USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
თბილისი
მრავალძარღვა - ბუნების სასწაული თქვენი ჯანმრთელობისთვის
თარიღი:  579

მრავალძარღვას სასარგებლო თვისებები ცნობილი იყო ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებში. ავიცენამ გამოიყენა ამ მცენარის ფოთლები წყლულების და ანთების დროს სისხლდენის შესაჩერებლად. საქართველოში ყველგანაა გავრცელებული და მისი მოპოვება არანაირ სირთულეს არ წარმოადგენს. იშვიათია მცენარე, რომელიც ასე ფართოდ გამოიყენება სხვადასხვა დაავადების დროს. მას ბაბუაწვერას თვისებები თუ შეიძლება შევადაროთ.

მრავალძარღვას ფოთლები გამოიყენება სამკურნალო ნედლეულად. ძალიან ბევრი სამკურნალო ნაკრების შემადგენლობაში შედის. ზაფხულში აგროვებენ ისეთ სუფთა ადგილებში, სადაც ქიმიკატები და მძიმე მეტალებით დაბინძურებული ტერიტორია არაა. შემდეგ ახარისხებენ, რეცხავენ გამდინარე წყლით და აშრობენ ჩრდილში, მზის პირდაპირი სხვებისგან დაცულ ადგილას. თუ გინდათ, რომ მაქსიმალურად შეინარჩუნოს ხარისხი ნედლეულმა, ინახება ან ხის ყუთებში, ან ტილოს ტომსიკებში. მზა ნედლეულის შენახვა ასეთ პირბებში შეიძლება 3 წელი.

მრავალძარღვა ოფიციალურად არის აღიარებული, როგორც სამკურნალო საშუალება, ამიტომ მისი შეძენა საქართველოში ყველა აფთიაქშია შესაძლებელი. მრავალძარღვა, როგორც სამკურნალო საშუალება, გვხვდება სხვადასხვა ფორმით:

  • ნაყენი
  • წვენი;
  • ექსტრაქტი
  • მალამო
  • სიროფი ხველისთვის.

მრავალძარღვას ფოთლებს ასევე უმატებენ ვიტამინებით მდიდარ სალათებსა და გაზაფხულის სუპებს. კოსმეტოლოგიაში მისი სამკურნალო თვისებები გამოიყენება აკნეს, ნაოჭების, ცხიმიანი კანისა და ქერტლის მოსაშორებლად.

მრავალძარღვას ფოთლები შეიცავს აქტიური ნივთიერებების მდიდარ კომპლექსს, მათ შორის გლიკოზიდ აუკუბინს მოქმედების ფართო სპექტრით. ეს ნივთიერება დადებითად მოქმედებს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტზე, აქვს ანტიმიკრობული, ანტისეპტიკური, ანტივირუსული, ანტისპაზმური, ანთების საწინააღმდეგო და დამამშვიდებელი თვისებები. ამიტომ მცენარის ფოთლებზე დაფუძნებული პრეპარატები ნორმალიზებენ კუჭისა და ნაწლავების მუშაობას და ეფექტურია გულ-სისხლძარღვთა და ნერვული სისტემის დაავადებების სამკურნალოდ.

გლიკოზიდ აუკუბინთან ერთად, მრავალძარღვას ფოთლები მდიდარია მიკროელემენტებით, როგორიცაა კალციუმი და მაგნიუმი, შეიცავს ფლავონოიდებს და საპონინებს, ტანინებს, K და U ვიტამინებს, კაროტინს და პექტინს, ასკორბინის, ლიმონის და ოლეანოლის მჟავებს. ამიტომ, მრავალძარღვას ფოთლები გამოიყენება კუჭის სეკრეციის გასაძლიერებლად.

მცენარეში შემავალი ლორწოვანი გარსი იცავს სასუნთქ გზებს, ათხელებს ლორწოს და ხსნის ანთებას. პექტინი იცავს კუჭს წყლულებისგან, ამცირებს ქოლესტერინს და, ზოგიერთ შემთხვევაში, ამცირებს არტერიულ წნევას.

მცენარის ფოთლების გამოყენება

მრავალძაღვა გამოიყენება როგორც ანტისპაზმური, მასტიმულირებელი და ამოსახველებელი საშუალება, ამიტომ იგი შედის მრავალ მცენარეულ საშუალებებში კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და ბრონქების სეკრეტორულ-მოტორული ფუნქციის სტიმულირებისთვის.

ნედლი ფოთლებისგან გამოწურული წვენი, როგორც მატონიზირებელი საშუალება, გამოიყენება შარდის ბუშტის ანთების, ენურეზისა და იმპოტენციის დროს.

იმავე წვენი სხვა მცენარეებთან ნარევებში გამოიყენება პროსტატის ადენომის, მამაკაცის უნაყოფობისა და პროსტატიტის სამკურნალოდ.

ხალხურ მედიცინაში, მცენარეების ფოთლები, როგორც დამატებითი სამკურნალო საშუალება, ყველაზე ხშირად გამოიყენება შემდეგი პრობლემების დროს:

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების დროს

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მრავალძარღვას ფოთლებს შეუძლიათ გასტრიტის მკურნალობა, ასევე კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულების, ენტეროკოლიტის და დაბალი მჟავიანობის მქონე გასტრიტის დროს. ამ მიზნით გამოიყენება წვენი, ინფუზიები და სიროფები.

სააფთიაქო წვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების დროს

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, მრავალძარღვას ფოთლებს შეუძლიათ გასტრიტის განკურნება როგორც მაღალი, ასევე დაბალი მჟავიანობის დროს. ამისთვის სიროფი, რომელსაც შეიძლენთ აფთიაქში, უნდა გაზავდეს 50 მლ ადუღებულ წყალში.

მიიღება 1 ს.კ. კოვზი სამჯერ დღეში ჭამამდე 15-20 წუთით ადრე 30 დღის განმავლობაში.

როგორ მზადდება წვენი სახლის პირობებში  

გარეცხილ მრავალძარღვას ფოთლებს დაასხით მდუღარე წყალი, გაატარეთ ხორცსაკეპ მანქანაში და გამოწურეთ წვენი სქელი ქსოვილის დახმარებით. მიღებული წვენი უნდა განზავდეს ადუღებულ წყალში 1:1 თანაფარდობით. დუღილი არ უნდა გაგრძელდეს 3 წუთზე მეტხანს.

სამკურნალოდ მიიღება 1 ს.კ. კოვზი სამჯერ დღეში ჭამის წინ წყლით განზავების გარეშე. საჭიროების შემთხვევაში მისი გაყინვა შესაძლებელია საყინულეში ზამთრისთვის. კუჭ-ნაწლავის დაავადებების გარდა, ასეთი წვენი შესანიშნავი საშუალებაა გულის დაავადებების პროფილაქტიკისთვის, ეფექტურია ნევროზებისთვის, აქვს მატონიზირებელი თვისებები, ამცირებს ქოლესტერინს, არტერიულ წნევას და შეუძლია პათოგენური სტაფილოკოკის, ჰემოლიზური სტრეპტოკოკის და Pseudomonas aeruginosa-ს დათრგუნვა - გამრავლების შეჩერება. ამიტომ, გარეგანი დანიშნულებით ის გამოიყენება  ფურუნკულების, სისხლჩაქცევების, დერმატიტის და მწერების ნაკბენის შედეგების სამკურნალოდ.

ხველის დროს

მრავალძარღვას ფოთლების ცხელი ჩაი ზრდის სასუნთქი გზების აქტივობას, რაც ხელს უწყობს ნახველის გათხევადებას და ამოღებას. ასეთი ჩაი ძალიან სასარგებლოა, ბრონქიტის, ბრონქული ასთმის, ყივანახველა და ტუბერკულოზის დროსაც კი. ჩაის მოსამზადებლად 1 ს.კ. კოვზ მშრალ, დაქუცმაცებულ ფოთლებს ესხმევა ერთი ჭიქა მდუღარე წყალი, 15 წუღის შემდეგ გადაწურული მიიღება ჩაის სახით.

დიარეისთვის

მრავალძარღვას ფოთლები საიმედო საშუალებაა დიარეის დროს, რადგან მათ შემადგენლობაში შემავალი ნივთიერებები ამშვიდებს ნაწლავის კუნთებს და ამცირებს ტკივილს კრუნჩხვის დროს.  2 ს/კ  სუფრის კოვზი გამხმარი ფოთლები 1 ჭიქა მდუღარე წყალით უნდა წამოდუღდეს ორთქლის აბაზანაზე ნახევარი საათის განმავლობაში.  

ჭრილობების, დამწვრობის და ფურუნკულების სამკურნალოდ

მრავალძარღვას ფოთლების ანტიმიკრობული, ბაქტერიციდული და ჰემოსტატიკური თვისებები ყველასთვის ცნობილია. ჭრილობებზე მრავალძარღვას ნედლი ფოთლების დაფენა ძალიან სასარგებლოა, თუმცა, აუცილებელია, ფოთლები დაკრეფილი იყოს სუფთა ადგილას. წინააღმდეგ შემთხვევაში უკუეფექტი გარანტირებული.

კარგად გარეცხილი ახალი ფოთლები შეიძლება დაიჭრას და ჭრილობაზე დაეფინოს ფენა-ფენა დაზიანებულ კანზე. მისი გამოყენება შეიძლება დამწვრობის დროსაც, ოღონდ ბინტიანი სახვევი უნდა შეიცვალოს დღეში რამდენჯერმე.

მალამო ნაწიბუროვანი კანისთვის წყლულების დროს

ხმელი და დაფხვნილი ფოთლები შეურიეთ რამდენიმე წვეთ მცენარეულ ზეთს და ცვილს 1:9 თანაფარდობით.

დიაბეტისთვის

როგორც უნივერსალური სამკურნალო მცენარე, მრავალძარღვა შეიძლება ეფექტური იყოს დიაბეტთან დაკავშირებული საჭმლის მომნელებელი სისტემის დარღვევების სამკურნალოდ. ამისსთვის 2 ს.კ. კოვზ ფოთლებს დაასხით ჭიქა მდუღარე წყალი და გააჩერეთ წყლის აბაზანაში ნახევარი საათის განმავლობაში. დალიეთ ნახევარი ჭიქა გაციებული და გადაწურული ნაყენი ჭამამდე 15 წუთით ადრე დღეში 3-ჯერ.

მრავალძარღვას თესლის ჩენჩო - ნატურალური უჯრედისი

მრავალძარღვას თესლის ჩენჩო (Psillium husk) არის 100% ნატურალური უჯრედისი, თუმცა მისი გაცალკევება სახლის პირობებში რთულია. ამიტომ, იყიდება აფთიაქებში სხვადასხვა ფორმით - როგოrც ფხვნილის, ასევე კაფულირებული სახით.

ხელს უწყობს ნაწლავთა ბუნებრივი გაწმენდის პროცესს, გამოაქვს ტოქსინები ორგანიზმიდან, ამცირებს ქოლესტერინისა და გლუკოზის დონეს სისხლში და ინარჩუნებს ოპტიმალურ ნიშნულზე, ამცირებს მადას და ხელს უწყობს სხეულის მასის ნორმალიზებას.

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.