,
ამერიკულ ჟურნალ „თაიმში“ (Time) გამოქვეყნებულია ინტერვიუ აშშ-ის არჩეულ პრეზიდენტთან დონალდ ტრამპთან, რომელსაც, Time-ს ვერსიით, „2024 წლის ადამიანის“ ტიტული მიენიჭა, საუბრობს თავის გეგმებზე, ამერიკის საპრეზიდენტო არჩევნებში მიღწეულ გამარჯვებაზე, მიგრაციის პრობლემაზე, ქვეყნის ეკონომიკურ მდგომარეობაზე, უკრაინასა და ახლო აღმოსავლეთში შექმნილ სიტუაციაზე.... დონალდ ტრამპს ესაუბრებიან „თაიმის“ მთავარი რედაქტორი სემიუელ ჯეიკობსი, რედაქტორი ალექს ალტმანი და კორესპონდენტები ერიკ კორტელესი და მასიმო კალბრეზი.
ინტერვიუში, რომლის ფრაგმენტებს ბრიტანული „ბიბისის“ რუსულენოვანი სამსახური აქვეყნებს, დონალდ ტრამპმა კიევი გააკრიტიკა იმის გამო, რომ ნოემბერში აშშ-ის მიერ მიცემული რაკეტები რუსეთის ტერიტორიის სიღრმეში მდებარე ობიექტების დასაბომბად გაუშვა. საკითხი ეხება შორი მოქმედების რადიოსის მქონე ATACMS-ის სიტემის რაკეტებს.
„მე კატეგორიულად არ ვეთანხმები რაკეტების გაშვებას ასეული კილომეტრებით დაშორებით, რუსეთის ტერიტორიის სიღრმეში“, - თქვა დონალდ ტრამპმა ინტერვიუში, - ჩვენ ამით ომს ვამწვავებთ და მას უფრო დამანგრეველს ვხდით“.
როცა „თაიმის“ ჟურნალისტებმა არჩეულ პრეზიდენტს ჰკითხეს, უარს იტყვის თუ არა იგი უკრაინის მხარდაჭერაზე, დონალდ ტრამპმა უპასუხა, რომ აშშ კიევს მხარს დაუჭერს და ამას ბერკეტად გამოიყენებს რუსეთზე ზეწოლისათვის, როცა სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყება..
„მე რუსეთთან შეთანხმების მიღწევა მინდა და როგორც ცნობილია, ამისათვის ერთადერთი გარემოება არსებობს - არ მივატოვოთ [უკრაინა]“, - აღნიშნა არჩეულმა პრეზიდენტმა, - ამასთან, მე ვფიქრობ, რომ ამჟამად ყველაზე ცუდი და სახიფათო ისაა, რაც ხდება - ეს არის ვოლოდიმირ ზელენსკის გადაწყვეტილება - როგორც ვიცი, აშშ-ის პრეზიდენტის ნებართვით - რუსეთის ტერიტორიის რაკეტებით დაბომბვა. ეს სერიოზულ ესკალაციას წარმოადგენს. ვფიქრობ, რომ რაკეტების გამოყენებისათვის კიევისადმი ნების მიცემა სულელური და უგუნური გადაწყვეტილებას წარმოადგენს“, - თქვა დონალდ ტრამპმა.
„საერთოდ, ომი არ უნდა დაწყებულიყო. ვლადიმერ პუტინი ვერასოდეს შეიჭრებოდა უკრაინაში, მე რომ იმ დროს პრეზიდენტი ვყოფილიყავი. ბევრი მიზეზის გამო ომს ვერ დაიწყებდა. პირველი, რომ ნავთობის ფასმა მოიმატა. და როცა ფასმა მოიმატა, კრემლისათვის მომგებიანი სიტუაცია შეიქმნა. ამიტომ საჭირო იყო ნავთობზე ფასების შემცირება. რუსეთს ნაკლები შემოსავლები ექნებოდა და ომს არ დაიწყებდა. მაგრამ როცა ფასი ერთ ბარელ ნავთობზე 80, 85 და 90 დოლარია, ეს რუსეთისათვის უზარმაზარ შემოსავლებს ნიშნავს. ვლადიმერ პუტინმა დიდი ფული გააკეთა. რასაკვირველია, ომით რუსეთიც ზარალდება, მაგრამ მას ზარალი არ აღელვებს, მაინც წინ მიიწევს. ომი ტრაგედიაა. თქვენ რომ რეალური ციფრები ნახოთ, თვალს არ დაუჯერებთ...“, - ამბობს დონალდ ტრამპი ინტერვიუში.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
