,
დონალდ ტრამპისათვის წინასაარჩევნო დაპირების შესრულება იოლი არ იქნება, - ნათქვამია აშშ-ის გაზეთ „ჰილში“ (The Hill) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ტრამპმა რიტორიკა შეცვალა და თავისი ხმამაღალი დაპირებებისაგან ნელ-ნელა უკან იხევს“ (ავტორი - ბრეტ სემუელსი). „რუსეთ-უკრაინის ომის დარეგულირება ერთ დღეში და ერთ კვირაშიც ვერ მოხერხდება... მთავარი ისაა, რომ ვლადიმერ პუტინმაც და ვოლოდიმირ ზელენსკიმაც [ორივე მხარისათვის მისაღები] ხელშეკრულების დადების სურვილი გამოამჟღავნონ“.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
წინასაარჩევნო კამპანიის დროს არჩეული პრეზიდენტი ამომრჩევლებს უამრავი საკითხის მოგვარებას დაპირდა, კერძოდ, ხარჯების სწრაფად შემცირება, უკრაინის კონფლიქტის სწრაფად დასრულება - ინაგურაციამდეც კი - და ბაჟების შემოღება აშშ-ის ეკონომიკის მხარდასაჭერად.
მაგრამ ნოემბრის არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ დონალდ ტრამპმა მიანიშნა, რომ ამ დაპირებების შესრულება იოლი არ იქნება. მაგალითად, ამასწინანდელ ინტერვიუში არჩეულმა პრეზიდენტმა აღიარა, რომ გაზრდილმა ბაჟებმა შეიძლება სამომხმარებლო ფასები კიდევ უფრო მოამატოს, ამიტომ ამ საკითხს ძალიან ფრთხილად უნდა მივუდგეთო. ჟურნალ „თაიმისათვის“ მიცემულ ინტერვიუში (რომელმაც იგი „წლის ადამიანად“ გამოაცხადა), ტრამპმა თქვა, რომ კვების პროდუქტებზე ფასების შემცირება, რომლებიც უკვე გაზრდილია, ძნელი იქნება, ხოლო არჩევნების შემდეგ პირველივე პრესკონფერენციის დროს პალმ-ნიჩში (ფლორიდის შტატი) აღნიშნა, რომ უკრაინის კონფლიქტის შეწყვეტა უფრო რთული იქნება, ვიდრე ახლო აღმოსავლეთში შექმნილი დაძაბულობის შესუსტება.
დონალდ ტრამპს დემოკრატებმა და კრიტიკოსებმა იმავწუთს ბრალი წაუყენეს, რომ იგი მოლოდინებს აქვეითებს, იმედს უცრუებს ამომრჩევლებს და უფრო მეტიც - უარს აცხადებს დაპირებების შესრულებაზე. არჩეული პრეზიდენტის გარდამავალს შტაბს და სხვა მოკავშირეებს მოუწიათ განმარტებები გაეკეთებინათ, რომ დონალდ ტრამპი, უბრალოდ, ყოვლისმომცველი წინასაარჩევნო რიტორიკიდან სახელმწიფოს მართვის კონკრეტულ ნიუანსებზე და რეალიებზე გადავიდაო.
„ამერიკელმა ხალხმა დონალდ ტრამპი ხმების დიდი უპირატესობით აირჩია და მას წინასაარცევნო დაპირებების შესრულებისთვის სათანადო მანდატი მისცა... იგი თავის სიტყვას აუცილებლად შეასრულებს“, - განაცხადა შტაბის წარმომადგენელმა და თეთრი სახლის მომავალმა პრეს-მდივანმა ქეროლაინ ლივიტმა.
დონალდ ტრამპის ერთ-ერთმა მოკავშირემ ასევე განმარტა, რომ არჩეული პრეზიდენტის მოქმედება და ნაბიჯები არ ეწინააღმდეგება ადრე გაცხადებულ დაპირებებს, უბრალოდ, იგი ადრინდელი ტიპიური „სარეკლამო“ რიტორიკიდან რეალური საქმის კეთებაზე გადადის.
თავის საარჩევნო კამპანიის დროს დონალდ ტრამპი მუდამ აკეთებდა აქცენტს აშშ-ის ეკონომიკის მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე. კერძოდ, მან ბრძოლა გამოუცხადა ინფლაციას, რაც ერთ-ერთი საკვანძო საკითხს წარმოადგენდა თეთრი სახლის დაუფლებისათვის სწრაფვაში. იგი არჩთუ იშვიათად აკრიტიკებდა ჯო ბაიდენს საკვები პროდუქტების გაძვირების გამო და მხარდამჭერებს ფასების შემცირებასა და ენერგიის წარმოების გადიდებას პირდებოდა - ხაზს უსვამდა, რომ ამ ორ ფაქტორს ერთმანეთთან ურთიერთკავშირი აქვს ფასების წარმოქმნის პროცესში.
„ფასები დაიკლებს. აი, ნახავთ. ფასები შემცირდება და თანაც ძალიან სწრაფად. გაიაფდება არამარტო პროდუქტები და დაზღვევა, არამედ ყველაფერი“, - პირდებოდა დონალდ ტრამპი თავის მომხრეებს ჩრდილოეთ კაროლინას შტატში.
პენსილვანიაში გამართულ მიტინგზე არცევნების წინ დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ მის სასასრგებლოდ მიცემული ხმა იმას ნიშნავს, რომ ხალხი პროდუქტების გაიაფების მოწმე გახდება.
მაგრამ ჟურნალ „თაიმში“ ინტერვიუს დროს 25 ნოემბერს დონალდ ტრამპის შეფასებებში უკვე სიფრთხილე სეინიშნება. კითხვაზე, რამოხდება, თუ იგი ფასების შემცირებას ვერ მოახერხებს და იქნება თუ არა მისი პრეზიდენტობა მილიონობით მხარდამჭერის იმედგაცრუება, დონალდ ტრამპმა თქვა, რომ იგი ასე არ ფიქრობს. „მაგრამ შეხედეთ, ფასები დემოკრატებმა როგორ ასწიეს. მე დაწევა მინდა, მაგრამ ხომ იცით, რომ მომატება ადვილია, დაწევა კი ძნელი. ალბათ, შევძლებ იმის სესრულებას, რაც ვთქვი. ვფიქრობ, რომ ენერგიის წარმოების მატება ფასებს შეამცირებს. საჭიროა წესრიგის დამყარება მიწოდებაში... ხომ გესმით, რომ მიწოდების არხები მთლიანად დარღვეულია“.
დემოკრატებმა იმავწუთს დონალდ ტრამპის დაძრახვა დაიწყეს - „აი, ხედავთ? მას ჯერ კიდევ არ დაუწტია თავისი ფუნქციების შესრულება და უკვე უკან იხევს, არღვევს წინასაარცევნო დაპირებებს...“.
„კანდიდატი ტრამპი საკვებზე ფასების შემცირებას დაგვპირდა, მაგრამ ეტყობა, უკვე არჩეული ტრამპი თავისი სიტყვის შესრულებას არ აპირებს“, - დაწერა „იქს-ქსელში“ სენატორმა ელისაბედ უორენმა, დემოკრატმა მასაჩუსეტსის შტატიდან, - მარა-ლაგოში უკვე შამპანურებს სვამენ, პრეზიდენტად არჩეული ტრამპი კი აცხადებს, რომ თურმე ფასდაკლება ზალიან ძნელი ყოფილა. სამწუხარო ტრანსფორმაციაა. აი, თქვენს წინაშე უკვე ხდება დაპირებების დარღვევა“.
დემოკრატიული პარტიის ეროვნულმა კომიტეტმა დონალდ ტრამპს მისივე ნათქვამი შეახსენა, რომელთა თანახმად, დონალდ ტრამპი საბაჟო გადასახადებს შეამცირებდა. ნიუ-იორკის ბირჟაზე გამოსვლისას კი მან თქვა, რომ სიტყვას არ ღალატობს, მაგრამ აღიარებს იმ რისკებს, რომ ზოგიერთი კომპანია თავიანთ ხარჯებს მომხმარებელთა კისრიდან ამოიღებს. „მე არაფრის გარანტირება არ შემიძლია. მე ხვალინდელი დღის გარანტორი ვერ ვიქნები, მაგრამ შემიძლია გითხრათ, რომ კორონავირუსის ეპიდემიამდე ჩვენ მსოფლიოს ისტორიაში უდიდესი ეკონომიკა გვქონდა. ამაში ჩემი დიდი დამსახურებაც არის. მე ჩინეთისა და სხვა ქვეყნების წინააღმდეგ დიდი გეგმები მქონდა..“.
აშშ-ის საგარეო პოლიტიკაზე საუბრისას დონალდ ტრამპი თავის ჩვეულებრივ ტრადიციას - ყოყოჩობას დაუბრუნდა და კანადას ამერიკის 51-ე შტატად გადაქცევა შესთავაზა, პანამას არხის წართმევით დაემუქრა და ისევ გრენლანდიის ყიდვაზე დაიწყო ლაპარაკი - „ამერიკისათვის ყინულოვანი კუნძულის დაუფლება აბსოლუტურად აუცილებელიაო“. როგორც ჩანს, დონალდ ტრამპისათვის პანამის არხზე და გრენლანდიაზე ლაპარაკი ერთგვარი ბერკეტია ბაჟების შესამცირებლად აშშ-ის გემებისათვის, რომლებიც პანამის არხში ცურავენ - წყნარი ოკეანიდან ატლანტის ოეკეანისაკენ.
ბოლო დროს დონალდ ტრამპი ასევე ფრთხილად ლაპარაკობს რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტზე, რომლის შეწყვეტას, სექტემბრის დებატების დროს, მანამდე ფიქრობდა, სანამ მისი როგორც პრეზიდენტის ინაუგურაცია მოხდებოდა.
ამ კვირაში გამართულ პრეს-კონფერენციაზე არჩეულმა პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ უკრაინის ომის დარეგულირება ძალიან რთული იქნება, ახლო აღმოსავლეთის ომისაგან განსხვავებით, რომელშიც ჩართულნი არიან ერთი მხრივ, ისრაელი, მეორე მხრივ კი ირანი და სხვა მრავალი ტერორისტული დაჯგუფება. დონალდ ტრამპმა ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ თვითონ უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი და რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი მზად უნდა იყვნენ შეთანხმების დასადებად საომარი მოქმედებების შეწყვეტის მიზნით, თუმცა მან არ გააჟღერა, თუ რა კომპრომისებზე წასვლა მოუწევთ ორივე მხარეს.
ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ამ კვირაში „ფოქს ნიუსის“ ჟურნალისტს განუცხადა, რომ დონალდ ტრამპისათვის იოლი არ იქნება ვლადიმერ პუტინზე გავლენა მოახდინოს. „თუმცა ვფიქრობ, რომ თუ ამერიკა მთელ თავის შესაძლებლობებს გამოიყენებს, მაშინ იგი შეძლებს. მე ვიცი, რომ დონალდ ტრამპი ვლადიმერ პუტინზე ბევრად ძლიერია. ამერიკა ბევრად ძლიერია რუსეთზე. ამერიკის ეკონომიკა ყველაზე ძლიერია. ამერიკა რუსეთზე მეტად მდიდარია და მას მეტი გავლენა აქვს“.
2016 წლის საარჩევნო კამპანიის დროსაც დონალდ ტრამპი ბევრ დაპირებებს იძლეოდა, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი მას არ შეუსრულებია. მაგალითად, მან არაერთხელ განაცხადა, რომ აშშ-ის სამხრეთ საზღვარზე კედელს ააშენებდა, თანაც თვით მექსიკის ხარჯებით. მართალია, ზოგიერთ ადგილას კედელი ნამდვილად აიგო, მაგრამ ამაში მექსიკას ერთი ცენტიც არ დაუხარჯავს.
2016 წელს დონალდ ტრამპი ასევე დაპირდა ამომრჩევლებს, რომ გააუქმებდა სამედიცინო მომსახურების კანონს, პრეზიდენტ ბარაკ ობამას მიერ მიღებულს, მაგრამ ვერ მოახერხა. რესპუბლიკელებმა მხოლოდ ის შეძლეს, რომ კანონიდან სავალდებულო სამედიცინო დაზღვევის პუნქტი ამოიღეს, მაგრამ კანონმდებლებისათვის მისი მთლიანად გაუქმება ან ალტერნატიული კანონის მიღება შეუძლებელი აღმოჩნდა.
წყარო: https://thehill.com/homenews/administration/5051314-trump-campaign-promises-difficulties/
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
