USD 2.7247
EUR 2.9345
RUB 2.7873
Тбилиси
«Die Welt» (გერმანია): „სვანეთში - „კავკასიის გვირგვინში“ - მოთხილამურეები ერთადერთობის შეგრძნებას განიცდიან“
дата:  808

გერმანულ გაზეთ „დი ველტში“ (Die Welt) რუბრიკით „რეგიონული კვლევები“ გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „სვანეთში - „კავკასიის გვირგვინში“ - მოთხილამურეები ერთადერთობის განცდას გრძნობენ“ (ავტორი - შტეფან ვაისებორნი). პუბლიკაციაში განხილულია საქართველოს მაღალმთიანი რეგიონის - სვანეთის ისტორია და თანამედროვეობა, წარსულისა და დღევანდელობის ურთიერთკავშირი, ადგილობრივი კოლორიტი, ტრადიციები და რეგიონის განვითარების პერსპექტივა.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

მხოლოდ ერთ გზას მივყავართ კავკასიონის იმ მაღალი მწვერვალებისკენ, რომლითაც სვანეთი - საქართველოს მთიანი მხარეა განთქმული. სვანეთში მდებარეობს სოფელი უშგული, ყველაზე მაღალმთიანი სოფელი, რომელსაც ზემოდან შხარა - საქართველოს ყველაზე მაღალი მწვერვალი (5201 მეტრი) გადმოჰყურებს.

სვანეთი წინათ და ახლა

როცა 1996 წელს იუნესკომ მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში უშგული შეიტანა, თავისი კარგად შენახული შუასაუკუნეობრივი კოშკებით, გზები უსაფრთხო არ იყო. სვანეთს ბანდიტური დაჯგუფებები აკონტროლებდნენ: საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო უცხოელ მოგზაურებს აფრთხილებდა, რომ გამორიცხული არ იყო შეიარაღებული თავდასხმები, ძარცვები და ადამიანთა გატაცებები.

დღეს საქართველოს ტერიტორიაზე მხოლოდ ორი რეგიონში არ არის რეკომენდებული ყოფნა - ახაზეთში და „სამხრეთ ოსეთში“, რომლებიც რუსეთის მიერ არიან ოკუპირებულნი. ქვეყნის დანარჩენი ნაწილი სტაბილურად და უსაფრთხოდ ითვლება, მათ შორის სვანეთიც, რომელიცსამხრეთ კავკასიაში ტურისტებისათვის ერთ-ერთ ყველაზე უძველეს, ხელუხლებელ და იმავდროულად მიმზიდველ მხარედ ითვლება, თავისი შორი მდებარეობის გამო.

სვანური ტრადიციები და ენის გაქრობის საფრთხე

სვანეთი ხასიათდება ძნელადმისადგომი ხეობებით, მაღალმთიანი უღელტეხილებით, მყინვარებითა და პლატოებით. ამ მხარის გაკონტროლებმა რუსეთის ხელისუფლებამ მხოლოდ მე-19 საუკუნის შუახანებში შეძლო. სვანეთის დაუმორჩილებელი მოსახლეობის გამო პრობლემები ჰქონდა საბჭოთა ხელისუფლებასაც. დღესაც სვანების ცხოვრების წესი და კულტურა მხოლოდ უმნიშვნელოდ არის შეცვლილი.

ადგილობრივი მოსახლეობა გამოირჩევა როგორც უძველესი, ქრისტიანობამდე არსებული ადათ-წესებით, ასევე შუა საუკუნეების ტრადიციებით, მითიური ფოლკლორით, ცეკვებით და ინსტრუმენტებით, რომლებიც ზოგიერთებს შეიძლება არქაულად მოეჩვენოს. გარდა ამისა, სვანებს საკუთარი სალაპარაკო ენა აქვთ, რომელიც ქართული ენის მონათესავედ ითვლება, თავისი ბევრი ხმოვანი ბგერებით, თუმცა სვანური ენით მხოლოდ 30 ათასამდე მცხოვრები სარგებლობს. ამიტომ იუნესკოს კლასიფიკაციით, სვანურ ენა „გაქრობის საფრთხის წინაშე მდგარ ენად“ ითვლება.

სვანეთი - ევროპის ყველაზე მაღალი მხარე

სვანეთს ხშირად „კავკასიის გვირგვინსაც“ უწოდებენ. სპორტის ზამთრის სახეობების მოყვარულებისათვის სვანეთის მთები ნამდვილ საოცრებას წარმოადგენს - აქ არის პრაქტიკულად ხელუხლებელი ბუნება, უსასრულო თოვლიანი ფერდობებით და სიწყნარით, განმარტოებით, მშვიდი ადგილებით, რასაც შედარებით უფრო განვითარებულ ალპებში ვერ იპოვით.

სვანეთის მთებში მდებარე სამთო-სათხილამურო ბაზები მცირეა, მაგრამ თანამედროვე ტექნოლოგიებით მოწყობილი. ტურიზმი ძირითადად ბოლო წლებში გახდა პოპულარული. 30 წლის წინათ, ეკონომიკური პრობლემების გამო სვანეთი (განსაკუთრებით ზემო სვანეთი) ბევრმა ადგილობრივმა მცხოვრებმა დატოვა, დღეს კი ისინი უკან ბრუნდებიან - ტურიზმის განვითარება შემოსავლების წყარო ხდება.

2016 წელს სვანეთში სამთო-სათხილამურო კურორტი „თეთნულდი“ გაიხსნა, რომელიც 4858 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს და რამდენიმე მეტრით აღემატება ევროპის ალპების ყველაზე მაღალ მწვერვალს - მონბლანს. „თეთნულდში“ არის 14-კილომეტრიანი სათხილამურო ტრასა და მუშაობს ხუთი საწეველა. კურორტი „ხაცვალი“ მხარის ადმინისტრაციულ ცენტრთან - მესტიასთან ახლოს მდებარეობს, გამოირჩევა იდეალური  ხუთკილომეტრიანი ტრასით. ჯერ-ჯერობით გაურკვეველია, რეალიზდება თუ არა უშბის გიგანტური მყინვარის ათვისების პროექტი გონდოლების მეშვეობით, სადაც ზაფხულშიც შეიძლება თხილამურებით სრიალი.

სვანური სამზარეულო: კუპდარი

მსოფლიოს ბევრი ქვეყნისა და ხალხის სამზარეულოში შეხვდებით ცომის ღვეზელს შიგთავსით, რომელსაც სხვადასხვა სახელი ჰქვია. სვანეთში მას კუპდარს ეძახიან - ცხვრის ან ღორის ხორცის შიგთავსით, რომელსაც შერეული აქვს სანელებლები.

კუპდარს ცხელს მიირთმევენ, სპირტიანი სასმელის - ჭაჭის არაყის - თანხლებით, რომელიც თითქმის მთელ საქართველოშია გავრცელებული.

„სვანეთი“ - ვარსკვლავი კოსმოსში

დედამიწას „სვანეთთან“ - ციურ სხეულთან - თითქმის 300 მილიონი კილომეტრი აშორებს: „სვანეთი“ ასტეროიდს წარმოადგენს, რომელიც მარსსა და იუპიტერს შორის სივრცეში მოძრაობს. ის 1978 წელს საბჭოთა ასტრონომმა ნიკოლაი ჩერნიხმა აღმოაჩინა ყირიმის ობსერვატორიიდან და მას კავკასიის რეგიონში მდებარე კოლორიტული მხარის - სვანეთის სახელი ეწოდა. იმ დროს სვანეთი და მთლიანად საქართველო საბჭოთა კავშირის სემადგენლობაში შედიოდა.

„სვანები - ყველაზე მამაცი და გაბედული ხალხი მსოფლიოში“

ძველ ბერძენ გეოგრაფს სტრაბონს სვანები ჯერ კიდევ ჩვენს ერამდე პირველი საუკუნეში ჰყავს მოხსენიებული. მან კარგად იცოდა, რომ კავკასიიდან აღმოსავლეთით საქარავნო გზა მიემართებოდა და სვანებს იმდროინდელ მსოფლიოში უშიშარ მეომრებად თვლიდა.

ტრადიციული არქაული სამართლებრივი ადათ-წესები სვანეთში დღესაც არის შემორჩენილი - გვარის უხუცესიდან დაწყებული, რომელიც ყოველდღიურ ცხოვრებას არეგულირებს, სისხლის აღებით (შურისძიებით) დამთავრებული, რომელიც ამჟამადაც ნაწილობრივ არის გავრცელებული.

წყარო: https://www.welt.de/reise/nah/article249301052/Georgien-Swanetien-ist-ein-Paradies-zum-Skifahren-und-Freeriden.html

 

аналитика
«The Hill» (აშშ): „მკვდრეთით აღმდგარი: დონალდ ტრამპი როგორც ამერიკული პოლიტიკის „ლაზარე“

ამერიკული გაზეთი „ჰილი“ (The Hill) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „მკვდრეთით აღმსდგარი: დონალდ ტრამპი როგორც ამერიკული პოლიტიკის „ლაზარე“ (ავტორი - დერეკ ჰანტერი).

„სიტყვას „ისტორიული“ პოლიტიკაში ხშირად იყენებენ ხოლმე და მას ფეხბურთის ბურთივით ათამაშებენ, ზოგჯერ კი მიზანში ვერ ურტყამენ. დონალდ ტრამპთან მიმართებით კი ამ სიტყვის გამოყენება სამართლიანია. მისი მიღწევა მართლაც ისტორიულია. მან უდიდესი რევანში აიღო პოლიტიკაში.

დონალდ ტრამპი არამხოლოდ პოლიტიკური გვამი იყო, არამედ საერთოდ, „პერსონა ნონ-გრატა“ როგორც ვაშინგტონში, ასევე მშობლიურ ნიუ-იორკშიც. და როგორც ხდება ხოლმე პოლიტიკაში, მას საპყრობლეში გაგზავნითაც ემუქრებოდნენ... და ახლა იგი თეთრ სახლში ძლევამოსილად ბრუნდება - ისეთ თამაშში გამარჯვების შემდეგ, რომელიც მანამდე არავის უთამაშია.

აშშ-ის ისტორიაში დონალდ ტრამპამდე მისნაირად მხოლოდ 22-ე და 24-ე პრეზიდენტი გროვერ კლივლენდი იქნა არჩეული ორი ვადით („შუალედური შესვენებით“ 1885-1889 და 1893-1897 წლებში). მსგავსი შემთხვევა ჰქონდა რიჩარდ ნიქსონს, რომელმაც 1960 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებიც წააგო, გუბერნატორის არჩევნებიც (1962 წელს) და განაცხადა - „მორჩა, მეგობრებო, რიჩარდ ნიქსონს ვეღარსად ვეღარ ნახავთ - იმიტომ, რომ ეს ჩემი ბოლო პრეს-კონფერენციაა“. ჩვენ მისი ნახვა მაინც მოგვიწია 1968 წელს, თეთრ სახლის ოვალურ კაბინეტში. თუ რითი დაასრულა მან თავისი პრეზიდენტობა, გვახსოვს („უოტერგეიტით“), მაგრამ ფაქტია, რომ მისი დაბრუნება იმ დროისათვის ძალზე შთამბეჭდავი იყო.

დონალდ ტრამპმა კი რიჩარდ ნიქსონსაც გადააჭარბა. იგი ფაქტიურად „დამარხული“ იყო  საკუთარი რესპუბლიკური პარტიის წევრების მხრიდანაც კი, სხვები კი მოთმინებით ელოდნენ, რომ იგი უბრალოდ გუდა-ნაბადს აიკრავდა და პოლიტიკიდან წავიდოდა. მაგრამ ასე არ მოხდა.

ამერიკელებმა თავისი პოზიცია გამოხატეს: მათ ცვლილებები სურდათ და კიდეც განახორციელეს. დონალდ ტრამპი ვერაფერმა ვერ შეაჩერა - ვერც ბრალდებებმა, ვერც თავდასხმებმა... ყველა მემარცხენე გაზეთი და ტელევიზია აკრიტიკებდა, ემუქრებოდა, აშინებდა, მაგრამ ისინი ყველა „ქაღალდის ვეფხვები“ აღმოჩნდნენ, დონალდ ტრამპმა ყველა „დაიკიდა“. რას იზამენ ახლა ტელეარხების MSNBC-სა და CNN-ის ხელმძღვანელები და მაყურებლები? ვინ აღმოჩნდა მარგინალი - ისინი თუ დონალდ ტრამპი? აღიარებენ თუ არა იმას,  რომ არასწორად იქცეოდნენ - როცა ყველას, ვინც დონალდ ტრამპის გვერდით იდგა, გიჟებად და  სულელებად თვლიდნენ?

მოკლედ, დონალდ ტრამპი „კონსტანტის“ (მუდმივის) განსახიერებაა: იგი იყო, არის და იქნება.

წყარო: https://thehill.com/opinion/campaign/4975713-donald-trump-greatest-comeback-since-lazarus/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати