,
ამერიკულ გაზეთ The Hill-ში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ქართველი ერის დემოკრატიული მომავალი საეჭვო ხდება“ (ავტორები - დევიდ კრამერი, აშშ-ის სახელმწიფო მდივნი ყოფილი თანაშემწე და იან კელი - აშშ-ის ყოფილი ელჩი საქართველოში).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
პრეზიდენტ ჯო ბაიდენს, უკრაინაში მისი გაბედული ვიზიტის დროს, ისე შეხვდნენ, როგორც გმირს. აშშ-ის ლიდერის კიევში ჩასვლამ, რუსეთთან სისხლისმღვრელი ომის დროს, ქვეყნის პოლიტიკური ხელმძღვანელობა, სამოქალაქო საზოგადოება და რიგითი მოქალაქეები გააერთიანა და გამარჯვების იმედი ჩაუნერგა.
შეადარეთ ჯო ბაიდენის კიევში ვიზიტი ამერიკელი სენატორების - ჯინ შაჰინისა და დიკ დურბინის თბილისში ვიზიტს, რომელიც ერთსა და იმავე დღეს განხორციელდა. იმ დროს, როცა საქართველოს პრეზიდენტი (მას ძირითადად წარმომადგენლობითი ფუნქციები აქვს) და პრემიერ-მინისტრი ორ ამერიკელ სტუმარს შეხვდა, საქართველოს ხელისუფლების ბევრი მაღალი თანამდებობის მქონე ჩინოვნიკი და მმართველი პარტიის „ქართული ოცნების“ ლიდერები სენატორების ვიზიტს გულგრილად მოეკიდნენ.
ასეთი შეუსაბამობა ხაზს უსვამს საქართველოს პრობლემებს. მას შემდეგ, რაც „ქართულმა ოცნებამ“ საპარლამენტო არჩევნები მოიგო, შემდეგ კი საპრეზიდენტოც (2012-2013 წლებში), ქვეყანა მილიარდერ ბიძინა ივანიშვილის გავლენის ქვეშ მოხვდა, რომელმაც თავისი ქონება რუსეთში საქმიანობით დააგროვა. მას ერთი წლის განმავლობაში საქართველოს პრემიერ-მინისტრის პოსტი ჰქონდა დაკავებული. ბევრი ბიძინა ივანიშვილს იმ ძალად თვლის, რომელიც მთავრობის უკან დგას და მას კულისებიდან მართავს, მიუხედავად განცხადებისა, რომ იგი პოლიტიკიდან წავიდა. [ბოლო წლებში] ქვეყანა სულ უფრო ძლიერ გადაიხარა კრემლისაკენ და დაშორდა დასავლეთს.
დადგა დრო იმისა, რომ ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა სანქციები დაუწესოს იმ ზოგიერთ ქართველს, რომლებიც ქვეყნის დემოკრატიული განვითარების პროცესის დარღვევას ცდილობენ, დაწყებული ბიძინა ივანიშვილით. სხვებისთვის ეს სიგნალი იქნება.
იმ ათი წლის განმავლობაში, რაც „ქართული ოცნება“ საქართველოს ხელისუფლებაში მოვიდა, თბილისისა და მოსკოვის ურთიერთობა გაუმჯობესდა, ხოლო უკრაინასთან, ევროკავშირთან და აშშ-სთან ურთიერთობა შესამჩნევად გაუარესდა. მთავრობის პრორუსული ტრაექტორია რუსეთის უკრაინაზე თავდასხმამაც კი ვერ შეწყვიტა.
კიევმა თბილისში თავისი ელჩი, პროტესტის ნიშნად, უკან გაიწვია იმის გამო, რომ უკრაინის აზრით, საქართველომ მას მხარი ისე აქტიურად არ დაუჭირა, როგორსაც ის ელოდა. გასულ წელს ევროკავშირმა უკრაინას და მოლდოვას წევრობის კანდიდატის სტატუსი მიანიჭა, მაგრამ საქართველო კი არა. ამასობაში კი ქართული მთავრობის ჩინოვნიკებმა და მმართველი პარტიის პოლიტიკოსებმა ამერიკას კრიტიკა დაუწყეს, ხოლო აშშ-ის ელჩი კელი დეგნანი და სხვა ამერიკელები უპრეცედენტო რიტორიკული თავდასხმების ობიექტები გახდნენ.
„ქართული ოცნების“ ზოგიერთი წარმომადგენელი აბსურდულად ბრალს სდებს ამერიკას იმაში, რომ თითქოს ვაშინგტონს სურვილი აქვს საქართველო რუსეთ-უკრაინის ომში ჩაითრიოს. ჩვენი აზრით, ასეთი ბრალდება ჭეშმარიტებისაგან ძალიან შორს დგას - ომის გაფართოება არის ის არასასურველი უკანასკნელი ნაბიჯი, რასაც დასავლეთი არასოდეს არ გადადგამს და არც შეეცდება.
აიღო რა მაგალითი კრემლის სამოქმედო გეგმიდან, საქართველოს პარლამენტი ისეთი კანონპროექტის მიღებას აპირებს, რომელიც სამოქალაქო საზოგადოების (არასამთავრობო ორგანიზაციების) წინააღმდეგაა მიმართული. „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის მიხედვით, თუ ისინი თავიანთი დაფინანსების 20%-ს უცხოეთიდან იღებენ, მაშინ შეიძლება „უცხოეთის აგენტებად“ ჩაითვალონ. იმის გამო, რომ საქართველოში არასამთავრობო ორგანიზაციების დამფინანსებელი შიდა დონორები არასაკმარისად არიან (უფრო სწორად, ისინი ცდილობენ მთავრობასთან კონფლიქტი არ მოუვიდეთ), ამიტომ ბევრი არასამთავრობო ორგანიზაცია, არსებობისა და საქმიანობისათვის, დაფინანსებას საზღვარგარეთიდან იღებს. აღნიშნული კანონპროექტი ნეგატიურად შეაფასა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის წარმომადგენელმა ნედ პრაისმა, რომლის თქმით, „დოკუმენტი სტიგმატიზაციას მოახდენს და ჩაახშობს დამოუკიდებელ ხმას საქართველოს მოქალაქეებისა, რომლებსაც უკეთესი მომავლის აშენება სურთ“.
თბილისში ყოფნისას ამერიკელი სენატორები არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებს შეხვდნენ, მაგრამ როცა მათ ექს-პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილთან შეხვედრაც მოისურვეს (რომელსაც 17-თვიანი პატიმრობის დროს სასტიკად ეპყრობიან), საქართველოს მთავრობამ მათი თხოვნა არ შეასრულა. მიხეილ სააკაშვილი საქართველოში დაბრუნების დროს იქნა დაკავებული, 2021 წლის ოქტომბერში. ამჟამად იგი კრიტიკულ მდგომარეობაშია, რადგან ხელისუფლება სასტიკად ექცევა - მთავრობამ უარი განაცხადა მის გათავისუფლებასა და სათანადო სამედიცინო დახმარების გაწევაზე. მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინა რუსეთთან ომში არის ჩაბმული, იქაურმა ოფიციალურმა პირებმა საქართველოს მიხეილ სააკაშვილის უკან დაბრუნება მოსთხოვეს, მაგრამ თბილისმა მათაც უარი უთხრა. ამან კიდევ უფრო დაძაბა საქართველოსა და უკრაინის ურთიერთობა.
იმ დროს, როცა საქართველოს მოსახლეობა პროდასავლური ორიენტაციის ერთგული რჩება და ევროატლანტიკური ინტერგრაციისაკენ ისწრაფვის, ქვეყნის მტავრობა სულ უფრო მეტად იხრება მოსკოვისაკენ. ასეთი მოქმედება სარისკოა, რადგან შეიძლება საქართველოს მიმართ ევროკავშირისა და ნატოს მხარდაჭერა შესუსტდეს, რასაც ქვეყნის რუსული გავლენის სფეროში მოქცევა მოჰყვება. ასეთი პრორუსული გადახრა საკმაოდ უჩვეულოა იმ ქვეყნისაგან, რომელიც 2008 წელს რუსეთის აგრესიის მსხვერპლი გახდა და მოსკოვმა მისი ტერიტორიის 20%-ის ოკუპირება მოახდინა. შეიძლება გვეფიქრა, რომ კრემლის აგრესიული მოქმედება თბილისსა და კიევს მოსკოვის წინააღმდეგ გააერთიანებდა, მაგრამ ეს დღევანდელი მთავრობის პირობებში არ მოხდება. გასულ კვირას „ქართულმა ოცნებამ“ უარყო მიწვევა კიევში ჩასვლაზე, რუსეთის არმიის შეჭრის წლისთავის აღსანიშნავად.
საქართველოს პრეზიდენტს სალომე ზურაბიშვილს „ქართული ოცნებასთან“ და მთავრობასთან კონფლიქტური დამოკიდებულება აქვს, მაგრამ მას უფლებამოსილება არ ჰყოფნის რეალური ცვლილებების განსახორციელებლად. მას მიხეილ სააკაშვილის შეწყალება შეუძლია, მაგრამ ჯერ-ჯერობით ამ ნაბიჯის გადადგმა ვერ გადაუწყვეტია.
საქართველოში სიტუაციის გაურესების გამო, ევროპარლამენტმა არასავალდებულო რეზოლუცია მიიღო, რომელიც მოუწოდებს ბიძინა ივანიშვილისათვის სანქციების დაწესებას და მიხეილ სააკაშვილისადმი მკაცრი მოპყრობის დაგმობას. სენატორ ჯინ შაჰინის თქმით, საქართველოს მიმართ აშშ-ს მხრიდან დახმარების გაწევა შეიძლება შეწყდეს, თუ მთავრობა დემოკრატიისაგან უკანდახევას გააგრძელებს. ეს ნაწილობრივ გასაგებს ხდის იმ ცივ დახვედრას, რომელიც თან ახლდა მის ვიზიტს თბილისში.
დღემდე არც ევროკავშირს და არც ამერიკის შეერთებულ შტატებს ქართველი ფიზიკური პირების მიმართ, რომლებიც დღევანდელი მდგომარეობისათვის პასუხისმგებლები არიან, არავითარი სანქციები არ დაუწესებიათ. ახლა ზუსტად ის დრო დადგა, რომ ეს გაკეთდეს.
ბოლო დღეებში ამერიკელი მაღალჩინოსნების ვიზიტები საქართველოში იშვიათია, რადგან მთავარი ყურადღება რუსეთ-უკრაინის ომზეა გადატანილი. ადრე, როცა ამერიკელი სენატორები საქართველოში ჩადიოდნენ, მათ ყველა ქართველი ესალმებოდა, პოლიტიკური კუთვნილების მიუხედავად, მაგრამ ის დღეები წარსულს ჩაბარდა. თუ დასავლეთი სწრაფად არ იმოქმედებს, მაშინ ჩვენ შეიძლება კითხვა დავსვათ: „ვინ დაკარგა საქართველო?“.
მოამზადა სიმონ კილაძემ
