USD 2.6811
EUR 2.8259
RUB 2.7215
თბილისი
ნოდარ ანდრიაძე - ირაკლი ანდრიაძემ ერთ ღამეში გაიყვანა რუსული სამხედრო ნაწილი ძველი თბილისიდან, სადაც ფარნავაზ მეფის ძეგლი უნდა დაედგათ
თარიღი:  3610

გასული საუკუნის 70-80 იანი წლები თბილისში გამორჩეულად აქტიური წლები იყო. ამ პერიოდთან არის დაკავშირებული მნიშვნელოვანი ეროვნული პროექტების განხორციელება, მათ შორისაა ცნობილი არქიტექტურული და ხუროთმოძღვრების ძეგლები.    

ჩვენს უახლეს წარსულს ამ ძეგლებთან დაკავშირებით ბევრი ისტორია შემორჩა, თუმცა არის ბევრი კადრს მიღმა დარჩენილი ეპიზოდები, რომელთა შესახებ ნოდარ ანდრიაძის მოგონებებს გთავაზობთ. ბატონი ნოდარი ამ ისტორიების მოზიარე   უფროსი ძმის ირაკლი ანდრიაძის მეშვეობით გახდა, რომელიცამ პროცესების ერთ-ერთი მთავარი პერსონაჟი და შემოქმედი იყო.

ნოდარ ანდრიაძე: ჩვენს ოჯახში და საახლობლო წრეში, ყოველთვის ტრიალებდა ფიქრი  საქართველოზე, რომელიც  ეროვნული სულისკვეთებით იყო განმსჭვალული.  ამან  ბევრი რამ განაპირობა ჩემი და ჩემი ძმის ირაკლი ანდრიაძის ცხოვრებაში,  საქმიანობაში. ეს განსაკუთრებულად აისახა ირაკლის მოღვაწეობაზე, ის ძალიან ბევრი მნიშვნელოვანი, ეროვნული პროექტის ავტორი და შემოქმედი იყო. ირაკლი  ხელოვნების დიდი დამფასებელი გახლდათ, ალბათ ამიტომაც, განსაკუთრებული დამოკიდებულება და ახლო მეგობრობა აკავშირებდა მწერლებთან, არქიტექტორებთან, მსახიობებთან, ძალიან აფასებდა ქართულ სპორტს, ჩვენს სპორტსმენებს ირაკლისგან დიდი ხელშეწყობა და დახმარება ჰქონდათ.  

სწორედ ეროვნული ფაქტორის გავლენა იყო, რომ ირაკლი თავიდან ბოლომდე  იყო ჩართული ზურაბ წერეთელის უნიკალური მონუმენტის „საქართველოს მემატიანეს“  განხორციელებაში. ზურაბი და ირაკლი სტუდენტობის პერიოდიდან მეგობრობდნენ და ერთმანეთთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, მათი მეგობრობა ირაკლის სიცოცხლის ბოლომდე გაგრძელდა.

 „საქართველოს მემატიანე“ არის  გრანდიოზული ძეგლი, რომელიც ასახავს ჩვენი ქვეყნისთვის  მნიშვნელოვან რელიგიურ და ისტორიულ მოვლენებს და   პიროვნებებს. მასზე გამოსახულია ქრისტეს ცხოვრების ამსახველი ეპიზოდები, ქართველი მეფეების, ქართული ლიტერატურული ნაწარმობების სიუჟეტები, ჩვენი  პოეტების საუკეთესო ლექსები.

ამ ძეგლზე ზურაბ წერეთელმა ტიტანური შრომა გაწია. ირაკლი მას გვერდში ედგა და ძალიან ეხმარებოდა. სწორედ  ირაკლის მიერ მოხდა ძეგლისთვის შესაფერისი ადგილის შერჩევა და გამოყოფა ყეენის მთაზე, საიდანაც იშლება საოცარი ხედი  თბილისზე.   

მონუმენტის დადგმას წინ უძღოდა ერთი არასასიამოვნო ამბავი. მოგეხსენებათ  90 იან წლებში, თბილისში არეული სიტუაცია იყო, შეიარაღებულმა ფორმირებებმა  მოიტაცეს თბილისში ჩამოტანილი და დასაწყობებული კონსტრუქციები, რომელთაც  სპილენძის ზედაპირები ჰქონდა. ისინი პეტერბურგში იყო ჩამოსხმული. ზურას და ირაკლის  მათი ჩამოტანა  მეორედ  მოუწიათ. ირაკლიმ დაავალა შესაბამის სამსახურებს, რომ  კონსტრუქციები გადაემალათ გასაიდუმლოებულ საწყობში, აეროპორტის გზაზე, რომ მათ კვლავ არ შექმნოდა საფრთხე.  კაციშვილმა არ იცოდა სად იყო დამალული მონუმენტის ნაწილები. მათი დადგმის დროსაც ირაკლიმ უსაფრთხოების განსაკუთრებული ზომები მიიღო, დაცვის გამოყოფა გახდა საჭირო, რომ არ გაეძარცვათ. ირაკლი ხშირად ადიოდა ყეენის მთაზე ამ ძეგლის მონტაჟის დროს, სადაც სერიოზული  სამუშაოები ჩატარდა. მშენებლებმა ფუნდამენტში დიდი  რაოდენობით რკინა-ბეტონი ჩაასხეს, რადგან სიმაღლის გამო ეს საკმაოდ რთული კონსტრუქციები იყო და ბევრი დეტალი უნდა  ყოფილიყო გათვალისწინებული. მშენებლები ირაკლის სიტყვას ძალიან ენდობოდნენ, რადგან იცოდნენ, რომ მისი ღრმა და კვალიფიციური ცოდნა და გამოცდილება ამ სფეროში. საბოლოო ჯამში მართლაც დიდებული მონუმენტი გამოვიდა, რომელიც  უკვე ათეული წლებია ამშვენებს თბილისს.   

აქვე გავიხსენებ ერთ ისტორიას. ავლაბარში, სადაც ახლა ულამაზესი ბაღი და მეფე ფარნავაზის ძეგლია, ადრე სამხედრო  შენაერთი იყო. ჩემმა ძმამ ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ იქ ბაღი და ფარნავაზის ძეგლი გაკეთებულიყო. ერთ ღამეში  გაიყვანა იქიდან სამხედრო ნაწილის მოსამსახურე პერსონალი და მაცხოვრებლები, რის გამოც  დიდი დაპირისპირება მოუხდა საბჭოთა კავშირის მაშინდელ  თავდაცვის მინისტრთან. სამხედრო ნაწილის ადგილზე გაკეთდა მშვენიერი ბაღი, თავიდანვე გადაწყვეტილი იყო  მეფე ფარნავაზის ძეგლის დადგმა, რომელიც ირაკლის დაკვეთით და ორგანიზებით ჩამოასხეს, თუმცა მისი დადგმა მოხდა ცოტა  მოგვიანებით. 

 

- როგორც ცნობილია, ირაკლი ანდრიაძის ორგანიზებით და ხელშეწყობით მოხდა „ქართლის დედის“ ახალი ძეგლის დადგმა, რომლითაც შეიცვალა ძველი ძეგლი.

-  „ქართლის დედის “ მონუმენტურ ქანდაკებასთან  დაკავშირებით არსებობს ასეთი ისტორია. როგორც ცნობილია, დღეს არსებულ ძეგლამდე არსებობდა ქანდაკება, რომელიც დაიდგა 1958 წელს თბილისის 1500 წლისთავთან დაკავშირებით. როგორც ჩანს, თავიდან „ქართლის დედა“ არ იყო ჩაფიქრებული არქიტექტურულ შედევრად, მაგრამ ქართველი ქალის როლი იმდენად დიდი და განუზომელია ამ ქალაქის და ქვეყნის ისტორიაში, რომ  ძეგლმა მალე  შეიძინა სიმბოლური დატვირთვა და გახდა   თბილისის სიმბოლო. 

რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის  პროფესორებისგან  ირაკლიმდე მივიდა ინფორმაცია, რომ ლენინის მოედნიდან ქვემოთ  თუ დაეშვებოდით, ისე ჩანდა, თითქოს „ქართლის დედის“ ხმალი „თავს აჭრიდა“  ლენინის ძეგლს. რამდენადაც მერე დავაზუსტე,  ეს საკითხი ირაკლისთან დააყენა მექანიკა მათემატიკის ფაკულტეტის დოცენტმა  რაფო ჭიჭინაძემ, რომელიც ძალიან კარგი მათემატიკოსი იყო.  ეს  თემა კარგად იყო ცნობილი თავად ბატონი ელგუჯა ამაშუკელისთვის, მაგრამ მაშინ ვერ მოხდა ამ პრობლემის გადაწყვეტა. ირაკლიმ,  როგორც სჩვეოდა,  სასწრაფოდ დაიწყო  დეტალებში  გარკვევა. მას თავისი თვალით უნდა ენახა ყველაფერი. ირაკლი ავიდა „ქართლის დედის“ ძეგლთან, სადაც  აღმოაჩინა, რომ კონსტრუქციის დიდი ნაწილი ფანერით და თხელი ლითონით  იყო გაკეთებული, რომელიც წვიმისგან და მზისგან უკვე დაზიანებული იყო. ძეგლი ისეთ მდგომარეობაში დახვდა, ამბობდა ძლიერი ქარიც კი  წააქცევდაო. მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება გაკეთებულიყო ახალი ძეგლი, რომელიც იქნებოდა  უკეთესი ხარისხის და ძველ ძეგლზე მაღალი, რომ  ლენინის ძეგლის „თავის მოჭრის“ საკითხი თავიდან აერიდებინათ. ძველი ძეგლის გვერდით, რამდენიმე მეტრში, გაკეთდა ახალი უფრო მაღალი კვარცხლბეკი,  31- ე ქარხანაში ირაკლის ორგანიზებით შექმნეს ახალი  თხელი ლითონის კონსტრუქცია, რომელიც დამონტაჟდა ინჟინერ გელაშვილის მიერ. პარალელურად ირაკლიმ  დაუკვეთა უკვე დღევანდელი ძეგლი, რომელიც ვერ მოესწრო ირაკლის დროს და მისი  დადგმა მოხდა ბადრი შოშიტაიშვილის მერობის პერიოდში. მე მახსოვს, როგორ იდგა ორი ძეგლი ორი დღის განმავლობაში ერთმანეთის გვერდით, რაზეც თბილისში ბევრი მხიარული ლეგენდა და მითი გაჩნდა (იცინის)

მნიშვნელოვანია ავღნიშნოთ, თუ  როგორი იყო ქართველი ხალხის, უნივერსიტეტის პროფესორ -მასწავლებლების სულისკვეთება და რა შედეგი მოიტანა ამ სულისკვეთებამ. არის სიმბოლოები, რომელიც აკეთებს თავის საქმეს, თუმცა წარმოუდგენელია ახსნა რა ლოგიკით. სწორედ  უნივერსიტეტელების ოცნება, აზროვნების წესი, საქართველო ყოფილიყო დამოუკიდებელი, მათი ანტილენინური განწყობები, გამოვლინდა ამ საკითხშიც. ლენინის ძეგლის მოხსნამდე გასწორდა  „ქართლის დედა“, ის  აღარ „ჭრიდა თავს,“ლენინს, თუმცა ლენინის ძეგლს ამანაც ვერ „უშველა“ - ცოტა ხანში ის მაინც  მაინც გადმოაგდეს (იცინის)  

-  როგორ გახსოვთ ირაკლი ანდრიაძის წვლილი დავით აღმაშენებლის ძეგლის  დადგმაში?  

- კარგად მახსოვს ამ  ისტორიასთან  დაკავშირებული პერიპეტიები და ირაკლის განცდები. მერაბ ბერძენიშვილს ძალიან უნდოდა და პრინციპულად ითხოვდა, რომ დავით აღმაშენებლის ძეგლი  სასტუმრო „ივერიასთან“ დაედგათ. ქვა, რომლითაც მოპირკეთებული იყო  დავით აღმაშენებლის ძეგლის პოტსდამი, ზუსტად იმ ფერისაა, რაც  გამოყენებული იყო სასტუმრო „ივერიის“ მოპირკეთებაზე.  ირაკლი ამ სასტუმროს მშნებლობაში იღებდა მონაწილეობას და იცოდა, თუ სად იშოვიდნენ ამ ქვას, რომელთა ნაწილების ჩამოტანაც მოხდა სპეციალურად ყაზბეგიდან. წლების შემდეგ, დავით აღმაშენებლის ძეგლი ძველი ადგილიდან დიღომში გადაიტანეს, რასაც თბილისის  მოსახლეობის  გარკვეული პროტესტი მოჰყვა. ხალხი  წუხდა, რომ  დავით აღმაშენებლის ძეგლი ქალაქის ცენტრიდან გაიტანეს. მოგვიანებით,  კი იქ დაიდგა ველოსიპედის ძეგლი.  თბილისელებმა ხუმრობით ამ ველოსიპედს  „კამოს ველოსიპედი“ უწოდეს, რადგან  სწორედ ამ ადგილზე გარდაიცვალა   რევოლუციონერი კამო, რომელიც  ველოსპედით მოდიოდა, როდესაც ეტლი დაეჯახა.

მე მახსოვს, თბილისელების წუხილი, როცა დიდი  მეფის  ძეგლი ქალაქის ცენტრიდან აიღეს. ირაკლიც ძალიან ღელავდა ამ საკითხზე. ის თბილისზე შეყვარებული, მასზე მოამაგე მოღვაწე იყო, ამიტომაც ყველაფერი რაც ამ ქალაქს უკავშირდებოდა, გულთან ისე ახლოს მიჰქონდა და ისე განიცდიდა, რომ ამისი  სიტყვებით გადმოცემა რთულია.     

 ესაუბრა თამარ ნიჟარაძე

ნოდარ ანდრიაძე

საზოგადოება
პროკურატურამ სქესობრივი დანაშაულების და ძალადობის ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარუდგინა

საქართველოს პროკურატურამ ორი პირის გაუპატიურების, სქესობრივი კავშირის იძულების, 16 წლის ასაკს მიუღწეველთან სქესობრივი კავშირის დამყარების და ფიზიკური ძალადობის ფაქტებზე, ერთ პირს ბრალდება წარუდგინა, - ამის შესახებ აღნიშნულია პროკურატურის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

მათივე განცხადებით, შინაგან საქმეთა სამინისტროში ჩატარებული გამოძიებით დადგინდა, რომ ბრალდებული ნდობაში შედიოდა, მათ შორის, არასრულწლოვან გოგონებთან, ძალის გამოყენებით ამყარებდა მათთან სქესობრივ კავშირს, ხოლო შემდგომ მუქარითა და სახელის გამტეხი ინფორმაციის გავრცელების შანტაჟით აიძულებდა მასთან ხანგრძლივ სექსუალური ხასიათის ურთიერთობას.

„სამართალდამცველებმა ბრალდებული 29 სექტემბერს დააკავეს. მას ბრალდება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 140-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით (სქესობრივი კავშირის დამყარება თექვსმეტი წლის ასაკს მიუღწეველთან), 137-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით (გაუპატიურება); 137-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით (წინასწარი შეცნობით არასრულწლოვნის გაუპატიურება); 139-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით (სქესობრივი კავშირის დამყარების იძულება); 139-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით (სქესობრივი კავშირის დამყარების იძულება წინასწარი შეცნობით არასრულწლოვნის მიმართ); 126-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ და „დ“ ქვეპუნქტებით (ფიზიკური ძალადობა ორი პირის მიმართ, ჩადენილი არასრულწლოვნის მიმართ), 126-ე მუხლის 1-ლი ნაწილით (ფიზიკური ძალადობა) წარედგინა, რაც სასჯელის სახედ და ზომად 15-დან 20 წლამდე ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

პროკურატურამ ბრალდებულისთვის აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის გამოყენების შუამდგომლობით თბილისის საქალაქო სასამართლოს უკვე მიმართა.

სისხლის სამართლის საქმეზე გამოძიება გრძელდება სხვა დაზარალებულების დადგენის მიზნით.
საქართველოს პროკურატურა მსგავსი კატეგორიის საქმეებზე უმკაცრეს სისხლის სამართლის პოლიტიკას ატარებს და დანაშაულის ჩამდენი პირი კანონის სრული სიმკაცრით აგებს პასუხს“, - აცხადებენ პროკურატურაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.