,
წყარო:https://bm.ge/
კომპანია „არქის“ დამფუძნებელი ილია წულაია, სხვა ბიზნესმენების მსგავსად, ქვეყანაში სამუშაო ძალის დეფიციტზე საუბრობს. ბიზნესმენი არ გამორიცხავს, რომ მაღალი ეკონომიკური ზრდის შენარჩუნების შემთხვევაში, შესაძლოა, მუშახელის საზღვარგარეთიდან შემოყვანის საჭიროება გაჩნდეს. ამის შესახებ მან BMGTV-ის გადაცემა „წერტილში“ ისაუბრა.
ილია წულაია იმ ბიზნესმენების კატეგორიაში არაა, ვინც სამუშაო ძალის დეფიციტს, ძირითადად, საქართველოდან გაზრდილ ემიგრაციას უკავშირებს. „არქის“ დამფუძნებლის აზრით, მუშახელის ნაკლებობა, როგორც გამოწვევა, მაღალი ეკონომიკური ზრდით აიხსნება.
„როგორც დამსაქმებელმა, შემიძლია გითხრათ, რომ კადრების ძალიან დიდი დეფიციტია; ხელფასები მომატებულია, მაგრამ ნებისმიერ სფეროში დიდი ნაკლებობაა. მუშახელზე მოთხოვნა ძალიან გაზრდილია. პირობითად, თუ ადრე 1 მლნ კვადრატული მეტრი შენდებოდა, ახლა 2 მლნ კვ/მ შენდება, ამიტომ გაჩნდა დეფიციტი. მე ვერ ვიტყვი, რომ ქვეყნიდან ხალხი გარბის... „არქი“ დეველოპერული კომპანიაა, მაგრამ პარტნიორი სამშენებლო კომპანიებისგან მსმენია, რომ წლების წინ, აღმოსავლეთ ევროპაში, მაგალითად, პოლონეთში სამუშაოდ წასული სპეციალისტები უკან დაბრუნდნენ; შეიძლება, მათ აქ იგივე დონის ან ოდნავ ნაკლები ხელფასი აქვთ, მაგრამ სამაგიეროდ, საკუთარ ქვეყანაში არიან და ნაკლები ხარჯი აქვთ. ბევრი ადამიანი უკან დაბრუნდა, მაგრამ ეს არ არის საკმარისი...
მოგეხსენებათ, სამი წლის წინ ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი შიდა პროდუქტი 4000 დოლარი იყო, ახლა თითქმის 8000 დოლარია. ეს სასიხარულო ფაქტია; როდესაც ასეთი მაღალი ეკონომიკური ზრდის ტემპია, ბუნებრივია, ყველა ქვეყანაში წარმოიქმნება კადრების დეფიციტი. ამას საბოლოო ჯამში, ბუნებრივი გაგრძელება უკვე მოჰყვეს და ალბათ მოჰყვება კიდეც.
ჩემი ვარაუდით, შედარებით ნაკლებადგანვითარებული ქვეყნებიდან, სადაც საქართველოსთან შედარებით დაბალია ხელფასები, ერთ სულ მოსახლეზე მშპ ნაკლებია, მაგრამ ჰყავთ სამუშაო ძალა, მთავრობა მუშახელის შემოყვანაზე გარკვეულ კვოტებს დაუშვებს ის სფეროებისთვის, სადაც კადრების დეფიციტია, რათა ეკონომიკური ზრდა არ შეფერხდეს“, - განაცხადა ილია წულაიამ და იქვე დასძინა, რომ „ბევრი ბიზნესი ამას ითხოვს“.
თემაზე საუბრისას „არქის“ დამფუძნებელმა ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნების მაგალითი მოიყვანა, სადაც მაღალი ეკონომიკური ზრდის პერიოდში მუშახელის მიგრაცია მაღალი იყო.
ილია წულაიას მოლოდინი აქვს, რომ ეკონომიკურ ზრდის მაღალი ტემპი შენარჩუნდება, რაც სამუშაო ძალაზე მოთხოვნას კიდევ უფრო გაზრდის.
„კადრების შემოყვანა საზღვარგარეთიდან ნებისმიერი ქვეყნისთვის პოზიტიურია. ეს ნიშნავს იმას, რომ ადგილობრივი მუშახელი ვერ აკმაყოფილებს მოთხოვნას და დამატება სჭირდება. არ ვიცი, რეგიონებში რა ხდება, მაგრამ თბილისში, ის, რომ ხალხს დასაქმება უნდა და ვერ შოულობს სამსახურს, ცოტა რთული წარმოსადგენია“, - აღნიშნა ილია წულაიამ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
