USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
Тбилиси
«The Guardian»: „პუტინი დიქტატორი და ტირანია, მაგრამ დასავლეთმა უნდა იცოდეს მისი მასაზრდოებელი ძალებიც“
дата:  231

ბრიტანულ გაზეთ „გარდიანში“ (The Guardian) რუბრიკით „კომენტარი“ გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „პუტინი დიქტატორი და ტირანია, მაგრამ დასავლეთმა უნდა იცოდეს მისი მასაზრდოებელი ძალებიც“ (ავტორი - საიმონ ჯენკინსი). „მმართველობის დემოკრატიული ფორმა თავის უპირატესობას კარგავს. ახალი თაობა სულ უფრო მეტად იზიარებს „ძლიერი ლიდერის“ მმართველობას“, - ნათქვამია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ სტატიას მცირეოდენი შემოკლებით:

 დასავლური მასმედიის რეპორტაჟებში, რომლებშიც რუსეთის საპრეზიდენტო არჩევნები გაშუქდა, ხშირია ერთგვარი ირონია და დაცინვაც კი - არჩევნებს თან სდევდა დემოკრატიით ბოროტად სარგებლობა, ფალსიფიცირება, მონაცემების შეცვლა და საერთოდ, ყველაფერი ფიქტიურობის შთაბეჭდილებას ტოვებდა. ოპოზიციური კანდიდატები მხოლოდ ვლადიმერ პუტინის აჩრდილებს წარმოადგენდნენ... ამომრჩევლები ხმის მისაცემად რიგებში კი იდგნენ, მაგრამ მათი რიგში დგომა ჩუმ პროტესტს გამოხატავდა, ანუ ხმების ის 87%, რაც ვლადიმერ პუტინმა მიიღო, სინამდვილეში პროტესტის გამოხატვის რაოდენობა იყო.

ვლადიმერ პუტინის პრეზიდენტად არჩევას დემოკრატიასთან არაფერი საერთო არ ჰქონდა. შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო სოჭის 2024 წლის ზამთრის ოლიმპიური თამაშების განმეორება - შედეგების გლობალური ფალსიფიცირება, გლობალური მხარდაჭერით. როცა 18 მარტს ვლადიმერ პუტინი წითელ მოედანზე გამოვიდა მხარდამღერთა წინაშე, ჩვენ მისი სახით ახალი ივანე მრისხანე ვიხილეთ ვასილი ნეტარის ტაძრის ფონზე. ჩვენ დავინახეთ აბსოლუტური ხელისუფალი - მომღიმარე და მტრისათვის ბრძოლის გამომწვევი პიროვნება, რომელიც ორი წლის წინ სანქციებით უნდა დამხობილიყო, მაგრამ დღემდე ეს არ მომხდარა.

ზოგჯერ ვფიქრობ, მე თვითონ როგორ აღვწერდი ამ ყოველივეს, ერთი თვით რომ ლონდონში ტოტალიტარული რუსეთის რომელიმე სახელმწიფო გაზეთის კორესპონდენტი ვყოფილიყავი: ალბათ, დავწერდი დიდი ბრიტანეთის მთავრობის შეცდომებზე, დავწერდი კორუფციაზე, ცუდ ლონდონზე და წესიერ, სტაბილურ მოსკოვზე, მკითხველებს მოვუყვებოდი პოპულისტი პოლიტიკოსების - ბორის ჯონსონის, ლი ანდერსონის, ნაიჯელ ფარაჯის, ჯორჯ გალოუეის და სხვათა შესახებ, რომლებიც მომენტს ელოდებიან, რომ რიში სუნაკზე რევანში აიღონ... მოკლედ, ბევრ კრიტიკულ მასალას დავწერდი.

მაგრამ საქმე ისაა, რომ ჩვენი წარმოდგენები სხვა ქვეყნებში მიმდინარე მოვლენებზე ჩვენს სუბიექტური აღქმას წარმოადგენს და არანაირად იქაური მაცხოვრებლების გრძნობებს და აზრებს არ გამოხატავს. ჯორჯ ქენანის მიერ ნაკარნახევმა თითქმის ნახევარსაუკუნოვანმა გაფრთხილებამ კომუნიზმის შეკავებისა და მასთან თანაცხოვრების შესახებ ადგილი სხვა დღის წესრიგს დაუთმო. დღეს ჩვენს პრესაში არამარტო რუსეთი, არამედ ჩინეთი, ირანი, ჩრდილოეთი კორეა და სირია, არამედ აზიისა და აფრიკის სხვა ბევრი სახელმწიფო რეგულარურად ხდებიან კრიტიკის ობიექტები. ჩვენ ვწერთ, რომ ისინი ტირანული და ავტორიტარული ქვეყნები არიან, რომ მხარს უჭერენ ტერორიზმს და გენოციდს უწყობენ საკუთარ ხალხს. ისინი გახდნენ ეკონომიკური აგრესიების მსხვერპლნი, რის შედეგადაც მილიონობით ადამიანის ცხოვრების დონე მკვეთრად დაეცა. სამწუხაროდ, უნდა ვაღიაროთ, რომ დასავლეთის მიერ გამოცხადებული სანქციები დემოკრატიის განვითარების საქმეს წინ არ სწევს, ხდება პირიქით - სანქციებით დემოკრატია სუსტდება და ქრება.

გამოკვლევების შედეგების თანახმად, 2015 წლიდან მსოფლიოში დემოკრატიული მთავრობებისა და საერთოდ ხელისუფლებების კლება დაიწყო. წიგნების მაღაზიების თაროები სავსეა ისეთი პოლიტიკური ლიტერატურით, რომლებშიც დემოკრატიის საბოლოო სიკვდილია პროგნოზირებული. ამ მხრივ ყველაზე საგანგაშოა  გასულ წელს ცატარებული გამოკითხვა, რომელიც სხვადასხვა ქვეყნებში ჩატარდა დემოკრატიის შესახებ. როგორც ირკვევა, მმართველობის უპირატეს ფორმად დემოკრატიას მხოლოდ ადამიანთა 57-60% თვლის (18-დან 35 წლამდე), ხოლო შუახნის (50 წელზე მეტი ასაკის) მქონე ადამიანებში ასეთებია 70%. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ მომავალი თაობის წარმომადგენლები დემოკრატიის მიმართ სულ უფრო ნაკლებ პატივისცემას იჩენენ. დღეს მსოფლიოს მოსახლეობის თითქმის მესამედი (35 წლამდე) მხარს დაუჭერდნენ ერთგვარ „სამხედრო მმართველობას“, „ძლიერ ლიდერს“, რომელიც არჩევნებს არ ჩაატარებდა და ამ საკითხზე პარლამენტთან კონსულტაციებს არ გამართავდა.

როცა მე ერთ-ერთ რუს ექსპერტს არჩევნებამდე ვკითხე, თუ როგორი იყო, მისი აზრით, ვლადიმერ პუტინის ჭეშმარიტ მხარდამჭერთა რაოდენობა, მისი ვარაუდები ზემოთხსენებული გამოკითხვის შედეგს დაემთხვა: მან აღნიშნა, რომ ვლადიმერ პუტინს მხარს დაუჭერს ამომრჩეველთა 60%, თუმცა მოსკოვსა და სანქტ-პეტერბურგში მხარდამჭერთა რაოდენობა შედარებით ნაკლები იქნებაო. მახსენდება 1990-იანი წლების რუსეთი, როცა მოქალაქეები აღიარებდნენ დასავლური დემოკრატიის ღირსებებს, მაგრამ იქვე ამბობდნენ, რომ მოენატრათ მტკიცე ხელი და სტაბილური წესრიგი.

ვლადიმერ პუტინისათვის ხმის მიცემის დროს ბევრი რუსი, ალბათ, სულაც არ ფიქრობდა მისი რეჟიმის განმტკიცებაზე და უკრაინის ომზე. ისინი, სავარაუდოდ, სრულიად კმაყოფილები იყვნენ იმითაც, თუ რას პირდებოდა პრეზიდენტი სამომავლოდ: უსაფრთხოებას და რუსული ტრადიციულ და პატრიოტულ პასუხს მზაკვარი და ბოროტმოქმედი დასავლეთის ხრიკების მიმართ. ნატოს მიერ უკრაინისადმი გაწეული დახმარების გადაზრდამ ანტირუსულ სრულმასშტაბიან ეკონომიკურ ომამდე ვლადიმერ პუტინს ანტიდასავლური კოალიციის შექმნის შესაძლებლობა მისცა: ამჟამად კოალიციაში შესული სახელმწიფოების ტერიტორია გადაჭიმულია ჩინეთიდან და ინდოეთიდან აფრიკამდე და ლათინურ ამერიკამდე.  დასვლეთის მიერ დაწყებული ეკონომიკური ომი აშკარად კონტრპროდუქტიული აღმოჩნდა: გასულ კვირაში ჟურნალი „ეკონომისტი“ იუწყებოდა, რომ ანტირუსულმა დასავლურმა სანქციებმა „რუსეთის ეკონომიკა გამოაღვიძა და წინ უბიძგა“: რუსეთის მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდამ ბრიტანულ დაახლოებით 3%-ით გაუსწრო, ანუ დასავლური პოლიტიკა აქტიურად ეხმარება ვლადიმერ პუტინს ხელისუფლების შენარჩუნებაში.

როგორც თანამედროვე რუსეთის ისტორიის შემსწავლელი დასავლელი ისტორიკოსი მარკ გალეოთი აღნიშნავს, ვლადიმერ პუტინის მიერ გამოვლენილმა დაუმორჩილებლობამ დასავლელი ლიდერების წინაშე რუსეთს „პოლიციური სახელმწიფოს“ სახელი დაუმკვიდრა. ჩვენ შეგვიძლია რუსეთის პრეზიდენტი შეურაცხვყოთ ისევე, როგორც სი ძინპინს ვლანძღავთ და სხვებს. შესაძლოა, ჩვენ ამით რაღაც შვებას ვიგრძნობთ. ალბათ, ეს გარკვეულწილად სწორიც იქნება, რადგან ეს ის რეჟიმები არიან, რომლებიც მოწონებას ნამდვილად არ იმსახურებენ...

მაგრამ მოდით ვიყოთ რეალისტები: არ არსებობს მცირეოდენი იმედიც კი იმისა, რომ თუ ჩვენ ნამდვილად ასე გავაკეთებთ და მოვიქცევით, მსოფლიო უფრო უსაფრთხო ადგილი გახდება დემოკრატიისათვის. ალბათ, უფრო პირიქით იქნება.

წყარო: https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/mar/22/putin-dictator-tyrant-criticism-regime

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати