,
.jpg)
ბრიტანულ გაზეთ „ინდეფენდენთში“ (The Independent) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „თანამგზავრული ფოტოები მოწმობენ, რომ უკრაინის ჯარების რუსეთის კურსკის ოლქში შეჭრის შემდეგ ადგილობრივი ლანდშაფტი შეიცვალა. დარჩება თუ უკან დაიხევს უკრაინის ჯარი?“ (ავტორი - სამია კულაბი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
უკრაინის ჯარების შეჭრა მოსაზღვრე რუსეთის კურსკის ოლქის სამხრეთში კიევის მიერ განხორციელებულ სარისკო ოპერაციას წარმოადგენს - სამხედრო სარდლობამ თავისი შეზღუდული რესურსები ისე გაგზავნა სახიფათო ოპერაციაზე, რომ წარმატებაში დარწმუნებული არ იყო. თავდაპირველად კიევი დუმილს ინარჩუნებდა, თუმცა რამდენიმე დღის შემდეგ, როცა პროგრესის პირველი ნიშნები გამოჩნდა, პრეზიდენტმა დუმილი დაარღვია და ომით დაღლილი ქვეყნის მოსახლეობას სასიხარულო ამბები აცნობა - ჩვენ რუსეთის ტერიტორიის მნიშვნელოვანი ნაწილის ოკუპირება განვახორციელეთ, ტყვედ ბევრი რუსი ჩავიგდეთ და მათ ჩვენს ჯარისკაცებზე გადავცვლითო.
უკვე ერთ კვირაზე მეტი გავიდა გაბედული ოპერაციის დაწყების შემდეგ, მაგრამ მისი მთავარი მიზანი ჯერ კიდევ გაურკვეველია: ერთი მხრივ, კიევი აცხადებს, რომ ჩვენს მიზანს სხვისი ტერიტორიის მიტაცება არ წარმოადგენსო, მეორე მხრივ კი, უკრაინის არმიის საინჟინრო ქვედანაყოფები გრძელვადიანი თავდაცვისათვის ემზადებიან და გამაგრებულ ზღუდეებს აშენებენ - კოსმოსიდან თანამგზავრის მიერ გადაღებულ ფოტოსურათებზე ჩანს, რომ ისინი თხრიან ტრანშეებს, აგებენ საცეცხლე წერტილებს, ნაღმავენ ადგილებს და ა.შ. იბადება კითხვა: შეინარჩუნებს თუ არა უკრაინა ოკუპირებულ ტერიტორიას, თუ ოკუპანტი უფრო წინ წაიწევს, ან უკან დაიხევს, საკუთარ ტერიტორიაზე?
აშკარაა მხოლოდ ის, რომ უკრაინის არმიის შეჭრამ ბრძოლის ველზე სიტუაცია შეცვალა. ჭექა-ქუხილის მსგავსმა დარტყმამ ძლიერი მტრის ჯავშანზე დიდი ბზარი გააჩინა, თუმცა კურსკის ოლქში განხორციელებულმა რეიდმა (ანუ რეზერვების გამოყენებამ) შეიძლება თვითონ უკრაინის არმია დააზარალოს - დონბასში, აღმოსავლეთის ფრონტზე, სადაც რუსეთის არმია უტევს და ნაბიჯ-ნაბიჯ უახლოვდება ქალაქ პოკროვსკს - უკრაინის მძიმე მრეწველობის ერთ-ერთ ცენტრს, კოქსური ქვანახშირის საბადოებს. პოკროვსკი უკრაინის არმიისათვის ერთ-ერთ უმნისვნელოვანეს ლოჯისტიკურ ცენტრსაც წარმოადგენს. იყო ვარაუდი, რომ რუსეთის სარდლობა დონბასის ფრონტზე სამხედრო ნაწილებს მასობრივად მოხსნიდა და კურსკის ოლქში გადაისროდა, მაგრამ ვარაუდები არ გამართლდა. ამრიგად, დონბასის ფრონტზე უკრაინისთვის რაიმე მნიშვნელოვანი სასარგებლო ცვლილება არ მომხდარა.
პოლიტიკური თვალსაზრისით, უკრაინის შეჭრამ რუსეთის ტერიტორიაზე შეცვალა საომარი სიტუაცია და კონფლიქტის პირობები, რომელთ მიხედვით, თუ სამშვიდობო მოლაპარაკება გაიმართებოდა, უკრაინა განწირული იყო, რომ წამგებიან შეთანხმებაზე ხელი მოეწერა. ახლა კი მდგომარეობა კარდინალურად არის განსხვავებული: უკრაინა წარმატებით სარგებლობს დასავლური სამხედრო ტექნიკით - ტანკებით, ჯავშანმანქანებით, სარაკეტო დანადგარებით - რუსეთის ტერიტორიაზე, რაც ადრე აკრძალული ჰქონდა. მართალია, კიევი თვითნებურად მოიქცა, მაგრამ ტაბუ უკვე დარღვეულია.
„შეჭრამ აჩვენა, რომ დასავლეთის შიშები - ვაითუ „წითელი ხაზების“ გადაკვეთის გამო რუსეთმა ბირთვული იარაღი გამოიყენებს და ომის რადიკალური ესკალაცია მოხდებაო, მხოლოდ მითები და ზღაპრები გამოდგა. ფაქტია, რომ ბრძოლებში გამოწრთობილი უკრაინის არმია მრისხანე ძალას წარმოადგენს“, - ამბობს ტარას კუზიო, უკრაინის „კიევ-მოგილას აკადემიის“ უნივერსიტეტის პოლიტოლოგიის პროფესორი.
პრეზიდენტის მრჩეველი მიხეილ პოდოლიაკი ვარაუდობს, რომ რუსეთის ტერიტორიაზე შეჭრა ამტკიცებს კიევის პოზიციებს მოსკოვთან სამომავლო მოლაპარაკების წინ, ანუ უკრაინას კრემლზე გავლენის მოხდენისათვის ხელთ გარკვეული ბერკეტები უკვე აქვს.
საერთოდ, უნდა ითქვას, რომ კურსკის ოლქის სამხრეთი ნაწილის ტერიტორია, ეკონომიკური თვალსაზრისით, მაინცდამაინც დიდ სტრატეგიულ ფასეულობას არ წარმოადგენს: უკრაინის არმიის მიერ ოკუპირებულ რუსეთის ტერიტორიაზე ერთადერთი, რასაც მეტ-ნაკლები მნიშვნელობა აქვს, ეს არის მაგისტრალური გაზსადენის „ურენგოი-პომარი-უჟგოროდის“ ინსფრასტრუქტურა, მაგრამ მისით სარგებლობა მეორეხარისხოვან კოზირს წარმოადგენს. უკრაინამ ასევე გადაჭრა სარკინიგზო ხაზი, რომელიც კურსკის ოლქის ქალაქ ლგოვს მეზობელ ბელგოროდთან აკავშირებს. ოკუპირებულ ფართობზე არ არის რუსეთის არმიის მსხვილი სამხედრო ბაზებიც.
მართალია, უკრაინა აცხადებს, რომ მას არ აქვს კურსკის ოლქის მიერთების განზრახვა, მაგრამ ის შეეცდება შექმნას ბუფერული ზონა მოსაზღვრე სუმის ოლქის მოსახლეობის დასაცავად, რადგანაც საზღვართან ახლოს განალაგებული რუსული ქვემეხებით და რაკეტებით სუმის ოლქის სოფლები იბომბებოდა.
ერთ-ერთი უკრაინელი ოფიცრის თქმით, კურსკის ოპერაციამ აჩვენა, რომ რუსებს საკუთარი ტერიტორიის დაცვის თავიც კი არ აქვთ. „ჩვენ აღფრთოვანებულები ვართ, რომ რუსებს საკუთარ ტერიტორიაზე უკან დავახევინეთ და უამრავი ტყვედ ჩავიგდეთ. ბევრ ჩვენგანს სურს, რომ აქედან პირდაპირ კურსკი დავლაშქროთ და ავიღოთ, შემდეგ კი მოსკოვში შევიდეთ, პირდაპირ კრემლში“, - ამბობს უკრაინელი სამხედროჩინოსანი.
უკრაინელი სამხედრო ექსპერტის კონსტანტინე მაშოვეცის თქმით, კურსკის ოლქში განხორციელებული სამხედრო რეიდის მთავარ მიზანს წარმოადგენს დარტყმების მიყენება რუსეთის იმ დაჯგუფებისათვის, რომელიც ხარკოვის ფრონტს ამარაგებს, ვოლჩანსკის რაიონში.
„ამასთან, რუსეთი, როგორც ჩანს, დონბასის ფრონტზე შეტევას არ ანელებს და მაინც წინ მიიწევს. კრემლი დონბასში უხვად იყენებს ცოცხალ ძალას და სამხედრო ტექნიკას“, - ამბობს კონსტანტინე მაშოვეცი, რომლის სიტყვები ბოლოდროინდელი ფაქტებითაც დასტურდება: 15 აგვისტოს ქალაქ პოკროვსკის უკრაინული ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა სერგეი დობრიაკმა მოსახლეობას განუცხადა - რუსეთის არმია აქედან უკვე 13 კილომეტრშია და დროა ევაკუაციისათვის მოემზადოთ, მალე მდგომარეობა უფრო გაუარესდებაო.
წყარო: www.independent.co.uk
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
