბმულია ევროპისა და ახლო აღმოსავლეთის ომებში, ანუ იმ რეგიონებში, სადაც ვაშინგტონი ყველაზე მეტად აპირებდა ცივილიზებულ მოქმედებას. უფრო მეტიც - ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ ისე გააფუჭა ურთიერთობა ჩინეთთან და რუსეთთან, რომ მეორედ 1945 წლის შემდეგ, წარმოიქმნა პერპექტივა მსხვილ სახელმწიფოებს შორის კონფლიქტი დაწყებულიყო.

რა თქმა უნდა, შექმნილ სიტუაციაში ამერიკას ვერ დავადანაშაულებთ - სწორედ რუსეთის პრეზიდენტმა გადაწყვიტა უკრაინაში შეჭრა, ხოლო „ჰამასი“ თავს დაესხა ისრაელს. ასეთი დრამატული მოვლენების წინასწარმეტყველებას ერთი წლით ადრე ვერავინ ვერ შეძლებდა. მაგრამ ამერიკის ოფიციალური პირების მაინც პასუხისმგებლები არიან იმაში, რომ დიპლომატია და საერთაშორისო ურთიერთობები არასწორად წარმართეს, მცდარი წარმოდგენები ჰქონდათ. ისინი ფიქრობდნენ, მსოფლიოს რიგი რეგიონები, ამერიკის შიშით, წყნარად იქნებოდნენ და სიტუაცია უყურადღებოდ მიატოვეს.

რა თქმა უნდა, ვაშინგტონის ასეთ საგარეოპოლიტიკურ ტენდენციას თავისი მიზეზები ჰქონდა. ცივი ომის დასრულების შემდეგ პენტაგონმა ჩამოაყალიბა აშშ-ის გლობალური დომინირების საფუძვლები, რომლის თანახმად, ვაშინგტონმა უნდა შეინარჩუნოს სამხედრო უპირატესობა მსოფლიოს უმრავლეს რეგიონებში, რათა იქ სხვა ქვეყნების  ყოფნა არ დაუშვას და ამით კონკურენცია თავიდან აიცილოს; შეაკავოს მეტოქეების გამოჩენის ალბათობა და იმ დონის მშვიდობა შეინარჩუნოს, რომელიც ამერიკელებისთვის გონივრული იქნება.

ერთპოლარული (ერთპოლუსიანი)  მსოფლიოს ეპოქა დასრულდა, ამიტომ აშშ ამჟამად სერიოზული არჩევანის წინაშე დგას: ან შეამციროს თავისი სამხედრო ხარჯები და რისკები, ან ყველგან და ყველაფერში გლობალური პირველობა შეინარჩუნოს, მაგრამ იმავდროულად „ერთი კრიზისიდან მეორეში იხტუნაოს“.

აშშ-სათვის ყველაზე მეტად სასარგებლო პირველი ვარიანტი იქნებოდა: ვაშინგტონმა უნდა დაიოკოს თავისი საგარეპოლიტიკური მადა და შეამციროს თავდაცვითი ვალდებულებები სხვა ქვეყნების მიმართ (ძირითადად ევროპისა და ახლო აღმოსავლეტის სახელმწიფოების მიმართ), რათა უზრუნველყოს ამ რეგიონების სტაბილურობა. კერძოდ, თეთრმა სახლმა უნდა გადაანაწილოს პასუხისმგებლობის ტვირთი საკუთარ და მოკავშირეთა უსაფრთხოებაზე.

იმავდროულად ვაშინგტონმა არ უნდა აიღოს ისეთი ახალი ვალდებულებები, რომლებიც ამერიკელების ინტერესებს დააზარალებს. კერძოდ, თეთრმა სახლმა თავი უნდა აარიდოს თავდაცვითი ხელსეკრულების დადებას საუდის არაბეთთან და მტკიცედ შეიკავოს თავი ნატოში უკრაინის მიღებისაგან.

აშშ-ის აყვავება-განვითარებისათვის გლობალური სამხედრო ბატონობა სასურველი არ არის. თუ ვაშინგტონისთვის რაიმე არის აუცილებელი, ესაა მხოლოდ თავისი ლიბერალური დემოკრატიის გადარჩენა, პარტიული პოლიტიკის გარდაქმნა და ამერიკელი ხალხის ნდობის აღდგენა. მუდამ ყველაფერში პირველობის მცდელობა ამ დიდი ამოცანების რეალიზებას უკან სწევს. შედეგად კი საბოლოოდ ისეთი საგარეო პოლიტიკა ტარდება, რომელიც მუდმივად გამოდის კონტროლიდან, ქვეყანა კი თვითკრიტიკისა და თვითკონტროლის გრძნობას კარგავს.

წყარო: https://www.foreignaffairs.com/united-states/why-america-cant-have-it-all

 

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way