USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
თბილისი
The Guardian» (დიდი ბრიტანეთი): „დონალდ ტრამპის მეორედ მოსვლა თეთრ სახლში ევროპისათვის ქაოსს და მუქარას ნიშნავს"
თარიღი:  

„დონალდ ტრამპის თეთრ სახლში დაბრუნების პერსპექტივა ვაშინგტონის ევროპელ მოკავშირეებში ობიექტურ მღელვარებას იწვევს“, - წერს ბრიტანული გაზეთის „გარდიანის“ (The Guardian) პოლიტიკური მიმომხილველი ნატალი ტოჩი სტატიაში სათაურით „დონალდ ტრამპის მეორედ მოსვლა თეთრ სახლში ევროპისათვის ქაოსს და მუქარას ნიშნავს. ახლა შანსი უნდა გამოვიყენოთ და მისი პრეზიდენტობისათვის მოვემზადოთ“.

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

დონალდ ტრამპის წარმატებული წინსვლის კვალობაზე, საპრეზიდენტო კანდიდატის სტატუსის მოსაპოვებლად, აშშ-ის ევროპელ მოკავშირეებში ნერვიულობა მატულობს - ვაითუ იგი ისევ დაბრუნდეს ოვალურ კაბინეტშიო. აშკარად ჩანს, რომ 2024 წლის ნოემბერში 2020 წლის წინასაარჩევნო კამპანიის ფინალი განმეორდება - „ჯო ბაიდენი დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ“. შესაბამისად, ევროპისათვის აუცილებელია დონალდ ტრამპის მეორე პრეზიდენტობისთვის მოემზადოს.

საერთოდ, წინა წლებშიც ბევრი რამ ხდებოდა ისეთი, რაც აშშ-სა და მის მოკავშირეებს შორის განხეთქილებას იწვევდა, მაგალითად, ერაყში 2003 წელს დაწყებული ომი, როცა აშშ-სა და სხვა ნატოელ წევრებს შორის განხეთქილება უფრო ღრმა იყო - ომის წარმოების მომენტებთან დაკავშირებით, მაგრამ ეს არ იყო პოლიტიკური განხეთქილება.

დონალდ ტრამპის პირველი პრეზიდენტობა კი ევროპისათვის ტრამვირებად მოვლენას წარმოადგენდა სწორედ პოლიტიკური საფუძვლის გამო: იგი იყო აშშ-ის პირველი პრეზიდენტი, რომელიც ევროპას ოჯახის წევრივით არ უყურებდა, ანუ არ ჰქონდა ისეთი დამოკიდებულება, როგორიც ოჯახის უფროსს უნდა ჰქონდეს ყოველი წევრის მიმართ - მფარველობდეს, ზრუნავდეს, ეხმარებოდეს... დონალდ ტრამპი აშკარად უფრო კარგად გრძნობდა თავს ისეთ ავტორიტარებთან, როგორებიცაა სი ძინპინი და ვლადიმერ პუტინი, ვიდრე ევროპის დემოკრატიულად არჩეულ ლიდერებთან.

დონალდ ტრამპის ანტიპათია ევროპის მიმართ არ შეცვლილა. მისი მმართველობის მეორე ვადაში ცუდი პოლიტიკური განწყობა, სავარაუდოდ, კიდევ უფრო გაძლიერდება და დიდ პოლიტიკურ განხეთქილებას გამოიწვევს. თუ პირველი ვადით მისი პრეზიდენტობის პერიოდი შიდა არასტაბილურობით გამოირჩეოდა - ხშირი იყო საკადრო ცვლილებები, იმპიჩმენტის მოთხოვნები და მცდელობები, მეორე ვადაში დონალდ ტრამპის მმართველობა, სავარაუდოდ, უფრო თანმიმდევრული და უფრო გაბედული იქნება.

ამჯერად დონალდ ტრამპი მხოლოდ უსიამოვნო ტვიტების წერას არ დაიწყებს, როგორც ამას ადრე აკეთებდა. მას მრავალჯერ უთქვამს, რომ უკრაინას დახმარებას შეუწყვეტს და თუ ვლადიმერ პუტინი შეატყობს, რომ აშშ-ის პრეზიდენტი მართლაც იმას აკეთებს, რასაც ამბობს, მაშინ კრემლი გათამამდება და ნატოსაც დაემუქრება.

დონალდ ტრამპის მეორედ არჩევა პრეზიდენტად ამერიკული დემოკრატიის დარღვევა იქნება, თანაც, ალბათ, ფატალურად. იმის გათვალისწინებით, რომ დონალდ ტრამპს ბევრი ბრალდება აქვს წარდგენილი, თუ იგი ოვალურ კაბინეტში დაბრუნდება, სეტევას დაიწყებს აშშ-ის მართლმსაჯულებისა და სამართალდამცველ ორგანოებზე, უპირველესად კი სასამართლოსა და პროკურატურის წინააღმდეგ. დონალდ ტრამპს შეუძლია 21-ე საუკუნეში მე-20 საუკუნის მაკარტიზმი გაიმეოროს. იგი შეეცდება გაეროსა და სხვა საერტაშორისო ორგანიზაციების დისკრედიტაციასაც.

მოკლედ, დასავლეთი და განსაკუთრებით ევროპა ტრამპის პრეზიდენტობისათვის კარგად უნდა მოემზადოს, რათა თავიდან აიცილოს, ნაწილობრივ მაინც, არასასურველი მოვლენები.

წყარო: https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/jan/29/donald-trump-europe-ukraine-vladimir-putin-far-right

 

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.