USD 2.7102
EUR 3.1127
RUB 3.3361
Тбилиси
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში | Kalaki.ge
дата:  1806

თბილისში უამრავი, სხვადასხვა ეპოქაში აშენებული შენობაა, აქედან გამომდინარე ისინი ვიზუალურად ერთმანეთისაგან განსხვავდებიან. საბჭოთა დროინდელ შენობებს, მთელი საქართველოს ტერიტორიაზე შეხვდებით. ნაგებობები ნათლად გამოხატავენ საბჭოთა წყობის სურვილს, თუ როგორ სურდათ თავისი სიძლიერე შენობების სტილშიც წარმოეჩინათ, საკუთარ არქიტექტურაში გამოეხატათ სოციალისტური და კომუნისტური იდეოლოგია. როგორ მოხდა ამ შენობების ათვისება და შერწყმა ეპოქასთან და მისი დაშლის შემდეგ - ამის უამრავი მაგალითი გვაქვს.

როგორ შეიცვალა საბჭოთა კავშირის დროინდელმა შენობებმა სახე და ფუნქცია – ამას 5 საბჭოთა დროინდელი შენობის მაგალითზე განვიხილავთ.

ექსპოჯორჯია

თბილისის გეოგრაფიული ცენტრის, დიდუბის მიმდებარე ტერიტორიაზე, უფრო ზუსტად წერთლისა და სამტრედიის ქუჩების კვეთასთან, ყველასათვის „გამოფენად“ ცნობილი „ექსპოჯორჯია“ მდებარეობს.

თავდაპირველად თბილისში 1957 წელს, საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის სახალხო მეურნეობის საბჭოს მუდმივმოქმედი სამრეწველო გამოფენა დაარსდა, რომლის საფუძველზეც 1960 წელს გაიხსნა საქართველოს სსრ სახალხო მეურნეობის მიღწევათა გამოფენა, ხოლო 1991-დან „საქართველოს სამეცნიერო-ტექნიკური და კომერციული გამოფენების ცენტრი“ ეწოდა. მისი ფართობია 15,3 ჰა; საგამოფენო გადახურული ფართი – 7400 მ; საგამოფენო ღია ფართი – 1,5 ჰა; საპარკო ზონა – 3,2 ჰა; სუბტროპიკული კულტურების ორანჟერეა – 930 მ; ორი დეკორატიული აუზი თავისი შადრევნებით – 2 368 მ; აქვე განლაგებულია და მოქმედებს თერთმეტი თანამედროვე საგამოფენო პავილიონი, საერთ ფართობით 7 410 მ, რომლებიც აღჭურვილია ელექტრომომარაგებით, წყალსადენით, სატელეფონო აპარატურით; აქვს საკონფერენციო დარბაზი თანამედროვე სინქრონული თარგმანის აპარატურით; საბაჟო ტერმინალი; ავტოსადგომი მსუბუქი ავტომანქანებისა და რაილერებისათვის; აგრეთვე ეროვნული და ევროპული სამზარეულოს რესტორანი; ღია საკონცერტო მოედანი და სხვ.

ექსპოჯორჯიას საქმიანობის მიზანია საქართველოს და საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ორგანიზაციებს შორის ეკონოიკური, მეცნიერულ-ტექნიკური სავაჭრო კავშირებისა და ურთერთთანამშრომლობის განვითარება. აქ იმართება საქართველოსა და საერთაშორისო გამოფენები, გამოფენა-პრეზენტაციები, ბაზრობები, აუქციონები, ვაჭრობები, კონგრესები, სამეცნიერო კონფერენციები, კულტურისა და ფოლკლორის ფესტივალები, ვერნისაჟები და სხვა ოფიციალური ღონისძიებები.

1960 წლიდან საგამოფენო პავილიონებში ჩატარდა ასზე მეტი საერთაშორისო და ეროვნული სხვადასხვა თემატიკური და დარგობრივი გმოფენა, გამოფენა-გაყიდვა, გამოფენა-პრეზენტაცია, კონგრესი და კონფერენცია.

ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში

რიტუალების სასახლე

ქორწინების სასახლის პროექტი, რომელიც თბილისში მდებარე ბორცვზე ავლაბარში, ბოჭორმის ქ. 21-ში დგას, ვიქტორ (ბუცა) ჯორბენაძეს ეკუთვნის. მშენებლობა 1979 წელს შეუკვეთეს და 1984 წელს დასრულდა. ეს პერიოდი საბჭოთა კავშირის მასშტაბით იყო სტაგნაციის ხანა, როდესაც ცენზურა განსაკუთრებით აქტიური და სასტიკი იყო.

შენობის მასშტაბები და ღირებულება თანამედროვეთა დიდი მითქმა-მოთქმის საგანი გამხდარა. მაშინდელი საზოგადოებისთვის სრულ შოკს წარმოადგენდა ისიც, რომ სასახლე ქრისტიანული ტაძრის ფორმას იმეორებდა.

სასახლე კარგად ჩაეწერა გარემოში და თავისი დომინირებული მდგომარეობით გაამდიდრა ქალაქის სილუეტი. თანამედროვე ნაგებობა, საკმაოდ გართულებული, მრუდხაზოვანი ფორმებით, გაბატონებულია არსებულ დაბალსართულიან განაშენიანებაში და ქმნის ამ რაიონში ახალ მასშტაბს. საინტერესოდაა გადაწყვეტილი ინტერიერები, რომლებსაც ამშვენებს ფერწერული ნამუშევრები, ჭედურობა. ცენტრალური შესასვლელის წინ ფართო კიბეზე აღმართულ სვეტზე დგას ბრინჯაოსგან ჩამოსხმული დიონისეს კლასიკური ფიგურა. ეს არის გადიდებული ასლი პატარა ქანდაკების, რომელიც ნაპოვნია არქეოლოგიური გათხრების დროს.

ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში

არქეოლოგიური მუზეუმი

არქეოლოგიური მუზეუმი მდებარეობს თბილისში დიღმის მასივის თრელიგორების ნასახლარის ერთ-ერთ ბორცვზე. შენობის ავტორები 1979 წელს, შოთა ყავლაშილი და შოთა გვანცელაძე იყვნენ, მოქანდაკე კი თენგიზ კიკალიშვილი. მუზეუმი არქეოლოგ როსტომ აბრამიშვილის ინიციატივით 1988 წელს დაარსდა. მუზეუმში დაცულია თანამედროვე თბილისის ტერიტორიაზე მოპოვებული არქეოლოგიური მასალის უმეტესობა. ქალაქის ტერიტორიაზე გამოვლენილი 200-ზე მეტი არქეოლოგიური ძეგლი 6000-წლოვანი უწყვეტი დასახლების ისტორიას ასახავს.

ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში

ე.წ. საბჭოთა ბეტმენი

ყოფილი ინდუსტრიულ-პედაგოგიური ტექნიკუმის კომპლექსი, მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარეობს. ტექნიკუმის კომპლექსი 1978 წელს არქიტექტორმა ნიკოლოზ ლაზარიშვილმა ააშენა. ის შემაღლებულ ადგილას, გორაზე დგას, მარშალ გელოვანისა და ბროწეულის ქუჩებს შორის.

დღეს ის დევნილების თავშესაფარი და ნაწილობრივ უფუნქციოდ მიტოვებული მონუმენტური ნაგებობაა. კომპლექსი ხუთი ნაგებობისგან შედგება, რომელთაგან ერთი განსაკუთრებულ ყურადღებას იქცევს. ერთი შეხედვით უხეში, ძლიერი კონსოლით წინ გადმოწეული ნაგებობა, კლდის ჰორიზონტალურ ხაზს მიჰყვება, ამ ნაწილის ფასადს ამშვენებდა ბარიელიფი, რომელსაც თანამედროვეებმა “ბეტმენი” უწოდეს.

ე.წ. “საბჭოთა ბეტმენი“, 2018 წლიდან ნელ-ნელა იძარცვებოდა. შენობის ფასადზე ამჯერად მხოლოდ რკინა-ბეტონის ფრაგმენტებია დარჩენილი. სავალალო მდგომარეობაშია შენობაც. იმის გამო, რომ მას კულტურული ძეგლის სტატუსი არ აქვს, საბჭოთა მოდერნიზმის ნარჩენები თბილისში ნელ-ნელა ნადგურდება.

ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში

ყოფილი ამიერკავკასიის ენერგოსისტემათა გამოთვლითი ცენტრის მთავარი სამმართველოს შენობა

რთულ რელიეფზე ნაგებობის მორგების, უფრო სწორად კი ჩაწერის უაღრესად საინტერესო არქიტექტურის მქონე ნაგებობა: ყოფილი ამიერკავკასიის ენერგოსისტემათა გამოთვლითი ცენტრია (ახლანდელი რადიოსადგური). შენობის არქიტექტორები 1985 წელს ს. კაციტაძე და გ. ჯამბერიძე გახლდნენ.
მისი განხილვა შესაძლებელია არა ლოკალურად არამედ, მისი გარემოში როლით ამ ადგილის სივრცულ სტრუქტურაში და ზოგადად მარჯვენა სანაპიროს სილუეტში. ერთი შეხედვით მარტივი გეომეტრიული ფორმის, ზომიერად თავშეკავებული, მაგრამ საინტერესო არქიტექტურის მქონე ნაგებობა, საკმაოდ ძლიერად, სოლისებურადაა შეჭრილი ფერდობებს შორის წარმოქმნილ ღრმა ხევში და ქმნის საინტერესო სინთეზს გარემოსთან.

ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
ხუთი საბჭოთა ეპოქის შენობა თბილისში
общество
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати