USD 2.7117
EUR 3.1231
RUB 3.3487
თბილისი
«The Spectator» (დიდი ბრიტანეთი): „ნიკოლაი პატრუშევი - კაცი, რომელიც პუტინს ყურში შხამს აწვეთებს
თარიღი:  481

ბრიტანული გამოცემა „სფექთეითორი“ (The Spectator) აქვეყნებს პოლიტიკური მიმომხილველის, პოლიტოლოგიის პროფესორის მარკ გალეოთის სტატიას, რომელიც რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის უახლოესი გარემოცვის ერთ-ერთ წარმომადგენელს - უშიშროების საბჭოს მდივანს ნიკოლაი პატრუშევს ეხება. პუბლიკაციის სათაურიც საკმაოდ შთამბეჭდავია: „ნიკოლაი პატრუშევი - კაცი, რომელიც პუტინს ყურში შხამს აწვეთებს“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

მე რომ ვლადიმერ პუტინის უახლოესი გარემოცვიდან ისეთი ადამიანის ამორჩევა შემეძლოს, რომელსაც ყველაზე საშიშ კაცად ჩავთვლიდი, ის, ალბათ, ნიკოლაი პლატონოვიჩ პატრუშევი იქნებოდა - უშიშროების საბჭოს მდივანი და იმავდროულად [პრეზიდენტთან] ყველაზე ახლოს მდგომი პიროვნება ეროვნული უსაფრთხოების მრჩეველთა რუსულ სისტემაში. ნიკოლაი პატრუშევის რეპუტაცია განუხრელად იზრდებოდა იმის მანიშნებლად, თუ როგორ იხრება რუსეთი ნეოკოლონიური იმპერიალიზმისაკენ. ამ მხრივ, იგი ყველაზე საუკუთესო მაგალითია იმისა, თუ როგორ შეიძლება ყველაზე უკეთ იქნეს მიმართული პუტინის ხროვის ყველაზე ცუდი იმპულსები. ამიტომ, სამწუხაროდ, როცა ნიკოლაი პატრუშევი ლაპარაკობს, მას ყოველთვის უნდა მოვუსმინოთ.

ბოლოსდაბოლოს, ის არამარტო მიმართავს, არამედ აყალიბებს და ქმნის ცუდ იმპულსებს. თავისთავად უშიშროების საბჭო არ არის ძველებური საბჭოთა პოლიტბიურო, როგორც ამას ზოგიერთები ვარაუდობენ. მართალია, საბჭოს შემადგენლობაში მაღალი თანამდებობის მქონე პირები შედიან, უსაფრთხოების საკითხებთან დაკავშირებულნი, ზოგადად საბჭო მაინც არ ითვლება იმ ორგანოდ, რომელიც გადაწყვეტილებებს იღებს.

მაგრამ საქმი ისაა, რომ ნიკოლაი პატრუშევის ხელმძღვანელობის პერიოდში რუსეთის უშიშროების საბჭო პუტინის სახელმწიფოში ერთ-ერთი უძლიერეს ინსტიტუტად გადაიქცა. ფორმალურად ის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ერთ-ერთ ნაწილად ითვლება, მაგრამ პრაქტიკულად უშიშროების საბჭო მნიშვნელოვანი დონის ავტონომიურობით სარგებლობს მოსკოვის იპატიევის შესახვევში მდებარე თავისი დახურული ოფისებით. ნიკოლაი პატრუშევი არავის არ ექვემდებარება, ვლადიმერ პუტინის გარდა.

სერ ჰემფრისა და ჯიმი ჰაკერის მსგავსად, რომლებიც თავიანთი გამონათქვამებით -  „დიახ, მინისტრო“ და „დიახ, პრემიერ-მინისტრო“ - მსოფლიოში ბიუროკრატული სისტემის შეუდარებელ დამნერგავებს წარმოადგენენ, ნიკოლაი პატრუშევიც ძლიერ, მაგრამ იმავდროულად შეუმჩნეველ გავლენას ახდენს თავის პატრონზე. იგი კარგად არის გაწაფული იმ ინფორმაციის გაკონტროლებაში, რომელსაც ყოველდღიურად აწოდებენ და მაგიდაზე უდევს. როცა საქმე ეხება უსაფრთხოების საკითხებს (რომლებიც, მისი აზრით, ყველაფერს მოიცავს), სწორედ ნიკოლაი პატრუშევი აყენებს პოლიტიკური დილემის წინაშე პრეზიდენტს და მას მოქმედების ვარიანტებს სთავაზობს. პუტინს, როგორც ცნობილია, არ უყვარს და ღიზიანდება, როცა მას ვინმე რაღაცას ურჩევს და ამით თითქოსდა მის „მართვას ცდილობენ“, მაგრამ ნიკოლაი პატრუშევის ტალანტი იმაში გამოიხატება, რომ მან, როგორც ლავრენტი ბერიამ იცოდა რა სურდა იოსებ  სტალინს, ასევე ზუსტად იცის, თუ როგორ მოახდინოს გავლენა სახიფათო და საშიშ მეფეზე.

ძნელია იმის თქმა, თუ რამდენად გულწრფელად სჯერა ვლადიმერ პუტინს თავისივე მიერ გაკეთებულ საკმაოდ უცნაური განცხადებებისა. რაც შეეხება პატრუშევს, სიტუაციაში ჩახედული დამკვირვებლები თანხმდებიან იმაში, რომ უშიშროების საბოს მდივანი აბსოლუტურად არის დარწმუნებული ერთ საკითხში: რუსეთი მზაკვრული „ანგლო-საქსური“ შეთქმულების წინაშე დგას, მმართველი რეჟიმის დამხობისა და სახელმწიფოს დაშლის მიზნით. რაც უფრო კონფრონტაციული ხდება პუტინი [დასავლეთთან მიმართებით], მით უფრო ძლიერდება ნიკოლაი პატრუშევი და, შესაბამისად, მით უფრო მცირდება განსხვავება მის პირად პოზიციასა და სახელმწიფო პოლიტიკას შორის.

ამის შედეგად, ნიკოლაი პატრუშევის იშვიათი ინტერვიუები რუსულ მასმედიაში  - იგი საკუთარი თავის რეკლამას არ ახდენს - გარკვეული მოვლენების ერთგვარ შეუცვლელ წინამძღვრებს წარმოადგენენ. თავის ბოლო სტატიაში, რომელიც ოფიციალურ სამთავრობო გამოცემაში „როსიისკაია გაზეტაში“ გამოქვეყნდა, ნიკოლაი პატრუშევი ადასტურებს პოზიციას, რომლის თანახმად, უკრაინის ომი სინამდვილეში მხოლოდ ფართო ბრძოლის ერთ-ერთ ნაწილს წარმოადგენს იმ კოლექტიური დასავლეთისა და ნატოს წინააღმდეგ, რომლებმაც „უკრაინა ერთ დიდ სამხედრო ბანაკად გადააქცია“. ის, რომ ჩვენ უკრაინას იარაღს და საბრძოლო მასალებს ვუგზავნით, ვაწვდით სადაზვერვო მონაცემებს“, მისი თვალსაზრისით, არის არა როგორც დახმარება ქვეყნისადმი, რომლის ტერიტორია ულმობელმა და მტრულმა ქვეყანამ მიიტაცა, არამედ როგორც ჩვენი ბოროტი ანტირუსული ზრახვების დადასტურება. სტატიაში ნიკოლაი პატრუშევი ამტკიცებს, რომ ომი რუსეთმა [უფრო დიდი] ომის თავიდან აცილებისთვის დაიწყო. მან ასევე გაამძაფრა რიტორიკა და დასავლეთს აფრთხილებს, რომ „ამერიკელი პოლიტიკოსები, რომლებიც საკუთარი პროპაგანდის ხაფანგში მოხვდნენ, ძველებურად არიან დარწმუნებულნი, რომ რუსეთთან პირდაპირი კონფლიქტის დროს ამერიკას შეუძლია ისეთი პრევენციული დარტყმის მიყენება, რომელსაც რუსეთ ვერ უპასუხებს“. პატრუშევმა ასეთ პოზიციას „ახლომხედველური და იმავდროულად საშიში სისულელე“ უწოდა.  პრინციპში, ის მართალს ამბობს, მაგრამ მხედველობიდან უშვებს იმ ფაქტს, რომ დასავლეთში არავინ არ აკეთებს მსგავს განცხადებებს - რუსეთისადმი პრევენციული დარტყმის მიყენების თაობაზე.

ნიკოლაი პატრუშევი აგრძელებს იმ უკვე ცნობილი დებულების მტკიცებას, რომ „რუსეთი ითმენს დასავლეთის მზაკვრობას და არავის არ აშინებს თავისი სამედრო უპირატესობით“. ამ დროს იგი სარგებლობს საბჭოთა პერიოდის კლასიკური პრაქტიკული მეთოდით - „მაგრამ ყველამ უნდა იცოდეს, რომ თუ რუსეთის არსებობას რაიმე საფრთხე დაემუქრება, ჩვენ გვაქვს თანამედროვე უნიკალური შეიარაღება, რომელსაც ნებისმიერი მოწინააღმდეგის განადგურება შეუძლია, აშშ-ის ჩათვლით“.

ალბათ, შეიძლებოდა ეს ჩვეულებრივ და რუსებისათვის დამახასიათებელ რიტორიკად ჩაგვეთვალა, მაგრამ ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი და საყურადღებო ისაა, რომ ნიკოლაი პატრუშევის ხაზი კრემლისათვის მეინსტრიმად - ძირითად გაბატონებულ აზრად იქცა. ჩვენ ვიცით, რომ სწორედ პატრუშევმა შეასრულა საკვანძო როლი რუსეთის მიერ ყირიმის მიტაცება-ანექსიაში 2014 წელს. განვლილი 8 წლის განმავლობაში მისი ავტორიტეტი სულ უფრო იზრდებოდა, ხოლო 2022 წლის თებერვლიდან პროცესი უფრო დაჩქარდა.

ამჟამად ნიკოლაი პატრუშევი უფრო დიდ როლს ასრულებს საგარეო პოლიტიკაში, ვიდრე თვითონ საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი. სწორედ უშიშროების საბჭოს მდივანმა უპასუხა [უარყოფითად] ამას წინათ გაჟღერებულ განცხადებებს, რომ „ჩრდილოეთის ნაკადების“ მილსადენთა აფეთქება თითქოსდა შეიძლება რომელიღაც „პროუკრაინულმა ძალებმა“ მოახდინესო. იგი მილსადენების აფეთქებაში მთავარ დამნაშავედ ამერიკას მიიჩნევს.

ნიკოლაი პატრუშევმა ასევე საკვანძო როლი შეასრულა ჩინეთის ლიდერის სი ძინპინის მოსკოვური ვიზიტის რეალიზებაშიც: მან ამაში დაარწმუნა ვან ი - ჩინეთის კომპარტიის საგარეო საქმეთა ცენტრალური კომისიის ხელმძღვანელი, როცა ის მოსკოვში იყო ჩასული, თებერვალში. ნიკოლაი პატრუშევს საზღვარგარეტული ვიზიტების საკმაოდ მჭიდრო გრაფიკი აქვს: ახლახან იგი კუბაზე იყო, სადაც ქვეყნის პრეზიდენტს მიგელ დიას-კანელს და ყოფილ ლიდერს - რაულ კასტროს შეხვდა. ახლა ის უბიძგებს ვლადიმერ პუტინს, რომელმაც მოულოდნელად, წინააღმდეგობის გაწევა დაიწყო, იმისკენ, რომ ეკონომიკის მილიტარიზება მოახდინოს და აქეზებს მკაცრ რეპრესიებს მათ წინააღმდეგ, ვისაც თუნდაც ოდნავ რაღაც ოპოზიციური აზრი აქვს.

და მაინც, ნიკოლაი პატრუშევი, რომელიც ვლადიმერ პუტინზე ერთი წლით უფროსია და ვისიც ბევრს ეშინია, უფრო მეტად ადმინისტრატორია, ვიდრე პოლიტიკოსი. იგი არ ითვლება პუტინის სავარაუდო მემკვიდრედ. ის უფრო ხელმწიფის კარის ბოროტ ვეზირს ჰგავს, საბავშვო ზღაპრებში რომ არის - რომელიც მონარქს ეჩურჩულება და ყურში შხამს აწვეთებს. აი, რატომ აქვს ნიკოლაი პატრუშევის ინტერვიუებს მნიშვნელობა. გასულ წელს ყოველი მისი დიდი ინტერვიუს შემდეგ რუსეთის პოლიტიკა სულ უფრო იხრებოდა ავტორიტარიზმისაკენ, მილიტარიზმისა და აგრესიის მიმართულებით. რუსეთი უნდა მოემზადოს ზეწოლისთვის.

წყარო: https://www.spectator.co.uk/article/nikolai-patrushev-the-man-dripping-poison-into-putins-ear/?fbclid=IwAR2PIXwJBPoIcYLf8SS5qdhyKjVOWr3B_XbjIaDoy-e1OJxVdWMsEEniRlw

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.