,
„უკრაინულ ოჯახებში ძალადობის შემთხვევები სწრაფად მატულობს“, - იუწყება ბრიტანული გაზეთი „გარდიანი“ (The Guardian) სტატიაში, რომლის სათაურია „განა მე ჩივილი შემიძლია, სანამ ომი არ დამთავრდება?“: ძალადობის დილემა უკრაინულ ოჯახებში“ (ავტორი - რუში კუმარი). ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ძალადობის მომრავლება ფრონტის წინა ხაზიდან დაბრუნებულ მამაკაცებში ფსიქოლოგიური პრობლემებითაა გამოწვეული. უკრაინელი ცოლები ქმრებისგან ცემას მორჩილად იტანენ, როცა მათი მეუღლეები სამხედრო მოსამსახურეები არიან.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
გასულ წელს უკრაინაში ოჯახური ძალადობის თითქმის 300 ათასამდე ფაქტი დაფიქსირდა, მაგრამ ეს არასრული მონაცემებია - იმიტომ, რომ თუ ძალადობაში მამაკაცები - სამხედრო მოსამსახურეები ფიგურირებებენ, ამ დროს მათი ცოლები, დები და დედებიც კი, ცემას იტანენ და ხშირ შემთხვევაში დუმილს ამჯობინებენ.
მიმდინარე წლის მაისში სოციალურ მუშაკს ლიუბოვ ნედორიზს ხარკოვის ოლქის ქალაქ პერვომაისკის პოლიციიდან დაურეკეს და შეატყობინეს, რომ ფრონტიდან დაბრუნებულმა 30 წლის მამაკაცმა დედა სცემა. შუა ხნის ქალი იძულებული გახდა პოლიციისათვის დახმარება ეთხოვა. ლიუბოვ ნედორიზი, რომელიც ნაცემ ქალს შეხვდა, ამბობს: „მომიყვა, რომ მისი ვაჟი ადრე მშვიდი და წყნარი ადამიანი იყო, უმაღლესდამთავრებულია, ჰყავდა საცოლე... მაგრამ ყველაფერი შეიცვალა მას შემდეგ რაც ის ფრონტზე გაიწვიეს, ხარკოვთან ახლოს. უკან გაბოროტებული დაბრუნდა, საცოლეს სცემა, ხოლო როცა დედა მის შეჩერებას შეეცადა, მუშტები მასაც უთავაზა“.
უკრაინაშე სამხედრო მოსამსახურეების მიერ ნაცემი ქალების რაოდენობა მკვეთრად მატულობს. ოჯახებში მეორე ფრონტია გახსნილი და ამ დროს ქალები დამარცხებულ მხარეს წარმოადგენენ.
უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტროს მონაცემებით, 2023 წელს პოლიციამ ოჯახური ძალადობის 291 ათასი ფაქტი დააფიქსირა, რაც 20%-ით მეტია 2022 წელთან შედარებით. ექსპერტები და სოციალური მუშაკები ელოდებიან, რომ 2024 წელს მაჩვენებლები ისევ გაიზრდება. მიმდინარე წლის ორ თვეში საჩივრების რაოდენობა ოჯახურ ძალადობაზე, რომლებიც სისხლის სამართლის დანაშაულს წარმოადგენს, უკვე 56%-ით არის მომატებული გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით.
გაეროს დემოგრაფიული ფონდის წარმომადგენლის დიანა მასიმოს თქმით, რომელიც უკრაინულ ოჯახებში გენდერული ნიშნით ძალადობის კვლევით არის დაკავებული, ეს მონაცემები მხოლოდ „აისბერგის ზედა ნაწილს“ წარმოადგენს, სინამდვილეში სიტუაცია ბევრად მძიმეა. „საერთოდ, უკრაინაში ოჯახური ძალადობა ტრადიციულად საიდუმლოს წარმოადგენდა და საჯაროდ არ მჟღავნდებოდა. ასე იყო ჯერ კიდევ კონფლიქტის დაწყებამდეც, მაგრამ ომიანობის დროს ჩნდება სტრესის ფაქტორი, რის შედეგად ინგრევა ოჯახები, ადამიანები დევნილები და ლტოლვილები ხდებიან, ღარიბდებიან, ქონებას კარგავენ, მუდან სარაკეტო და საავიაციო დაბომბვების ქვეშ არიან, რაც საბოლოო ჯამში მათ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობასაც აუარესებს. ჭეშმარიტად, უკრაინელი ქალები იძულებულნი არიან სამმაგი დატვირთვა გადაიტანონ. ფრონტზე მამაკაცები მიდიან, ქალის მხრებზე რჩება მთელი ოჯახის შენახვა, თანაც დახმარების გარეშე“, - ამბობს დიანა მასიმო.
კიდევ ერთი სპეციალისტის, ივანა კოვალჩუკის თქმით, არის ტენდენცია, რომ ქალები ნაკლებად ჩივიან იმ შემთხვევაში, როცა ოჯახური ძალადობა ომის მონაწილეებისაგან და ვვეტერანების მხრიდან ხორციელდება. თუ ვინმე წერს საჩივარს, ისინიც ბოდიშს იხდიან, რომ ომის დროს, როცა ქვეყანა საფრთხეშია, პირადულ მდგომარეობაზე ჩივიან: „ეს ის სფეროა, სადაც პატრიარქალური ტრადიციები ჯერ კიდევ ძლიერია. ქალები ხშირად საკუთარ თავს ასეთ კითხვას უსვამენ: აბა, როგორ შეიძლება იმ მამაკაცს - ქმარს, შვილს, მამას ან ძმას - რომელიც ფრონტიდან დაბრუნდა, გმირია და ერის წინაშე მოვალეობა მოიხადა, მას პოლიციაში უჩივლო? ასეთ აზრებს ძალიან ხშირად ვისმენთ“.
სახლში დაბრუნებული სამხედრო მოსამსახურეების პოსტტრამვატული სტრესული დარღვევების გახშირებული ფაქტებიდან გამომდინარე, დიანა მასიმო იმ მამაკაცებს, რომლებიც ოჯახური ძალადობის სუბიექტები გახდნენ, „ომის სისასტიკის მსხვერპლთ“ უწოდებს. ლიუბოვ ნედორიზი მას ეთანხმება და ამბობს: „ჩვენი ქმრები, შვილები და ძმები, ომიდან სრულიად შეცვლილები ბრუნდებიან. შეიძლება ფიზიკურად არაფერი სჭირთ, არ დაჭრილან, მაგრამ მათ ფსიქიკა უკვე მოშლილი აქვთ, ამდენი საშინელი სიკვდილის შემყურე. ისინი შინაგანად ძალიან ტრამვირებული არიან“.
დიანას თქმით, მან მსგავსი შემთხვევები ნახა სხვა ქვეყნებშიც, სადაც მრავალი წლის განმავლობაში კონფლიქტები მძვინვარებდა: „30 წლის წინათ მსგავსი ფაქტები ხდებოდა ხორვატეთში, სერბეთში, ბოსნიასა და ჰერცეგოვინაში. თანაც იქ დღემდე შეინიშნება სამხედრო მოსამსახურეების მიერ ჩადენილი ტრაგიკული მოვლენების ექო. აუცილებელია კომბატანტთა ოჯახებში მუშაობა, რომ ისინი მორალურად მომზადებულნი შეხვდნენ შეიარაღებული კონფლიქტის შედეგებს და შეეცადნონ როგორმე სიტუაცია შემსუბუქდეს. რა თქმა უნდა, ასეთი სიტუაცია ოჯახებში ძალზე არასასიამოვნოა“.
წყარო: https://www.theguardian.com/global-development/article/2024/aug/13/women-war-combat-ptsd-ukraine-domestic-violence-gender
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
