USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
ნიკა შენგელია - რა ეკონომიკური გამოწვევები გველოდება 2021 წელს
дата:  1368

ეროვნული ვალუტა - ლარის კურსის მერყეობის დინამიკა - ლარის კურსის გაუფასურება ძირითადად კრონავირუსის გამოვლენის დროიდანვე დაიწყო. მარტის დასაწყისში კურსი 2,80-დან 15 დღეში, ფაქტიურად, 3,0-იან ნიშნულამდე ავიდა, შემდეგ კი 3,40-საც მიაღწია. ყველაზე მაღალი კურსი მიმდინარე წელს 27 მარტს 3.48 ნიშნულზე დაფიქსირდა. 

ლარის კურსის მერყეობის დასტაბილურებისათვის ეროვნულმა ბანკმა ინტერვენციები 13 მარტიდან დაიწყო და პირველად 20 000 დოლარი გაყიდა. მარტში მთლიანად 100 მილიონი დოლარის ინტერვენცია განახორციელა.
აპრილში ლარის კურსი საშუალოდ 3,150-იანი ნიშნულის გარშემო ტრიალებდა.

2020 წლის განმავლობაში, ეროვნულა ბანკმა, ჯამურად, 843 მილიონი დოლარის ინტერვენცია განახორციელა და ლარის კურსი წლის ბოლოსათვის 3.25-3.30 ფარგლებში შეინარჩუნა, რაც ჩვენს მიერ თვეების წინ გაკეთებულ პროგნოზს დაემთხვა. 2020 წლის დასაწყისიდან დღემდე, თუ ოფიციალური კურსების მიხედვით ვიმსჯელებთ, ქართული ლარი აშშ დოლართან მიმართებით 14% ით გაუფასურდა.

მთავრობამ ამავე პერიოდში კრიზისთან გასამკლავებლად დონორებისაგან 1,5 მილიარდი დოლარის საგარეო ვალი აიღო, რომელსაც ძირითადად, ბიუჯეტის ხარჯების დასაფინანსებლად იყენებს. ვალუტის აკუმლირება ეროვნული ბანკის რეზერვებში მოხდა, საიდანც ბიუჯეტს ეტაპობრივად მიეწოდებოდა ლარი ხარჯების დასაფარად. ეროვნული ბანკის რეზერვებში წლის ბოლოსათვის, ანუ ამჟამად აკუმლირებულია 3, 750 000 000 დოლარამდე. აღნიშნული კი იმაზე მიუთითებს, რომ 2021 წელს, ეროვნულ ბანკს გააჩნია რესურსები, გაუმკლავდეს ლარის კურსის მნიშვნელოვან დევალვირებას, თუ რა თქმა უნდა, სავალუტო ბაზარზე კვლავ აქტიურად იქნება ჩართული.
საგარეო ვაჭრობა - 2020 წლის იანვარიდან ნოემბერის ჩათვლით სავაჭრო ბრუნვა, 2019 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, 14,6%-ითაა შემცირებული და 10,2 მილიარდი დოლარი შეადგინა. აქედან ექსპორტის მოცულობა შეგვიმცირდა 11,3%-ით, იმპორტის კი - 15,9%-ით. უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა -4,16 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა.
ვალი - 2020 წლის ბოლოს, ქვეყანა შემდეგი მაჩვენებლებით ხვდება: 2019 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით , საქართველის შიდა და გარე ვალის ფარდობა მშპ-სთან მიმართებაში 41%-ს შეადგენდა. 2020 წელს კი ეს მაჩვენებელი 56% -ს მიუახლოვდა და 29,3 მილიარდ ლარი შეადგინა (დოლარებში 8,8 მილიარდი). აქედან სამთავრობო სექტორზე მოდის 6,7 მილიარდი დოლარი. დანარჩენი კი ეროვნული ბანკისა და სახელმწიფო კომპანიების ვალია.
ცნობისათვის: 2021 წელს დაგეგმილია 3,175 მილიარდი ლარის ვალის აღება და 2,647 მილიარდის გასტუმრება
მშპ - სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2020 წლის მესამე კვარტალში მშპ, წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, 5,6%-ით შემცირდა. ჩვენი პროგნოზით, რომელიც 8 თვის წინ გავაკეთეთ, 2020 წელს მშპ-ს კლება 5%-6% ის შუალედში იქნება.
ინფლაცია - 2020 წლის წლიური ინფლაციის მაჩვენებელი, ნოემბრის მდგომარეობით, 3,8%-ია, რაც თარგეთირებულთან მიახლოებულია, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ფასები დაბლა დაიწევს. პროდუქტებსა და მომსახურეობაზე მაღალი ფასები შენარჩუნდება.
დასაქმება - 2020 წელს პანდემიიდან გამომდინარე და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების გათვალისწინებით, დასაქმების ბაზარი მნიშვნელოვანი გამოწვევების წინაშე აღმოჩნდა. ვგულისხმობთ უმუშევართა და ასევე, გაკოტრებული კომპანიების ზრდასაც. საქსტატის მონაცემებით, მე-3 კვარტალში უმშევართა რიცხოვნობა 17%-მდე გაიზარდა, წლიური დაზუსტებული სტატისტიკური მონაცემები ამის შესახებ მოგვიანებით გამოცხადდება.
ინვესტიციები - ამ მიმართულები 2019 წელთან შედარებით, ქვეყანაში მნიშვნელოვანი ჩავარდნაა. შარშან, სექტემბრის ჩათვლით , ინვესტიციებმა 947 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა. წელს, ანალოგიურ პერიოდში, 719 აშშ მილიონი დოლარი შეადგინა. სამი კვარტლის მონაცემებით კი კლება 24%-მდეა.

***
ზემოაღნიშნულის გარდა, 2020 წელმა თავი დაგვამახსოვრა ე.წ „ლოქდაუნებით" და შეზღუდვებითაც. ეპიდემიის გამო ქვეყანა დიდი გამოწვევების წინშე დადგა. მთავრობის მხრიდან მიღებული გადაწყვეტილებები ეკონომიკის კრიზისიდან გამოყვანის საკითხებში არცთუ ეფექტური აღმოჩნდა, როგორც თავად აცხადებდა.

კერძოდ:
პანდემიის პირველ ეტაპზე არ შესრულდა მთავრობის დაპირებები ძირითად 9 პროდუქტზე ფასების შენარჩუნების თაობაზე. ვერ იმუშავა სოფლის მეურნეობისათვის დაპირებულმა იაფფასიანმა დიზელის საწვავის ფასებმა. გაიზარდა ფასები ფქვილსა და პურზე. მათ, ვინც სამსახური დაკარგა, ყველამ ვერ მიიღო 200-ლარიანი დახმარება 6 თვის განმავლობაში და სხვა, თუმცა ჯანდაცვის კუხით, შედეგები ნორმალური იყო.
პანდემიის მართვის მეორე ეტაპი კი როგორც ეკონომიკური, ასევე ჯანდაცვის კუთხითაც დადებით შეფასებას ნამდვილად ვერ იმსახურებს. სამწუხაროა, ასევე, რომ მთავრობამ არ გაატარა ღონისძიებები პრობლემატური სესხების (სამომხმარებლო სესხები) მქონე მოსახლეობის მხარდასაჭერად. შეგახსენებთ, რომ საქართველოს მოსახლეობის 64%-ს სესხი აქვს აღებული, მთავრობას შეეძლო, სამომხმარებლო სესხების ნაწილი, რომელიც ადამიანებმა სამედიცინო მომსახურებისათვის აიღეს, გარკვეული დახმარების პირობებში მოექცია.
მთავრობის გადაწყვეტილებებს დახმარებების კუთხით აკლდა სიცხადე და თანმიმდევრულობა. ქვეყანამ რეალურად ვერ მიიღო ეკონომიკის მართვა, რომელიც კრიზისულ ვითარებას შეესაბამებოდა.

***
სამთავრობო გადაწყვეტილებებიდან ნათელ გამოვლინებად შეიძლება ჩაითვალის მეწარმეობის ხელშეწყობისათვის გამოქვეყნებული სხვადასხვა პროექტი. გაზრდილია „აწარმოე საქართველოში" პროექტის ფარგლებში დახმარების მოცულობის 600 მილიონ ლარამდე, ასევე საკრედიტო საგარანტიო სქემა, რომელშიც 2020 წელს 330 მილიონ ლარამდე მოცულობის ბიუჯეტით წარსდგა, მაგრამ სამწუხაროა, რომ აღნიშნული წამოწყება 2021 წელს მხოლოდ 50 მილიონიანი ბიუჯეტით ფინანსდება. ასევე, აღსანიშნავია მთავრობის გადაწყვეტილება კომპანიების მხრიდან ზედმეტად გადახდილი დღგ-ს ავტომატურ რეჟიმში უკან დაბრუნების შესახებ. ყელა ეს წამოწყება მისასალმებელია, თუმცა მეორე საკითხია, თუ როგორ გაართმევს ყოველივე ამას მთავრობა თავს. ცხადია, რომ ანტიკრიზისული ღონისძიებების ფარგლებში მიღებული გადაწყვეტილებების შედეგებს უახლოეს 2-3 წელიწადში მოვიმკით.

***
2021 წელი, თავისი გამოწვევებით, ასევე, მძიმე იქნება. სახელმწიფო ინსტიტუტები სერიოზული გამოცდის წინაშე აღმოჩნდებიან, დროის გარკვეულ პერიოდში გაგრძელდება „ლოქდაუნები" და წერტილოვანი შეზღუდვები.
მარტში ველოდებით ინფლაციის მაჩვენებლის თარგეთირებულ სამიზნე მაჩვენებელამდე მიახლოებას, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ფასები პროდუქტებსა და მომსახურეობაზე დაიკლებს. გაჩნდება შანსი, რომ სებ-მა საპროცენტო განაკვეთები შეამციროს, მაგრამ რამდენად გააკეთებს ამას, წინასწარ უცნობია.
მომავალ წელს ასევე, მოიმატებს ფასები კომუნალურ გადასახადებზე, ამის შესახებ ჯერ 2019 წლის დეკემბერში გავაკეთეთ პროგნოზი და შემდეგ, - 2020 წლის აპრილში.
ლარის კურსის მნიშვნელოვან რყევას 2021 წლის 10 იანვრამდე გააგრძელებს. მკვეთრ გაუფასურებას პირველ კვარტალში არ ველოდებით.
საწვავზე პირველი და მეორე კვარტლის ჩათვლით შენარჩუნდება მაღალი ფასები.
2021 წლის ზაფხულში ასევე , ვერ შედგება ტურისტული სეზონი და დამოკიდებული ვიქნებით კვლავ იმპორტზე.
2021 წელს ასევე, გაგრძელდება უმუშევართა ზრდა.
2021 წელს, ეკონომიკური ზრდა 2-3 პროცენტის ფარგლებში გვექნება, თუმცა აღნიშნულ პროგნიზს 2021 წლის ივლისის ბოლოს დავაზუსტებთ.
2021 წელს, გაგვეზრდება ემიგრაციაში წასული ადამიანების რაოდენობა.
2021 წელს, მაღალი ალბათობით, ჩინეთსა და სხვა განვითარებულ ქვეყნებში საგადამხდელო ვალუტად გამოჩნდება ციფრული ფული, რაც ირიბად იმოქმედებს განვითარებითი ეკონომიკის ქვეყნების ვალუტებზეც.
2021 წელს, სამწუხაროდ, ისევ გამოწვევად დარჩება კრიზისული ეკონომიკის არაადეკვატური მართვა, მაღალი ფასები, ლარის კურსი, უმუშევრობა და ნეპოტიზმი.
ზემოაღნიშნულის გარდა, გამოწვევად ასევე, დარჩება შექმნილი პოლიტიკური სიტუაციაც - ხელისუფებისა და ოპოზიციის სისუსტე.


ნიკა შენგელია, ეკონომიკურ მეცნიერებათა დოქტორი

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати