გავლენიანი ამერიკული გამოცემა The Guardian აქვეყნებს სტატიას, სადაც ავტორი არცთუ ოპტიმისტურ სცენარზე საუბრობს ვაქცინის შექმნის კუთხით. თბილისი პოსტი გთავაზობთ სტატიის თარგმანს.

ყველამ კარგად ვიცით, რაოდენ სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა დღეს კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის შექმნა. თითქმის 6 თვეა მთელი მსოფლიოს ყურადღება და რესურსი სწორედ ვაქცინის შექმნისკენაა მიმართული, მაგრამ მნიშვნელოვანი წინსვლა ჯერ კიდევ არ ჩანს.

ვაქცინას  ტყუილად ველოდებით?

წინა კვირში  დიდი ბრიტანეთის კვლევითი ინსტიტუტის მთავარმა ექიმმა ჯონათან ვან-ტამმა გააჟღერა სიტყვები, რომლის მოსმენაც არავის არ სურდა: „ შესაძლოა ვაქცინა საერთოდ ვერ მივიღოთ.“

სამწუხაროდ, მისი სიტყვები სიმართლეა.

ვაქცინა ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი, მაგრამ პრაქტიკულად ძალიან კომპლექსურია. იდეალური ვაქცინა გვიცავს ინფექციებისგან და ხელს უშლის მის გავრცელებას. მაგრამ არც ერთი ვაქცინა არ შექმნილა იოლად. უკვე 30 წელზე მეტი გავიდა, რაც მეცნიერებმა შიდსის გამომწვევი აივ ინფექცია აღმოაჩინეს და შეისწავლეს, მაგრამ ვაქცინა, რომელიც ამ ინფექციისაგან დაგვიცავდა, დღესაც არ გვაქვს. დაინფიცირების შემთხვევაში პაციენტი მთელი ცხოვრება მკურნალობის ქვეშ უნდა იყოს. 

დენგეს ცხელება პირველად 1943 წელს გამოჩნდა - ვაქცინის შექმნა მხოლოდ შარშან შეძლეს.

ყველაზე სწრაფად შემუშავებული ვაქცინა ყბაყურას ვირუსისაა - შექმნას კი 4 წელი დასჭირდა.

მეცნიერები კორონა ვორუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შექმნაზე აქამდეც მუშაობდნენ. მსოფლიოს უკვე გადატანილი აქვს ორი ნაკლებ აგრესიული კორონა ვირუსი - სარსი და მერსი. მართალია, ჩვენ მათზე აქამდე შეიძლება არც კი გვსმენია, რადგან ორივე ლოკალური იყო და ძირითადად შუა აღმოსავლეთის ქვეყნებს შეეხო, მაგრამ კვლევები ინტენსიურად მიმდინარეობდა. და დღეს, როცა საქმე უფრო ვერაგ კოვიდ 19-თან გვაქვს, მეცნიერები ისევე ახლოს არიან ვაქცინის შემუშავებასთან, როგორც ეს სარს-ის და მერს-ის კვლევების დროს იყო.

ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამოკვლევებმა კოვიდგადატანილი პაციენტების სისხლის გამოკვლევის შემდეგ აჩვენა, რომ პაციენტების სისხლში lgG ანტისხეულების(პასუხისმგებელია იმუნიტეტზე)  რაოდენობა ავადმყოფობის  შემდეგ საკმაოდ მაღალი იყო, მაგრამ რამოდენიმე ხანში კვლავ კლების სტატისტიკა წავიდა.

“გამოწვევა უდიდესია ,” ამბობს სტენლი პერლმენი, კორონავირუსის ვეტერანი მკვლევარი კემბრიჯის უნივერსიტეტიდან . “თუ კი თავად ინფექციის დამარცხება არ აძლევს ცოცხალ ორგანიმს იმდენ ანტისხეულებს, რაც სამომავლო იმუნიტეტისთვისაა საჭირო, ვაქცინა რაღას შეძლებს?.” დავუშვათ ვაქცინამ დაგვიცვა 1 წელი ვირუსისგან, ვირუსი სახეს შეიცვლის და შემდეგ წელს უფრო მომაკვდინებელი სახით დაბრუნდება.“

ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს ვირუსის გენეტიკურ სტაბილურობას. სხვა ვირუსებისგან განსხვავებით, რომლებიც მუტაციას არ განიცდიან, კორონავირუსი ყოველ ფეხის ნაბიჯზე იცვლება, ასევე დამოკიდებულია წარმოშობასა და ენდემურობაზე.  

მარტინ ჰიბერმა, ლონდონის ერთ-ერთმა მთავარმა ინფექციონისტმა ვირუსის მუტირების პროცესს  წინასწარი გაფრთხილება უწოდა.

ვაქცინის უსაფრთხოება!

რამდენადაც საშიშია ვირუსი, იმდენადვე საშიში შეიძლება იყოს ვაქცინა! ცვალებადი, მუტირებადი ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინას უეჭველად ექნება გვერდითი მოვლენები, რომლებიც მინიმალურ დონეზე უნდა იქნას დაყვანილი.  შექმნის შემთხვევაში ხომ ეს ვაქცინა მილიონობით ჯანმრთელმა ადამიანმაც უნდა მიიღოს, ერთი პატარა გადაცდომა და შესაძლოა კიდევ უფრო დიდი საფრთხის წინაშე დავდგეთ, ვიდრე ახლა ვდგავართ.

ვირუსი ჩვენთან დარჩება?

პასუხი მარტივია: - დიახ!

რა თქმა უნდა, ყველას იმედი გვაქვს, რომ თუ ვაქცინა  შეიქმნება, საფრთხე შედარებით ნაკლები იქნება, მაგრამ აუცილებლად უნდა გავიაზროთ, რომ, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ეს მუტირებადი ვირუსია და შესაძლოა სულ სხვა სახით დაგვიბრუნდეს“.  საბოლოოდ ერთადერთი ხსნა ჯოგური იმუნიტეტის გამომუშავებაშია. ეს კი აბსოლუტურად სხვა კვლევების საგანია.  კორონა ვირუსი პირველ რიგში დასუსტებულ, დაბალი იმუნიტეტის მქონე ორგანიზმებს ესხმის თავს.  „დღევანდელობაში კაცობრიობის 70-80 % არაჯანსაღი ცხოვრების წესით ცხოვრობს. ბევრ დაავადებას ჩვენივე დაუდევრობით ვუხსნით გზას ჩვენს ორგანიმში და სანამ სავალალო შედეგებამდე არ მიგვიყვანს ყურადღებასაც არ ვაქცევთ. “ -  აცხადებს მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ერთ-ერთი წამყვანი მედიკოსი ენდრიუ ჯონსონი.  ჯონსონის თქმით, კორონა ვირუსი შესაძლოა გაფრთხილებაც კი იყოს მსოფლიო მოსახლეობისთვის, რომ პირველი საზრუნავი, რაც ადამიანებს უნდა გვქონდეს საკუთარი ჯანმრთელობა და იმუნიტეტია.

ასე რომ, ადამიანებმა ჩვენი წილი პასუხისმგებლობა იმით უნდა შევასრულოთ, რომ საკუთარ თავზე ვიზრუნოთ, განსაკუთრებით ახლო პერიოდში მაქსიმალურად დავიცვათ სოციალური დისტანცირების წესები, დავივიწყოთ მავნე ჩვევები, რომლითაც ჩვენს ჯანმრთელობასა და იმუნიტეტს ვტესტავთ და ამით შევიტანოთ ჩვენი წვლილი ვირუსის წინააღმდეგ დაწყებულ ბრძოლაში.

The guardian -ის მიხედვით მოამზადა ელენე ხვედელიძემ