,
ისრაელსა და ჰეზბოლას შორის მიმდინარე კონფლიქტი 2024 წელს კვლავ სერიოზულ ფაზაში შევიდა. რეგიონული დაძაბულობის ეს ფაზა ისრაელის ჩრდილოეთ საზღვართან გამწვავდა, რაც ჰეზბოლას მიერ ანტი-ტანკური რაკეტების სროლით და ისრაელის საპასუხო საჰაერო დარტყმებით გამოიხატა. ეს შეტაკებები განსაკუთრებით დაკავშირებულია რეგიონში არსებული გეოპოლიტიკური ცვლილებებით, სადაც ირანი ჰეზბოლას მხარდამჭერია, ხოლო ისრაელი ცდილობს მის გავლენის შეკავებას.
კონფლიქტის ფესვები
ჰეზბოლა ისრაელის ერთ-ერთი ყველაზე სერიოზული სამხედრო და პოლიტიკური ოპონენტია ლიბანში. 1982 წლის ისრაელის ინვაზიის შემდეგ ჰეზბოლა ჩამოყალიბდა როგორც მნიშვნელოვანი სამხედრო დაჯგუფება, რომელიც მიზნად ისახავს ისრაელის გავლენის შეწყვეტას ლიბანში და რეგიონში. ამ დაძაბულობის ისტორიული ფესვები მოიცავს არაერთ შეტაკებას, თუმცა ყველაზე მნიშნელოვანი იყო 2006 წლის ომი, როდესაც ჰეზბოლამ ისრაელის ჩრდილოეთით სარაკეტო დარტყმები განახორციელა, რამაც სრული კონფლიქტი გამოიწვია(
2024 წლის ესკალაცია
2024 წლის განმავლობაში, სროლები ლიბანის საზღვარზე და ისრაელთან სერიოზულ კონფლიქტში გადაიზარდა. ჰეზბოლას ბოლო დარტყმები, მათ შორის ანტი-ტანკური რაკეტების გამოყენება, და ისრაელის საჰაერო დარტყმები ჰეზბოლას სამიზნეებზე, აჩვენებს, რომ კონფლიქტი კვლავ აქტიურ ფაზაშია. ისრაელი იყენებს უმაღლეს სამხედრო ტექნოლოგიებს და უპილოტო მფრინავ აპარატებს ჰეზბოლას პოზიციების გასანადგურებლად, მაგრამ ეს კონფლიქტი აძლიერებს რეგიონულ დაძაბულობას ირანსა და სხვა გეოპოლიტიკურ მოთამაშეებს შორის(
საერთაშორისო ჩარევა და დიპლომატიური მცდელობები
საერთაშორისო საზოგადოების წევრები, როგორიცაა შეერთებული შტატები და ევროპული ქვეყნები, მოუწოდებენ ორივე მხარეს შეწყვიტონ სამხედრო ოპერაციები და მიაღწიონ მშვიდობას. ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი, ასევე სხვა ქვეყნები, ცდილობენ დიპლომატიურ ძალისხმევას, რათა თავიდან აიცილონ ფართომასშტაბიანი კონფლიქტი. ერთ-ერთი ძირითადი მიზანი ისრაელის ჩრდილოეთიდან ჰეზბოლას ძალების უკან დახევაა, თუმცა ჰეზბოლა თავს არიდებს ზეწოლას, განსაკუთრებით ირანის მხარდაჭერის გათვალისწინებით(
პროგნოზი უახლოესი 2-3 დღის განმავლობაში
მიუხედავად დიპლომატიური მცდელობებისა, უახლოეს პერიოდში მოსალოდნელია, რომ კონფლიქტი კვლავ გააქტიურდება. ისრაელი აგრძელებს ჰეზბოლას პოზიციების მიზანმიმართულ დარტყმებს, ხოლო ჰეზბოლას მხრიდან სარაკეტო დარტყმები ისრაელის ტერიტორიაზე შეიძლება გაგრძელდეს. განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ ირანი განაგრძობს ჰეზბოლას მხარდაჭერას, ესკალაცია შეიძლება ფართომასშტაბიან ომში გადაიზარდოს. თუმცა, არსებობს მცირე იმედი, რომ საერთაშორისო ზეწოლის პირობებში, დროებითი ცეცხლის შეწყვეტა ან სამხედრო მოქმედებების შეზღუდვა მოხერხდება. კონფლიქტის განახლება საფრთხეს უქმნის არა მხოლოდ ისრაელისა და ლიბანის მოსახლეობას, არამედ მთელს რეგიონს, რაც გლობალურ მასშტაბზე დიდ ზეგავლენას მოახდენს.
ჰეზბოლას ლიდერები
ჰეზბოლას ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი და გავლენიანი ლიდერი არის ჰასან ნასრალა (Hassan Nasrallah), რომელიც 1992 წლიდან ჰეზბოლას გენერალური მდივანია. ნასრალა განიხილება როგორც ძლიერი ლიდერი, რომელმაც ჰეზბოლას სამხედრო და პოლიტიკური სიძლიერე გააძლიერა. ის აქტიურად უჭერს მხარს ისრაელის წინააღმდეგობას და ცდილობს ჰეზბოლას პოზიციის განმტკიცებას რეგიონში. მისი რიტორიკა ხშირად მიმართულია ისრაელთან პირდაპირი კონფლიქტისკენ, რაც აისახება ჰეზბოლას მიერ განხორციელებულ სამხედრო მოქმედებებში.
ნასრალას გვერდით, მნიშვნელოვანი ფიგურაა ნაიმ ყასემი (Naim Qassem), ჰეზბოლას მთავარი მოადგილე და მეორე პირი ორგანიზაციაში. ყასემი განიხილება როგორც ნაკლებად მჭიდროდ ჩართული სამხედრო ოპერაციებში, თუმცა აქტიურად მონაწილეობს ჰეზბოლას პოლიტიკურ და იდეოლოგიურ სტრატეგიებში.
რაც შეეხება კონფლიქტის ესკალაციას, ჰასან ნასრალა განსაკუთრებით აქტიური და მოწადინებულია, რომ ჰეზბოლამ ისრაელთან წინააღმდეგობა განაგრძოს და გააღრმავოს. ნასრალას რიტორიკა ხშირ შემთხვევაში კრიტიკულად რეაგირებს ისრაელის სამხედრო ქმედებებზე, რაც შემდგომ სამხედრო ესკალაციას უწყობს ხელს. მისი დამოკიდებულება ესკალაციისკენ ირანისა და სხვა რეგიონული მოთამაშეების მხარდაჭერით კიდევ უფრო ძლიერდება(
სხვა მნიშვნელოვანი ფიგურები:
მუსტაფა მუგნიე (Mustafa Mughniyeh) – სამხედრო ოპერაციების ერთ-ერთი მთავარი ხელმძღვანელი და ლიდერი. მუგნიე განსაკუთრებით ჩართულია ისრაელის წინააღმდეგ სამზადისში.
ვაფიქ საფა (Wafiq Safa) – ჰეზბოლას უსაფრთხოების დანაყოფის ხელმძღვანელი, რომელიც მუშაობს ჰეზბოლას უსაფრთხოების ოპერაციებზე, მათ შორის სამხედრო და სადაზვერვო მოქმედებებზე.
ეს ლიდერები ქმნიან ჰეზბოლას სტრატეგიას რეგიონში და გავლენას ახდენენ კონფლიქტის მიმართულებაზე.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
