USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
«The Spectator» : „შეძლებს თუ არა ვოლოდიმირ ზელენსკი თავისი „ქორების“ შეკავებას? - კირილ ბუდანოვის პოლიტიკური პორტრეტი"
თარიღი:  302

ბრიტანული ჟურნალის „სფექთეითორის“ (The Spectator) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „შეძლებს თუ არა ვოლოდიმირ ზელენსკი თავისი „ქორების“ შეკავებას?“ (ავტორი - მარკ გალეოთი), რომელშიც გაანალიზებული უკრაინის სამხედრო დაზვერვის - თავდაცვის უწყების მთავარი სადაზვერვო სამმართველოს საქმიანობა და გადმოცემულია მისი ხელმძღვანელის კირილ ბუდანოვის პოლიტიკური პორტრეტი.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ეჭვგარეშეა, რომ დასავლეთი მხარს უჭერს უკრაინის ბრძოლას მისი სუვერენიტეტის შესანარჩუნებლად და ქვეყნის გადასარჩენად. ასევე უეჭველია, რომ ხმამაღალი რიტორიკის მიუხედავად,  ეს მხარდაჭერა იმავდროულად შეზღუდულია, შეიძლება ითქვას, პირობითიც კი და ომის ესკალაციის თავიდან აცილების სურვილით არის ნაკარნახევი. ეს თვალსაჩინოდ იქნა დემონსტრირებული ამას წინათ ვაშინგტონის მიერ, უკრაინის სამხედრო დაზვერვის უფროსთან -  კირილ ბუდანოვთან მიმართებით.

ამ კვირაში „ვაშინგტონ პოსტის“ მიერ გავრცელებული მასალის თანახმად, უკრაინაში რუსეთის არმიის შეჭრის წლისთავთან დაკავშირებით კირილ ბუდანოვს თავისი თანამშრომლებისთვის უბრძანებია „მოემზადებინათ მასობრივი დარტყმები“ რუსეთის შიგნით არსებული სამიზნეების წინააღმდეგ, მოსკოვის ჩათვლით და ამისათვის გამოეყენებინათ „ყველაფერი, რაც სამხედრო დაზვერვას გააჩნდა“. ერთ-ერთი ვარიანტი, რომელიც სტატიაშია მოხსენიებული, იყო რუსეთის შავი ზღვის ნავსადგურის ნოვოროსიისკის დაბომბვა უპილოტო საფრენი აპარატებით. კიდევ ერთ ვერსიას წარმოადგენდა რუსეთის სასაზღვრო ქალაქებში პოლიციის უბნებზე დივერსიული თავდასხმების მომზადება და განხორციელება.

ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს ანგარიშის მიხედვით, კირილ ბუდანოვი ვაშინგტონის თხოვნას „დარტყმების მიყენების გადადებაზე დათანხმდა“. ანუ იგულისხმება, რომ  მთელი ამ კამპანიის იდეა უარყოფილი იქნა. ზოგიერთების ვარაუდით, ამ საკითხში უშუალოდ პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისაც მოუწია ჩარევა.

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როცა ამერიკელები შეშფოთებას გამოხატავდნენ ზოგადად უკრაინის სპეცსამსახურების ამბიციების გამო, კონკრეტულად კი გენერალ-მაიორ კირილ ბუდანოვის მოქმედებასთან დაკავშირებით. თავისი ასაკის მიხედვით - იგი 37 წლისაა - კირილ ბუდანოვი სრულიად ახალგაზრდა კაცს წარმოადგენს  როგორც უკრაინის უმაღლესი სარდლობის, ასევე მსოფლიოს სადაზვერვო სამსახურების სტანდარტით, თუმცა მან უკვე დაიმსახურა ენერგიული და მიზანმიმართული, მცოდნე ოფიცერის რეპუტაცია. უკრაინის მთავარმა სადაზვერვო სამმართველომ რუსეთთან ომში მოლოდინს გადაჭაარბა - როგორც ფრონტზე, ბრძოლის ველზე დაზვერვის საკითხში, ასევე, სავარაუდოდ, მტრის ზურგში მოწყობილი რეიდებისა და ჩატარებული ოპერაციების სახით.

კირილ ბუდანოვი რეგულარულად ფიგურირებს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში. მისი მტკიცებით, ვლადიმერ პუტინი უკურნებელი სენით არის დაავადებული და რომ ომი სულ მალე დასრულდება, ყირიმიც ამ ზაფხულის ბოლომდე იქნება დაბრუნებული. რასაკვირველია, ასეთი განცხადებები შესაძლოა ნაწილობრივ წინასწარგანზრახულია და ფსიქოლოგიური ომის ელემენტს წარმოადგენს - იგი ცდილობს კრემლზე და რუსულ ელიტაზე გავლენა მოახდინოს და  ისინი „კალაპოტიდან ამოაგდოს“, იმავდროულად კი უკრაინის მოკავშირეები გაამხნევოს. კიდევ ერთი მომენტი: კირილ ბუდანოვს აშკარად მოსწონს იყოს წინააღმდეგობრივი და არაერთმნიშვნელოვანი საზოგადოებრივი ფიგურა.

კირილ ბუდანოვის ენთუზიაზმს ხშირად საკმაო სიფრთხილით უყურებენ. ერთ-ერთმა ამერიკელმა მაღალჩინოსანმა მასზე საუბრისას და დადებითად შეფასებისას გარკვეული პაუზა გააკეთა და შემდეგ დაამატა: „მაგრამ ზოგჯერ, დროდადრო ისე ჩანს, რომ ის უფრო მეტად არის დაინტერესებული რუსეთის წინააღმდეგ [ხმაურიანი] მოქმედებით და რაღაც ზიანის მიყენებით, ვიდრე ომში გამარჯვებით“. ასევე ერთ-ერთი უკრაინელი პოლიტიკოსის აზრით, ბუდანოვთან დაკავშირებით პრობლემა იმაში გამოიხატება, რომ იგი „ძალზე ამბიციური პიროვნებაა. ის ძალიან სწრაფად წავიდა შორს და არ ფიქრობს იმაზე, რომ უკვე საჭიროა გაჩერდეს, დროებით მაინც. იგი გრძნობს, რომ ომის დასრულების შემდეგ მის წინაშე ფართო მოქმედების შესაძლებლობები გაჩნდება“.

როგორიც არ უნდა იყოს სიმართლე ამ საკითხთან მიმართებით, ნათელია, რომ დასავლეთი, ან უკიდურეს შემთხვევაში, აშშ - მთელი ძალისხმევით ცდილობს, რომ უკრაინელები ისეთი მოქმედებისაგან შეაკავოს, რომლებსაც ომის ესკალაციის გამოწვევა შეუძლიათ და რომელიც უკრაინისთვის წარმატებული არ იქნება. მაგალითად, პირდაპირი დარტყმა ყირიმზე, როგორც ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტროს ერთ-ერთმა ანალიტიკოსმა თქვა, „ვლადიმერ პუტინის წინააღმდეგ მიმართული პირდაპირი მუქარა იქნება და ვაითუ მან ისეთი ნაბიჯი გადადგას, რომელსაც ადრე ვერ ბედავდა“. სწორედ ამიტომაც დასავლეთი არ აწვდის კიევს ისეთ იარაღს, რომელიც მსგავსი დარტყმების განხორციელების შესაძლებლობას იძლევა.

ანალოგიურად შეიძლება ითქვას შარშან აგვისტოში მომხდარი რუსული იმპერიალიზმის იდეოლოგის ალექსანდრე დუგინის ქალიშვილის - დარია დუგინას მკვლელობის შესახებაც, რომელიც, მართალია, ოფიციალურად დამტკიცებული არ არის, თუ ის მართლაც უკრაინის სპეცსამსახურებმა განახორციელეს, მაგრამ ვაშინგტონი მაინც მკაცრი გაფრთხილებით გამოვიდა მსგავსი ფაქტების აღკვეთის შესახებ სამომავლოდ. ამის მიუხედავად, თავდასხმები გრძელდებოდა - დრონებით შეტევები რუსეთის სიღრმეში (რომელიც ომის დროს კანონიერად მიიჩნევა და ამას მოსკოვიც და ვაშინგტონიც მეტ-ნაკლებად შეეგუენ), მაგრამ ასე ვერ ვიტყვით ზოგიერთ იმ მკვლელობაზე, რომელიც ბოლო დროს რუსეთში განხორციელდა, მაგალითად, ბლოგერ-ნაციონალისტის ვლადლენ თათარსკის სიკვდილი სანქტ-პეტერბურგში, შენიღბული ბომბის აფეთქების შედეგად. ბევრის აზრით, ტერაქტი უკრაინის სპეცსამსახურების მიერ იქნა ორგანიზებული.

კირილ ბუდანოვი აქტიური მომხრეა იმისა, რომ უკრაინის ტერიტორია და საზღვრები 1991 წლის მდგომარეობით აღდგეს, ყირიმის ჩათვლით და იგი ამ მხრივ, ბუნებრივია, მარტო არ არის, მაგრამ ეს კიდევ არაფერი: იგი წარმოადგენს პატარ, მაგრამ საკმაოდ ხმაურიან ჯგუფსაც, რომელსაც ძალიან სურს რუსეთის ფედერაციის დაშლა და დემონტაჟი თუ არა, მისთვის ძირის გამოთხრა და სამუდამოდ დასუსტება მაინც. ასეთ სიტუაციაში ხშირად ხდება საჭირო ვოლოდიმირ ზელენსკის ჩარევა, ვაშინგტონის მხარდაჭერით, რომ უკრაინელი „ქორები“ როგორმე „დაამშვიდონ“ და შეაკავონ.

კირილ ბუდანოვი იდგა 2021 წელს განოხრციელებული „ვაგნერგეიტის“ სპეცოპერაციის უკან, რომლის მიხედვით, განზრახული იყო რუსეთის კერძო სამხედრო კომპანიის „ვაგნერის“ დაქირავებული მებრძოლები იმ თვითმფრინავში შეეტყუებინათ, თითქოსდა ვენესუელაში გასამგზავრებლად, ყალბი დოკუმენტებით, რომელსაც შემდეგ კიევში დასვამდნენ და ყველას დააპატიმრებდნენ. მოგვიანებით კირილ ბუდანოვი გეგმავდა როგორც მალიში (აფრიკის სახელმწიფოში) მოქმედ „ვაგნერის“ ქვედანაყოფებზე თავდასხმას, აგრეთვე სირიაშიც.

ახლახანს გენერალ-მაიორი ბუდანოვი მოუწოდებდა მოლდოვას მთავრობას, რომ შეტევა განეხორციელებინა პრორუსული ანკლავის - დნესტრისპირეთის წინააღმდეგ. ყოველ ჩამოთვლილ შემთხვევებში ვოლოდიმირ ზელენსკი ერეოდა ხოლმე, რათა დროულად მომხდარიყო დაგეგმილი ოპერაციების დაბლოკვა, რომელიც არამარტო მოსკოვის, არამედ  რიგი დასავლური მთავრობის შეშფოთებას გამოიწვევდა.

როგორც ნათქვამია, „გადაჭარბებული არაფერი არ ვარგა“. იგივე უკრაინელი პოლიტიკოსის თქმით, „ჩვენ ყველა ერთი და იგივე დანიშნულების პუნქტისაკენ მივდივართ, მაგრამ სხვადასხვა გზებით“. და მაინც, იმდენად, რამდენადაც კიევი მზარდი ზეწოლის ქვეშ არის მოქცეული, საჭიროა ომის ენდშპილის (დასასრულის) რაღაც სახით ფორმულირება, რომელიც განსხვავებული იქნება რუსეთის სრული კაპიტულაციისაგან. და თუ ეს ასე მოხდება, უკრაინელი „ქორების“ მოქმედება პრეზიდენტ ზელენსკისათვის სერიოზულ პრობლემად გადაიქცევა.

წყარო: https://www.spectator.co.uk/article/can-zelensky-hold-back-his-hawks

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.